خب، بذار یه موضوع خیلی مهم رو جالب و رفاقتی برات باز کنم! تا حالا از اون داستانایی شنیدی که بچگی یکی خیلی سخت و پر از بدبختی بوده؟ خب، به اینجور تجربه‌ها تو روانشناسی می‌گن «تجارب منفی دوران کودکی» یا ACEs (یعنی هر چیزی مثل بی‌توجهی عاطفی، اذیت فیزیکی، یا حتی سختی‌های شدید دیگه). این مدل اتفاق‌ها می‌تونن تأثیر عمیقی روی زندگی و سلامت روان آدم بذارن، حتی وقتی بزرگ می‌شیم.
حالا سؤال اینه: آیا واقعاً یه چیزی می‌تونه کمک کنه که ما با وجود اون سختی‌ها، باز هم آدم قوی‌ای بشیم؟ یعنی بتویـم زود از پس مشکلات بربیایم و مقاومت روانیمون حفظ بشه؟ اینجاست که وارد ماجرای «ذهن‌آگاهی» می‌شیم! ذهن‌آگاهی یا Mindfulness یعنی حالا باشی و متمرکز روی اتفاقاتی که همین الان دارن میفتن، بدون اینکه سریع بهشون واکنش نشون بدی یا قضاوتشون کنی. خلاصه اینکه مثل یه ناظر باحال، فقط ببینی و قبول کنی هرچی که هست.
توی یک تحقیق جالب توی ترکیه (بله، روی دخترای دانشجوی دانشگاه توی شهر بورسا)، اومدن اینو چک کردن: دیدن وقتی طرف تو بچگیش سختی کشیده، اگه ذهن‌آگاه باشه، می‌تونه راحت‌تر با مشکلات کنار بیاد و مقاومت روانی یا Resilience (یعنی قدرت برگشت سریع به حالت خوب بعد از شوک یا فشار روحی) بیشتری داشته باشه.
روش کارشون چطور بود؟ ۲۵۵ تا دختر دانشجو رو پیدا کردن و ازشون خواستن که فرم‌هایی رو درباره تجارب منفی دوران بچگی‌شون (مثل سوءاستفاده عاطفی یا بی‌توجهی فیزیکی) پر کنن؛ بعد یه سری سؤال پرسیدن درباره اینکه چقدر ذهن‌آگاه هستن (در چهار بخش: توجه و آگاهی، واکنش‌نشون ندادن فوری، قضاوت نکردن، و پذیرش خودت همون‌طور که هستی). بعد هم مقاومت روانی‌شون رو اندازه گرفتن.
نتایج خیلی جالب بود: هر چی بچه‌ها بیشتر در معرض تجربه‌های منفی بودن، مقاومت روانی‌شون اومده پایین‌تر. ولی بین همه این نکات منفی، اونایی که بچگی‌شون بی‌توجهی فیزیکی داشته، ذهن‌آگاهیشون، مخصوصاً بخش «توجه و آگاهی» کلی آسیب دیده بود! یعنی اگه کسی بچگیش خیلی ولش کرده بودن، حتی الان توی دقت و حضور ذهن هم مشکل پیدا کرده.
بخش جالب‌تر اینه که همین قسمت توجه و آگاهیه که باعث میشه مقاومت روانی‌ات قوی‌تر بشه. یه جورایی ذهن‌آگاهی نقش سپر یا واسطه رو بازی می‌کنه: یعنی اگه تو بچگی سختی هم کشیده باشی، اگه ذهن‌آگاهی خوبی داشته باشی، این ضربه‌ها کمتر اذیتت می‌کنن و زودتر می‌تونی حالت رو خوب کنی.
پس نتیجه‌گیری؟ خب، دخترایی که تو دانشگاه بورسا بودن (و احتمالاً تو هر جای دیگه‌ی دنیا)، اگه بخوان از اثرات بد گذشته راحت‌تر خلاص شن و مقاومت روانی بیشتری داشته باشن، باید روی ذهن‌آگاهیشون کار کنن! مخصوصاً یاد بگیرن بیشتر تمرکز کنن رو احساس و افکاری که همین الان دارن و با قضاوت و عجله باهاشون برخورد نکنن.
و در آخر، محقق‌ها گفتن این داستان فقط مال این گروه نیست و باید تو جوامع بزرگ‌تر و تو مدت زمان طولانی‌تر هم بررسی بشه. اما فعلاً این نکته رو داشته باشی: ذهن‌آگاهی مثل یه ابزار باحاله که می‌تونه کمک کنه حتی از گذشته‌های سخت، قوی‌تر بیرون بیای!
منبع: +
