کشف صخره‌هایی شبیه مرجان روی مریخ! ناسا بازم سورپرایزمون کرد

خب بذارین براتون یه داستان جالب بگم! مریخ‌نورد کنجکاوی ناسا یا همون Curiosity، یه مدت پیش از جایی به اسم گودال گیل (Gale Crater) روی مریخ، یه چیزی کشف کرد که واقعا شبیه مرجانیه که تو اقیانوس‌های خودمون پیدا میشه! مرجان‌ها رو قبلا دیدین دیگه، همونا که تو دریا باعث شکل‌گیری صخره‌های مرجانی میشن.

حالا داستان چیه؟ این جسم عجیب درواقع یه تیکه سنگ کوچیک و روشنه که توسط بادهای مریخ فرم عجیبی گرفته. ناسا یه عکس سیاه و سفید با دوربین مخصوص با وضوح بالای مریخ‌نوردش گرفته که این سنگ رو با شاخه‌های ریز و جالبش نشون میده. دوربینی که این عکس رو گرفته، Remote Micro Imager هست—یعنی دوربین تلسکوپی کوچیک با جزئیات بالا که رو مریخ‌نورد نصبه.

ابعاد این سنگ حدود ۲.۵ سانتی‌متره (تقریباً به اندازه یه سکه‌ی کوچک!) اما نحوه‌ی شاخه شاخه شدنش، همه رو یاد مرجان‌های دریایی انداخته. البته ناسا گفته که اینجور صخره‌ها رو قبلاً هم پیدا کرده بودن و دلیل ساختارش اینه که میلیاردها سال پیش، زمانی که تو مریخ هنوز آب بوده (آره، شوخی نمی‌کنم! واقعا روی مریخ آب جریان داشته)، آب پر از مواد معدنی از لای ترک‌های سنگ داخل مریخ رد می‌شده و به مرور زمان اون مواد رو ته‌نشین می‌کرده. به این پروسهٔ ته‌نشینی میگن “تشکیل رگه‌های معدنی”؛ یعنی منافذ سنگ با مواد معدنی پر میشن و به شکل و شاخه شاخه در میان.

در طول سال‌ها، بادهای مریخ که پُر از شن هستن، ترکیب سنگ رو هی صیقل داده و ساییده و در نهایت این فرم عجیب و شبیه شاخه‌های مرجان ساخته شده که ما الان تو این عکس‌ها می‌بینیم.

جالبه بدونین این تنها جسم عجیب مریخی نیست! کنجکاوی قبلاً چیزای دیگه هم پیدا کرده، مثل سنگی به اسم “Paposo” که شکل خیییلی عجیبی داره و حدود ۵ سانتی‌متره. یا همون جسم کوچکی که شبیه گل بوده و مریخ‌نورد تو سال ۲۰۲۲ تو همین گودال گیل ازش عکس گرفته بود. این سنگ‌ها به دانشمندا نشون میدن که مریخ در گذشته چقدر پویا و متفاوت بوده.

کنجکاوی از سال ۲۰۱۲ یعنی بیش از ۱۰ ساله داره رو مریخ ویراژ میده! بد نیست بدونین گودال گیل یه گودال خیلی بزرگه که حاصل کوبیده شدن یه شهاب‌سنگ به سطح مریخه و درست بین مناطق کوهستانی جنوب مریخ و دشت‌های شمالی قرار گرفته. ماموریت اصلی کنجکاوی اینه که ببینه آیا زمانی روی مریخ می‌شد زندگی کرد یا نه. علمی‌ترش اینه: دنبال نشونه‌هایی از قابلیت زیست مریخ می‌گرده.

تا الان کنجکاوی حدود ۳۵ کیلومتر از این گودال فوق‌العاده بزرگ رو طی کرده. مسیرش هم کاملاً آروم و با سرعت حلزونی پیش میره، چون مرتب باید توقف کنه، نمونه برداری کنه، توی صخره‌ها سوراخ کنه و اطلاعات جمع کنه.

اما نتیجه‌ش؟ اطلاعات فوق‌العاده‌ای به‌دست اومده که اثبات می‌کنه زمانی شاید واقعا یه حیات ساده می‌تونسته روی مریخ وجود داشته باشه! مثلاً کنجکاوی زنجیره‌های کربن سنگین پیدا کرده که مربوط به حدود ۳.۷ میلیارد سال پیشه. زنجیره کربن یعنی ساختارهای بزرگ مولکولی که اساس موجودات زنده رو روی زمین میسازن! همچنین نشونه‌هایی پیدا شده که نشون میده تو مریخ یه زمانی چرخه کربن وجود داشته، چرخه کربن یعنی زمانی روی مریخ آب و مواد لازم برای واکنش‌های شیمیایی مرتبط با حیات وجود داشته.

تو بین کشفیات جالب دیگهٔ مریخ میشه به عکاسی از ساختارهایی شبیه تار عنکبوت غول‌پیکر، نشونه‌هایی از امواج آب مایع که توی صخره‌ها شیار انداختن و حتی مشاهده شفق‌های قطبی روی سطح مریخ اشاره کرد! شفق قطبی همون نورای رنگارنگیه که تو قطب زمین دیده میشه و الان میدونیم مریخ هم نمونه‌هایی داره.

خلاصه اگه فکر کردین مریخ فقط یه سیاره خشک و بی‌روح بوده، باید بگم اشتباه می‌کنین! این همه کشف و عکس و نمونه نشون میده که مریخ یه زمانی کاملا ماجرادار بوده و هنوز کلی شگفتی واسه ما نگه داشته. دنیای مریخ پر از رمز و رازه و هر روز هم ناسا با عکس‌ها و یافته‌های جدیدش ما رو شگفت‌زده‌تر می‌کنه!

منبع: +