اگه این چند شب اخیر دنبال شهابسنگهای بارش شهابی پرسئید بودی (بارش شهابی پرسئید همون وقتی یه عالمه شهابسنگ از یه نقطه خاص آسمون میریزن و آرزو کردن بیشتر حال میده!)، احتمالاً یه سورپرایز عجیب دیدی. کلی آدم تو آمریکا و کانادا ناگهان یه اسپیرال (مارپیچ) نورانی و شبحمانند رو تو آسمون دیدن که چند دقیقهای درخشید و بعد ناپدید شد. جالب اینجاست که هنوز کارشناسا دقیق نمیدونن منشأ این پدیده دقیقاً چی بوده!
داستان از این قراره: حدود ساعت ۱۰:۳۰ شب به وقت شرق آمریکا، یه نقطه کمنور تو آسمون ظاهر شد و ناگهان باز شد و به یه مارپیچ بزرگ و نورانی تبدیل شد. این مارپیچ حدود ۱۰ دقیقه تو آسمون شناور بود و بعد کمکم محو شد. مردم حداقل تو ۱۰ تا ایالت مختلف ـ مثل مریلند، نیویورک، اوهایو، نیوجرسی، ایلینوی و نبراسکا ـ این شبح مارپیچی رو دیدن و کلی عکس و فیلم گرفتن. مثلاً یکی از عکاسها به اسم Joshua Thum تونست یه عکس خفن ازش بالای رصدخونه یرکس در ویسکانسین بگیره.
اما این اسپیرال عجیب از کجا اومده بود؟ جوابش به ماجراهای موشکها برمیگرده. وقتی یه موشک فضایی میخواد دوباره وارد جو زمین بشه، سوخت اضافیشو تو فضا خالی میکنه. این سوخت تو سرما یخ میزنه و تبدیل میشه به کریستالهای ریز که نور خورشید رو بازتاب میدن و باعث میشه یه ابر نورانی تو شب شکل بگیره. تازه چون موشک آخرای کارش دور خودش میچرخه، اون ابر کریستالی هم حالت مارپیچی یا اسپیرال میگیره! یه جورایی دیدن این پدیده یعنی ناخودآگاه بیننده یه نمایش فضایی واقعی شدی.
اول گفتن که این اسپیرال کار یک موشک آمریکایی به اسم ولکان سنتور (Vulcan Centaur) بوده که از فلوریدا پرتاب شد. یعنی ساعت ۸:۵۶ شب همین دوشنبه گذشته دو تا ماهواره نظامی رو هم برد فضا! اما یه کم بعد فهمیدن که دقایقی قبلتر از اون، یه موشک اروپایی به اسم Ariane 6 از گویان فرانسه پرتاب شده و ماهواره هواشناسی فرستاده. خلاصه اسم هر دو موشک مطرحه و کارشناسا هنوز شک دارن کار کدومش بوده.
حتی “دان بوش”، یکی از عکاسای نجومی گفت: “الان بحثای زیادی درباره منشأ دقیق این اسپیرال هست و واقعاً نمیشه با اطمینان گفت دقیقاً قضیه چی بوده.” یکی دیگه از کارشناسای معروف به اسم جاناتان مکداول (که خودش استاد رصد پرتابهای فضاییه!) بیشتر به Ariane 6 شک داره؛ ولی میگه هنوز قطعیت نیست.
نکته جالب دیگه اینه که چنین نمایشهای نورانی و اسپیرالی اخیراً داره زیاد میشه! چون تعداد پرتاب موشکها تو سالهای اخیر خیلی زیاد شده، مخصوصاً با حضور شرکتهای خصوصی مثل SpaceX (همون شرکتی که ایلان ماسک پشتش وایساده). اکثر این اسپیرالهای نورانی ناشی از موشکهای “فالکون ۹” اسپیسایکس بوده و حتی یه اصطلاح براش ساختن: اسپیرالای اسپیسایکس! مثل همون نمایش بزرگی که پارسال تو انگلیس و اروپا رخ داد یا “اسپیرال شاخدار” که سال ۲۰۲۴ تو اروپا دیده شد یا اسپیرال آبیرنگی که کنار شفق قطبی تو آلاسکا ظاهر شد. حتی تلسکوپ مشهور سوبارو تو هاوایی هم چند بار این پدیده رو ثبت کرده.
در کل اگه یه شب یه اسپیرال عجیب یا نور غیرعادی تو آسمون دیدی، اول نترس! احتمال زیاد داره ناشی از همین سوخت خالی کردن و مانورای موشکای فضایی باشه. (سوخت خالی کردن تو فضا برای کاهش وزن و ایمنی موشکه.) خود این پدیده، یه نماد از دنیای عجیب و پرماجرای عصر فضاست و هر شب که آسمون رو نگاه میکنی، ممکنه شاهد رخدادای شگفتانگیز باشی!
راستی، اگه اتفاقات عجیب دیگهای مثل رگههای نور سفید یا سوراخ قرمز تو جو دیدی، بدون که این پدیدهها هم معمولاً تقصیر موشکاست! خلاصه همین پرتابهای هیجانانگیز اخیر حسابی آسمون رو پر از شگفتی و داستان کرده.
منبع: +