تا حالا به این فکر کردی که وقتی به کسی فکر می‌کنی یا توی خیال خودت یه صحنه رمانتیک رو تصور می‌کنی، چقدر این تصاویر ذهنی می‌تونن روی احساسات عاشقانه‌ات تاثیر بذارن؟
یه چیزی داریم به اسم “تصویرسازی ذهنی” یا همون Imagery. یعنی وقتی تو ذهنت یه چیزی رو تجسم می‌کنی، حتی اگه جلوی چشمت نباشه. مثلاً وقتی آهنگ عاشقانه گوش می‌دی و یه صحنه خوشگل دونفره تو باغ رو تو ذهنت می‌سازی. جالب اینه که خیلی وقتا درباره ترس یا خاطره و کلاً حوزه‌های دیگه ذهنی تحقیق شده، ولی درباره اینکه این تصویرسازی تو احساسات عاشقانه دقیقاً چیکار می‌کنه، کمتر حرف زدن.
یه تحقیق باحال انجام دادن که بیاد و این موضوع رو بررسی کنه. سوال اصلی این بوده که آیا هرچی تصویرسازی ذهنی vividتر و واضح‌تر باشه، احساس عاشقانه قوی‌تر میشه یا نه؟ حتی اومدن آدمای مختلف رو مقایسه کردن. بعضیا واقعاً تصویرهای ذهنی خیلی واضح و پررنگی دارن، بعضیا اما تقریباً هیچی نمی‌تونن تو ذهنشون تجسم کنن! به این حالت میگن Aphantasia. یعنی طرف نمی‌تونه حتی خواسته هم یه تصویر تو ذهنش بسازه – مثلاً از خودش بپرسن یه سیب تصور کن، فقط یه فکر خشک و خالی داره، تصویر درست حسابی نمی‌بینه.
تو این تحقیق، اول دادی‌هایی رو که تو پرسش‌نامه جمع‌آوری کرده بودن، چک کردن. بعد اومدن گروهی که تصویرسازی ذهنی قوی دارن رو با گروه Aphantasia مقایسه کردن. براشون یه وظیفه تصویرسازی رمانتیک گذاشتن و با ابزارهایی مثل EEG (همون دستگاهی که فعالیت مغز رو ثبت می‌کنه) و HRV (که نشون می‌ده ضربان قلب و نوساناتش چطوره)، واکنش‌هاشون رو اندازه گرفتن.
نتایج خیلی جالب بود! اونایی که تصویرسازی ذهنی قوی داشتن، نشون دادن که مغزشون تو این حالت خیلی فعال‌تر میشه. مثلاً موج P3 اونا شدیدتر بوده (یکی از شاخص‌های فعالیت مغز)، LPP طولانی‌تر داشتن (یه نوع موج درگیر احساسات قوی)، و امواج آلفای ناحیه پس‌سری (Occipital Alpha) کمتر شده بود – که همش نشونه درگیری بیشتر مغز با احساساته. تازه رفتارشونم فرق می‌کرد: ضربان قلبشون بالا می‌رفت، HRV شون کم میشد (یعنی بدنشون واقعاً درگیر حس میشد)، یعنی بدنشون انگار پای احساس رفته و واکنش نشون می‌داده.
اما اون گروهی که Aphantasia داشتن، مغزشون خیلی بی‌روح‌تر بود. نه موج مغزی خاصی نشون می‌دادن، نه بدنشون هیجان زیادی نشون می‌داد. انگار براشون تجربه عاشقانه فقط فکر خشک و خالی بود، بدون اینکه بدنشون وارد ماجرا بشه.
در نتیجه، این تحقیق میگه اگه بتونی تصویر ذهنی واضح‌تری بسازی، احساس عاشقانه رو با تمام وجودت (هم مغز، هم بدن) تجربه می‌کنی! ولی اگه این توانایی رو نداشته باشی، حس عاشقانه‌ات خیلی کمرنگ‌تر خواهد بود.
پس دفعه بعدی که داشتی به کسی فکر می‌کردی و قلبت تند تند می‌زد، بدون تصویرسازی ذهنیت داره کارشو می‌کنه! و نکته بامزه اینه که همه مردم این توانایی رو یه جور تجربه نمی‌کنن. فکر کن یکی اصلاً نتونه تصویر ذهنی بسازه، تجربه عاشقانه‌اش چقدر متفاوت میشه!
منبع: +
