خب بذارید یه خبر داغ و حسابی جذاب رو براتون تعریف کنم! چند وقتیه که دنیای چیپ‌های هوش مصنوعی خیلی شلوغ و هیجانی شده و این بار داستان سر متا (همون فیسبوکِ خودمون) و شرکت‌های گوگل و انویدیا هست.
ماجرا از این قراره که متا داره جدی جدی به این فکر می‌کنه که چیپ‌هاش رو از انویدیا بگیره و بره سراغ TPUs گوگل! حالا شاید بپرسید چی هست این TPU؟ سریع یه توضیح: TPU مخفف Tensor Processing Unit هست که یه نوع چیپ مخصوص برای پردازش مدل‌های هوش مصنوعی خیلی سنگین و پیچیده‌ست؛ مثلاً مدل‌هایی که بهشون «Generative AI» می‌گن (هوش مصنوعی‌ای که می‌تونه خودش محتوا مثل تصویر یا متن بسازه).
تا الان همه می‌دونستن انویدیا سلطان بلامنازع بازار چیپ‌های AI برای دیتاسنترهای بزرگه (همون داده‌مرکزهای قول‌آسایی که سرورهای شبکه‌های اجتماعی و موتورهای جستجو و اینا توش هستن). اغلب شرکت‌های بزرگ واسه آموزش مدل‌های هوش مصنوعی، کلی «GPU» از انویدیا می‌خرن. GPU مخفف Graphics Processing Unit هست، همون کارت گرافیکی که تو کامپیوتر هم داریم؛ ولی اینهایی که استفاده می‌شن برای AI خیلی قوی‌ترن!
حالا یه گزارش جدید اومده که متا داره درباره خرید میلیاردها دلار TPU از گوگل از سال ۲۰۲۷ مذاکره می‌کنه، حتی ممکنه از سال دیگه شروع کنه این چیپ‌ها رو اجاره کنه از گوگل‌کلاد (Google Cloud یه سرویس ابریه که به بقیه اجازه می‌ده کامپیوترهای خیلی قوی گوگل رو کرایه کنن).
خود گوگل تا همین الان فقط از TPUs تو دیتاسنترهای خودش استفاده می‌کرد، اما اگر این قرارداد ببنده با متا، یعنی بازارش خیلی بزرگ‌تر می‌شه و تازه رقابتش با انویدیا حسابی داغ می‌شه. بعضی مدیرای گوگل گفتن که اگر این نقشه بگیره، می‌تونن شاید تا ۱۰ درصد درآمد سالانه انویدیا رو واسه خودشون قاپ بزنن!
خبرش که اومد، بازار حسابی ریخت و پاش کرد: سهام آلفابت (شرکت مادر گوگل) بیش از ۴ درصد تو پیش‌گشایش بورس بالا رفت، براودکام (یه شرکت بزرگ تو این حوزه) هم ۲ درصد مثبت خورد، ولی انویدیا بیش از ۳ درصد سقوط کرد.
برای گوگل این معامله مثل یه جام قهرمانیه. چون متا فقط امسال گفته تا ۷۲ میلیارد دلار خرج تجهیزات مخصوص (که بیشترش از انویدیا می‌خره) می‌کنه. اگه این پول بیاد سمت گوگل، یهو بازار جابجا می‌شه!
مساله اینجاست که چیپ‌های اختصاصی AI خیلی دارن پرطرفدار می‌شن. مثلا شرکت آنتروپیک (Anthropic که یکی از تیم‌های معروف AI هست) ماه پیش قراردادش رو با گوگل خیلی گسترش داد تا نزدیک به یک میلیون TPU استفاده کنه! تصور کنین چه مدل‌های غول‌آسایی قراره آموزش بدن.
البته، برکنار کردن انویدیا اصلا کار راحتی نیست. چون اون‌ها یه اکوسیستم نرم‌افزاری به اسم CUDA دارن که حدود ۲۰ ساله توسعه‌دهنده‌ها باهاش بزرگ شدن و بیش از ۴ میلیون مهندس دنیا هنوز باهاش کار می‌کنن. همین باعث می‌شه شرکت‌ها به سختی برن دنبال یه چیپ جدید.
انویدیا هم دست‌رو دست نذاشت و جواب داد: “ما از موفقیت گوگل خوشحالیم، اون‌ها تو زمینه AI کلی پیشرفت داشتن و ما هنوز بهشون چیپ می‌دیم!” بعد هم اضافه کردن که چیپ‌های Blackwell ما (آخرین نسل GPUهای حرفه‌ای شون) نسبت به چیپ‌های ASIC مثل TPU (ASIC یعنی چیپ‌هایی که برای یه کاربرد خاص ساخته شدن، برعکس GPU که همه‌فن‌حریف‌تره) بازده، انعطاف و کارایی بیشتری دارن.
گوگل هم می‌گه: تقاضا برای هر دو، یعنی هم TPU و هم GPUهای انویدیا، مدام در حال شتاب گرفتنه و ما هر دو تا معماری رو حمایت می‌کنیم.
جن سن هوانگ، مدیرعامل انویدیا هم گفته که رقابت از طرف گوگل براشون چالشه ولی یادآوری کرده که حتی مدل Gemini (همون مدل معروف AI گوگل) هم روی سخت‌افزار انویدیا قابل اجراست! جالب‌تر اینکه دمیس هسابیس (مدیرعامل Google DeepMind که ابرمغزهای AI گوگلن) پیام داده که اون قانون معروف ‘scaling laws’ (یعنی هرچی مدل‌هات بزرگ‌تر باشن و روی چیپ بیشتری آموزش ببینی، کارایی بهتر می‌گیری) همچنان کار می‌کنه.
الان هم انویدیا بیش از ۹۰ درصد بازار چیپ‌های هوش مصنوعی رو در دست داره. ولی با این حرکت‌های جدید متا و گوگل و کلی شرکت دیگه، شاید تا سال ۲۰۲۷ نقشه قدرت بازار چیپ‌ها کلاً عوض بشه!
خلاصه، اگه به دنیای تکنولوژی علاقه داری و دلت اخبار دست‌اول می‌خواد، حواست به ادامه این جنگ سرد چیپ‌ها باشه؛ احتمالاً کلی داستان جذاب قراره رخ بده!
منبع: +
