متا قراره همه بات‌های هوش مصنوعی رقیب رو از واتساپ بیرون کنه!

اگه اهل هوش مصنوعی و چت‌بات‌ها هستی و با واتساپ زیاد کار می‌کنی، حتماً این خبر به دردت می‌خوره! متا (همون شرکت پشت واتساپ، اینستاگرام و فیس‌بوک) تصمیم گرفته از ۲۵ دی ۱۴۰۴ (۱۵ ژانویه ۲۰۲۶) هر نوع چت‌بات هوش مصنوعی عمومی مثل ChatGPT و Perplexity و حتی هر پلتفرم هوش مصنوعی دیگه‌ای رو از واتساپ حذف کنه!

یعنی دیگه خبری از چت جی‌پی‌تی یا بات‌هایی مثل اون تو واتساپ نخواهد بود و باید اگه می‌خوای از اونا استفاده کنی، سراغ برنامه‌ها یا سایت خودشون بری. دیگه نمی‌شه تو خود واتساپ باهاشون صحبت کرد!

این سیاست جدید توی قوانین جدید WhatsApp Business API اومده. (API یعنی یه جور رابط برنامه‌نویسی که به توسعه‌دهنده‌ها اجازه می‌ده برای یه نرم‌افزار امکانات اضافه کنن یا بهش وصل بشن.) گفته شده «هر پلتفرم هوش مصنوعی مولد یا دستیار هوش مصنوعی عمومی»، اجازه دسترسی به سیستم رو نداره. مثلاً Generative AI یعنی همون هوش مصنوعی‌هایی که خودشون می‌تونن متن یا تصویر بسازن.

متا گفته این کار بیشتر برای سبک شدن زیرساخت‌هاست چون تعداد پیام‌هایی که این بات‌ها رد و بدل می‌کنن خیلی زیاده و فشار زیادی به سرورهاشون میاره. البته خیلی‌ها می‌گن قضیه فقط این نیست! در واقع با این اقدام، همه استفاده‌کننده‌ها باید برن سمت Meta AI، دستیار هوش مصنوعی خود متا، و دیگه جای رقیبی نمی‌مونه. این‌جوری متا می‌تونه راحت‌تر داده‌ جمع کنه و تبلیغات شخصی‌تر و توصیه‌های بهتر بده. چون وقتی بات رقبا داخل واتساپ باشه، اون داده‌ها دست متا نیست و نمی‌تونه ازشون پول دربیاره.

جالب اینجاست که پیام‌رسان واتساپ با بیشتر از ۳ میلیارد کاربر یکی از مهم‌ترین جاها برای ورود هوش مصنوعی به زندگی مردم حساب می‌شه! الان هرکی دلش بخواد، حتی شرکت‌های بزرگ مثل OpenAI (سازنده ChatGPT)، می‌تونن از طریق واتساپ به کاربرا دسترسی داشته باشن. ولی با این قانون جدید، فقط Meta AI می‌مونه و شرکت‌های دیگه باید فاتحه‌شونو بخونن!

یه نکته بامزه اینه که شرکت‌هایی که از هوش مصنوعی فقط برای پشتیبانی مشتری استفاده می‌کنن (مثل بانک‌ها یا فروشگاه‌ها)، فعلاً با این قانون مشکلی ندارن. یعنی هنوز می‌تونن ربات خودشون رو داشته باشن تا جواب سؤالات مشتریاشون رو بدن. ولی هر چیزی که دستیار عمومی و چندکاره باشه (مثلاً همزمان هم سوال علمی جواب بده هم جوک بگه!) دیگه جایی تو واتساپ نداره.

این قضیه یه جور سیاست «هر برنامه یه دستیار» رو جا می‌اندازه؛ یعنی تو واتساپ فقط Meta AI رو داری، تو گوگل هم Gemini رو داری (Gemini: هوش مصنوعی گوگل برای چت و پاسخ‌گویی)، تو آیفون هم Siri و ChatGPT رو دارن ترکیب می‌کنن. اما فرق کار متا اینه که نه تنها فقط یه چت‌بات تو واتساپ هست، بلکه حتی نمی‌تونی خاموشش کنی! همه باید ازش استفاده کنن، مگر اینکه برن دنبال برنامه‌های دیگه.

خب این یعنی انتخاب کاربرا خیلی محدود می‌شه. رقبا هم کمتر دیده می‌شن. مثلاً تصور کن همه برنامه‌های ایمیل فقط فیلترهای ساخت خود شرکت رو بذارن و هیچ فیلتر جانبی اجازه نصب نداشته باشه! واسه خیلی‌ها که به ChatGPT یا Perplexity از طریق واتساپ عادت کردن، این تغییر حسابی رو مخه…

جالب اینجاست که واکنش اوپن‌ای‌آی (OpenAI) خیلی خونسرد و با شوخی بوده؛ گفتن: «خب واتساپ برامون بسته شد، ولی ما کلی برنامه و سایت داریم، می‌تونین از اونا استفاده کنین!»

دلیل اصلی متا چی می‌تونه باشه؟ هر چتی که با Meta AI انجام می‌دی، یه فرصت جدیده برای متا تا الگوریتمش رو تقویت کنه، تبلیغات هدفمند بهت نشون بده، و حسابی کسب درآمد کنه. چت با بات‌های رقیب یعنی داده خارج از کنترل متا، پس به ضررشه.

اینم یادت باشه که واتساپ بیزینس API در اصل برای تراکنش و مشتری‌مداری ساخته شده، نه چت‌های عمومی با هوش مصنوعی، ولی الان این خط بین تجاری و شخصی خیلی تار شده.

نکته آخری که دونستنش جالبه اینه که سیاست جدید واتساپ خیلی کلی تنظیم شده؛ یعنی متا می‌تونه بعداً هر برنامه‌ای رو که فکر کنه رقیبه یا به نفعش نیست، با همین قانون کنار بزنه.

در کل، این حرکت برای متا سود خیلی بزرگی داره. واتساپ می‌شه زمین بازی اختصاصی Meta AI و هیچ رقیبی بیخ گوشش نیست. اگه موفق بشه، کسب‌وکارش حسابی بیشتر رشد می‌کنه. اما برای کاربرا هنوز سؤال بزرگی وجود داره: دوست داری فقط با یه دستیار هوشمند کار کنی یا آزادی انتخاب رو ترجیح می‌دی؟

پ.ن: اگه دنبال خبرای تکنولوژی و هوش مصنوعی هستی، TechRadar رو تو گوگل نیوز، تیک‌تاک یا حتی کانال واتساپش دنبال کن!

منبع: +