۹ عکس فضایی محشر با دید ایکس‌ری ناسا؛ قراره چشمات به جهان باز شه!

دوست داری جهان رو مثل سوپرمن با دید ایکس‌ری نگاه کنی؟ ناسا جدیداً ۹ تا تصویر شگفت‌انگیز با تلسکوپ قدرتمندش یعنی
Chandra X-ray Observatory
منتشر کرده که دقیقاً همین حس رو میده! تازه واسه ساخت هر عکس کمک هابل و جیمز وب رو هم گرفتن – میشه گفت یه تیم رویایی از تلسکوپ‌ها جمع شدن!

خب بذار یه توضیح راحت بدم که چرا این عکس‌ها فرق دارن: تلسکوپ هابل معمولاً تو نور مرئی کار می‌کنه، همون نوری که چشم ما می‌تونه ببینه و ازش عکس می‌گیریم. تلسکوپ جیمز وب (JWST) اصلاً حرفه‌ایه تو دیدن نور مادون قرمز یا اینفرارد – یعنی نوری که چشم آدم نمی‌بینه اما دستگاه‌ها می‌تونن تشخیصش بدن. حالا تلسکوپ چاندرا خاصیتش اینه که فقط نور پرانرژی ایکس‌ری (X-ray – همون نوری که ازت عکس رادیولوژی می‌گیرن!) رو می‌بینه. واسه همین هر کدوم از این تلسکوپ‌ها یه تیکه متفاوت از جهان رو می‌بینن و وقتی عکس‌هاشون رو کنار هم می‌ذارن، نمایی باورنکردنی و پرجزئیات به‌ دست میاد.

تصاویر ایکس‌ری نه تنها قشنگن، بلکه اطلاعات داغ و هیجان‌انگیزی از فضا و کهکشان‌ها بهمون میدن. مثلاً ایکس‌ری دقیقاً اون نقاطی رو نشون می‌ده که انرژی کم‌نظیری دارن؛ مثل جاهایی که ستاره‌ها دارن به دنیا میان یا بقایای سوپرنواها (Supernova یعنی ستاره‌هایی که منفجر شدن) یا حتی سیاه‌چاله‌ها (Black hole – همون تله‌های گرانشی که حتی نور هم نمی‌تونه ازشون فرار کنه!).

همه این ۹ تصویر جدید طیف رنگی بنفش و صورتی دارن چون ناسا برای ایکس‌ری این رنگ‌ها رو انتخاب می‌کنه تا بتونیم با چشم بهتر بفهمیم انرژی‌هاشون چقد زیاده.

حالا بریم سراغ چندتا از لوکیشن‌های خاص که تو این مجموعه عکسی می‌درخشن:

– ردیف بالا عکس‌ها:
• N79 داره ستاره‌های تازه متولد شده رو نشون می‌ده – این منطقه توی ابر ماژلانی بزرگه (Large Magellanic Cloud) که یه جورایی همسایه کهکشان خودمون، راه شیری، محسوب می‌شه. این محدوده پر از گازهای داغ و ستاره‌های پرانرژیه.
• NGC 2146 یه کهکشان مارپیچیه که پر از پدیده‌های فوق‌العاده پرانرژیه؛ بقایای سوپرنوا و بادهای شدیدی که از ستاره‌های غول‌پیکر می‌وزن.
• IC 348 هم یک منطقه ستاره‌سازه که پر از توده‌های غبار بین‌ستاره‌ای و ستاره‌های کوچیک و جوونِ.

– ردیف وسط:
• M83 و NGC 1068 دو تا کهکشان مارپیچی هستن. خصوصاً هسته کهکشان NGC 1068 اونقدری داغه که بادهایی با سرعت باورنکردنی (۱.۶ میلیون کیلومتر در ساعت!) از سیاه‌چاله مرکزیش بیرون می‌زنن. جالبه بدونی این سرعت رو هیچ ماشین زمینی نمی‌تونه تجربه کنه!
• M82 کهکشان انفجاری یا Starburst galaxy هست؛ یعنی ستاره‌سازی توش به‌طور غیرعادی بالاست و دمه بخارهای داغی از گاز مدام ازش خارج میشه.

– ردیف پایین:
• NGC 346 یک خوشه ستاره‌ای جوونه که هزاران ستاره نوزاد داخلش هست و بین‌شون بقایای یک سوپرنوا هم دیده می‌شه.
• IC 1623 تصویر ترکیب دو تا کهکشانه که دارن باهم ادغام میشن – این بهم خوردن باعث تولد ستارگان جدید و نور شدید ایکس‌ری می‌شه.
• وستِرلیند ۱ (Westerlund 1) بزرگ‌ترین و نزدیک‌ترین سوپرخوشه ستاره‌ای به زمینه که هزاران ستاره داخلش داره موج مهیبی از اشعه ایکس تولید می‌کنه.

این عکس‌ها فقط واسه زیبایی نیستن؛ کلیشون برای دانشمندا نقش نقشه گنج رو دارن! با این تصاویر، می‌تونن متوجه شن تو نقاط پرانرژی فضا دقیقاً چه خبره – مثلاً کجاها ستاره می‌زاییدن یا سیاه‌چاله چیکار می‌کرده.

راستی اگه دوست داشتی بیشتر تو دل این داستان‌ها بری، ناسا یه ویدیو خفن هم منتشر کرده که کل تصاویر و جزئیات رو توضیح می‌ده و البته هرکدوم از این مناطق رو جداجدا هم با چاندرا، هابل و جیمز وب نشون داده. واقعاً اگه عاشق فضا یا عکسای باحال و پرانرژی هستی، از دستش نده!

جمع‌بندی کنم: داستان این تصاویر درباره ترکیب قدرت تلسکوپ‌ها، نگاه کردن به جهان از زاویه‌های مختلف (مثل نور مرئی، اینفرارد، ایکس‌ری) و فهمیدن اسرار جاهاییه که چشم معمولی هیچ‌وقت نمی‌تونه ببینتشون. خلاصه، ناسا با این عکس‌ها داره یه جور دیدِ سوپرمن به ما هدیه می‌ده: قشنگ، متفاوت و آموزشی!

منبع: +