خب، بذار راحت و خودمونی برات تعریف کنم، مایکروسافت یه حرکت حسابی عجیب کرده که هرکسی بشنوه شوکه میشه: این شرکت بیش از یه میلیارد دلار خرج کرده تا حجم زیادی مدفوع انسان و حیوان و کلی زباله‌ی کشاورزی رو تو عمق زمین دفن کنه! نه، واقعا شوخی نمی‌کنم! ماجرا اینه که این کار جدی و هدف‌دار انجام شده و دلیلش هم خیلی مهمه.
🔵 ماجرا از کجا شروع شد؟
تو این دوران که همه‌جا حرف از تغییرات اقلیمی و گرمایش زمین هست، شرکت‌های بزرگ فناوری مثل مایکروسافت، گوگل و آمازون دارن سر و دست می‌شکنن که ردپای کربنی (یعنی میزان گازهای گلخانه‌ای که تولید می‌کنن) رو یک‌جوری پاک کنن یا جبران کنن. مخصوصاً الان که هوش مصنوعی یا AI – یعنی همون سیستم‌هایی که خودشون می‌تونن فکر و تحلیل کنن، حجم زیادی انرژی می‌برن و دیتاسنترها (یعنی مراکز نگهداری کلی سرور و کامپیوتر عظیم) حسابی مصرف برق دارن. معمولاً برق این دیتاسنترها هم از سوخت‌های فسیلی میان که باعث تولید کلی کربن میشه و به آب‌و‌هوا آسیب می‌رسونه.
🔵 حالا مایکروسافت چه کار کرد؟
به جای اینکه به سراغ سیستم‌های عجیب و پیشرفته مثل دستگاه‌های فوق‌پیشرفته جذب کربن (Carbon Capture) بره یا فقط جنگل بکاره، اومده با یه شرکت به اسم Vaulted Deep یه قرارداد چند ساله بسته که کلی مواد آلی – یعنی همون فضولات انسانی، کود حیوانی و بقایای کشاورزی – رو برداشته، تبدیل به یه مخلوط غلیظ میکنه و می‌فرسته به اعماق زمین! منظورم واقعاً اعماق زمینه، یعنی ۵۰۰۰ فوت (تقریباً ۱۵۰۰ متر) زیر سطح! اینجوری اون زباله‌ها دیگه روبه‌روی اکسیژن و میکروب‌ها قرار نمی‌گیرن که تجزیه بشن و گازهایی مثل دی‌اکسیدکربن و متان رو بدن بیرون.
⚠️ چرا متان و دی‌اکسیدکربن مهمه؟
اینا از گازهای گلخانه‌ای هستن که حسابی تو ایجاد گرمایش زمین دست دارن. متان حتی چندبرابر قوی‌تر از دی‌اکسیدکربنه.
🔵 ولی چرا این همه هزینه؟
الان برای هر تن زباله‌ای که دفن میشه، طبق گفته Vaulted Deep حدود ۳۵۰ دلار پول می‌گیرن! یعنی اگه حساب کنیم (۴.۹ میلیون تن زباله ضربدر این مبلغ) شاید ارزشی بالای ۱.۷ میلیارد دلار داشته باشه! البته مدیرعامل شرکت (جولیا ریچلستاین) گفته قیمت واقعی قرارداد کمتره و احتمالاً با گذشت زمان این هزینه‌ها پایین‌تر میاد. خلاصه، رقم دقیقش رو خودشون هم دقیق اعلام نکردن.
🔵 چرا اصلاً این روش؟
اگه این فضولات به همین راحتی تو زمین پخش بشن، یا تو آب راهی بشن، یا بره در زباله‌دانی‌ها، شروع می‌کنن به تجزیه و کلی گاز گلخانه‌ای تولید می‌کنن. حتی گاهی موقع پخش روی زمین، باکتری‌های خطرناکش (پاتوژن‌ها – یعنی عوامل بیماری‌زا) ممکنه وارد آب زیرزمینی مردم بشه و مشکلات بهداشتی درست کنه.
اینجا روش Vaulted Deep جالب میشه: مخلوط غلیظ زباله رو مثل دوغاب غلیظ می‌سازن و می‌فرستن اعماق زمین. اونجا دیگه دست هیچ چیز بهش نمی‌رسه و نه گاز آزاد میکنه، نه محیط رو آلوده میکنه. بعضیا میگن این روش عجیبه، ولی خب فعلاً تاثیرش بیشتر از کلی روش‌های دیگه‌ایه که فقط به آینده امیدوارن.
🔵 بقیه شرکت‌ها چی کار می‌کنن؟
مایکروسافت تنها نیست! سال ۲۰۲۵ هم این شرکت با یه استارتاپ به اسم AtmosClear (اتمس‌کلیر؛ یعنی شرکتیه که کارش جذب مستقیم کربن از هواست) همکاری کرد که ۶.۷۵ میلیون تُن دی‌اکسیدکربن ذخیره کنه.
🔵 آینده این کار چیه؟
راستش هنوز خیلی‌ها مطمئن نیستن این راه پایدار و همیشگی باشه یا نه. مخصوصاً اگه قیمتش بالا بمونه یا مردم نسبت به دفن این حجم فضولات نظر منفی پیدا کنن. ولی فعلاً روشش برای شرکت‌های بزرگ جواب داده و تونستن ردپای کربنی‌شون رو تا حدی جبران کنن.
🔵 جمع‌بندی خودمونی:
اگه یه روز کسی پرسید چرا مایکروسافت این همه پول برای «مدفوع» خرج کرده، می‌دونی که پشتش کلی برنامه محیط زیستی و دغدغه برای کاهش مصرف انرژی و توقف تغییرات اقلیمه! شاید این روش عجیب به‌نظر برسه، ولی با هوش مصنوعی و مصرف برق دیتاسنترها، همین الآن هم دیر شده و باید هر راهی رو امتحان کرد. البته باید دید تو آینده این دفن‌کردن‌ها همیشگی میشه یا نه!
خلاصه، پیشرفت تکنولوژی حتی تو زمینه زباله و فضولات هم کلی ایجاد تنوع کرده! حالا باید صبر کنیم ببینیم این دفن‌های میلیاردی آخرش دنیا رو نجات میدن یا نه.
منبع: +
