خب دوستای گل، یه خبر جالب توی دنیای فناوری افتاده و کلی سروصدا کرده: متا (همون شرکت فیسبوکِ خودمون) گفته نمی‌خواد توافق‌نامه جدید اتحادیه اروپا درباره هوش مصنوعی رو امضا کنه! بذارین خیلی دوستانه براتون بگم ماجرا چیه.
کل داستان برمی‌گرده به یه راهنمای جدید که اتحادیه اروپا (EU) برای شرکت‌هایی که با مدل‌های هوش مصنوعی سروکار دارن، درست کرده. حالا این راهنما داوطلبانه‌ست، یعنی زورکی نیست! ولی به قول خود مسئولین اتحادیه اروپا، کمپانی‌هایی که داوطلبانه قبولش کنن، کارهاشون راحت‌تر میشه، کمتر تو دردسرا و کاغذبازی میفتن و کلی از نظر قانونم خیالشون راحت‌تره.
حالا بریم سراغ خود راهنما: بیشتر آبرو و اعتبار این راهنامه به مدل‌های هوش مصنوعی همه‌کاره و عمومی (General-purpose AI models) مرتبطه. یه توضیح فسقلی: مدل هوش مصنوعی همه‌کاره همون چیزیه که می‌تونه کلی کار مختلف باهاش انجام بدی؛ مثلاً ChatGPT یا مدل‌های تصویرساز AI شبیه DALL-E. این مدل‌ها مثل یه مغز همه‌فن‌حریفن!
قراره از ۲ آگوست (کمتر از چند هفته دیگه)، یه سری قوانین جدید با اسم AI Act تو اتحادیه اروپا اجرایی بشه که این شرکت‌ها دیگه باید شفافیت تو آموزش مدل‌ها، ریسک‌های امنیتی و هم‌چنین رعایت قوانین کپی‌رایت رو خیلی جدی بگیرن. اگه کسی تخطی کنه، جریمه‌اش سنگینه: تا ۷ درصد فروش سالیانه شرکت، یعنی واقعاً پولشون روی هوا می‌ره!
حالا متا چرا گفته ما امضا نمی‌کنیم؟ یکی از مدیرهای خیلی معروف متا، Joel Kaplan، تو یه بیانیه توی لینکدین گفته: «ما این راهنما رو با دقت برررسی کردیم، اما نمی‌خوایم امضاش کنیم. دلیلشم اینه که این راهنما ابهام‌های قانونی زیادی داره و کلی قانون جدید اضافه کرده که حتی از خود AI Act هم بیشتر سخت‌گیرانه‌ست!»
به زبان ساده یعنی متا حس می‌کنه این قوانین دست‌وپای اونا رو خیلی می‌بنده و اصلاً براشون مشخص نیست دقیقاً باید چیکار کنن یا چی براشون اتفاق می‌افته.
جالب اینجاست که خیلی از شرکت‌های معروف اروپایی (حتی غول‌های هوافضا و اتومبیل مثل ایرباس و مرسدس بنز و فیلیپس و ASML) هم همین نگرانی رو دارن و یه نامه سرگشاده امضا و به اتحادیه اروپا پیشنهاد دادن کل این قانون‌های جدید AI رو دو سال عقب بندازن تا تکلیف خیلی از چیزها روشن‌تر شه و همه بدونن باید چیکار کنن.
اما برعکس متا، کمپانی OpenAI — همونایی که ChatGPT رو ساختن — گفتن قصد دارن این توافق اتحادیه اروپا رو امضا کنن و موافقن با این مقررات پیش برند. یعنی تا این‌حد فضا دودستگی داره!
یه نکته بامزه دیگه اینه که کل سیاست اتحادیه اروپا برای هوش مصنوعی نسبت به آمریکا خیلی متفاوته. بخصوص این روزها دولت ترامپ تو آمریکا داره کلی از قانون‌ها و سخت‌گیری‌های مرتبط با AI رو (برخلاف اتحادیه اروپا) داره حذف می‌کنه و دلش می‌خواد فضای رشد هوش مصنوعی آزادتر باشه. متا هم خب مشخصه بیشتر با سیاست آزاد آمریکا خوشه و همین باعث شده موقعیت‌ش تو اروپا خیلی خوب نباشه. طوری که تو همین یکی دو سال، چند بار متا به خاطر رعایت نکردن قوانین اروپا، میلیاردها دلار جریمه شده؛ یعنی همچی بازی اروپا با متا سرد نیست!
در آخر: این‌جور که پیداست، متا فعلاً ترجیح داده با هوش مصنوعی اروپا هم‌مسیر نشه و دست به امضای توافق نبره. می‌خواد ببینه اوضاع چطور پیش می‌ره و شاید بعداً تصمیمش رو عوض کنه. اما بیاین منتظر بمونیم، چون قطعاً موج بعدی خبرها درباره هوش مصنوعی و مقررات سفت و سخت اروپا، هیجان انگیزتر خواهد شد! منتظر یه جنجال دیگه تو دنیا فناوری باشین 😄
ضمناً اگه از این اصطلاحات زیاد شنیدین: مثلاً Regulatory bodies یعنی نهادهایی که می‌خوان حساب شرکت‌ها رو داشته باشن و مبادا خارج از قانون کار کنن. یا مثلاً Compliance یعنی رعایت کامل و درست قوانین، که شرکت‌ها مجبور بشن چارچوب‌های سخت‌گیرانه قانون رو رعایت کنن.
خلاصه بچه‌ها، یک دنیای خیلی جر و بحثی ولی هیجان‌انگیز تو هوش مصنوعی در جریانه و ما هم باید منتظر بمونیم ببینیم بالاخره متا کوتاه میاد یا نه!
منبع: +
