خب، بذارید براتون یه خبر جالب و فضایی تعریف کنم! مریخ‌نورد پرسویرنس ناسا (Perseverance یعنی همون ربات پیشرفته‌ای که برای کشف رازهای مریخ فرستادن) چند وقت پیش یه صحنه خیلی عجیب کشف کرد؛ اونم یه تخته‌سنگ که کاملاً شبیه کلاه‌خود قدیمی وسط مریخ افتاده بود!
این تصویر رو دوربین Mastcam-Z پرسویرنس (که یه جفت دوربین با قابلیت زوم بالا هستن و روی گردن ربات نصب کردن) در ۵ آگوست ۲۰۲۵ ثبت کرده. این سنگی که اسمش رو هورنفلایا (Horneflya) گذاشتن، نوک تیز و کلی برجستگی و فرو رفتگی داره و واقعاً آدم رو یاد زره‌های قرن هفدهم می‌اندازه، اونایی که شوالیه‌ها سرشون می‌کردن! اتفاقاً یک طرف عکسی که ناسا منتشر کرده، همین کلاه‌خود هلندی قدیمی رو هم نشون داده تا مقایسه کنیم.
جالبیش اینه که این سنگ تقریباً کامل از گوی‌های کوچیکی به اسم “اسفرول” ساخته شده. اسفرول در واقع همون گوی‌های کوچولویی هستن که بعضی وقتا داخل سنگ‌ها پیداشون میشه و علت داشتنشون، هنوز بین دانشمندها موضوع بحثه. یه توضیح ساده: اسفرول معمولاً وقتی درست میشن که آب زیرزمینی از لای ترک‌ها و منافذ سنگ‌های رسوبی می‌گذره. ولی اینکه همه‌شون فقط بخاطر این فرآیند درست شدن یا نه، هنوز معلوم نیست و تیم تحقیقاتی پرسویرنس کلی کار داره تا جواب این معما رو پیدا کنه!
داوید اَگل، سخنگوی آزمایشگاه پیشران جت ناسا گفت: «اون چیزی که این سنگ رو متفاوت می‌کنه فقط فرم کلاه‌شکلش نیست (چون سنگ‌هایی با این حالت هرم‌مانند روی مریخ زیاد هستن و معمولاً باد باعث شکل‌گیری‌شون میشه)، بلکه اینه که تقریباً کامل از این اسفرول‌ها ساخته شده!»
در کل پرسویرنس توی این مدت حسابی شگفتی درآورده و چیزای عجیبی پیدا کرده، مثل سنگ‌هایی شبیه دونات (یعنی شیرینی دوناتی شکل!) یا حتی سنگ‌هایی شبیه آووکادو! این ماجراها یه جورایی نشون میده ذهن ما آدما دوست داره توی هرچیزی نقشی آشنا پیدا کنه. به این پدیده میگن “پاریدولیا” (Pareidolia)، که یعنی مغز انسان دوست داره توی چیزهای تصادفی و بی‌ربط دنبال الگوهای آشنا مثل صورت یا اشیای خاص بگرده؛ مثلاً صورت توی ابرها یا خرگوش روی ماه!
راستش این جور کشفیات فقط جذاب نیستن، بلکه کمک می‌کنن دانشمندها بفهمن شرایط مریخ هزاران سال پیش چطور بوده. مثلاً این نوع سنگ‌ها و شکل عجیبشون به محقق‌ها کمک می‌کنه بدونن عوامل محیطی مثل باد، آب یا حتی آتش‌فشان‌ها چطور توی این همه سال سطح مریخ رو تغییر دادن و شکل دادن.
در حال حاضر، پرسویرنس داره دور و بر لبه شمالی دهانه جیزرو (Jezero Crater یعنی یه حفره خیلی معروف که میگن قبلاً شاید آب توش جریان داشته) رو می‌گرده و یه سربالایی سخت به اسم Lookout Hill رو هم با موفقیت بالا رفته.
پس فعلاً باید منتظر باشیم ببینیم این سنگ‌های اسفرولی و کلاه‌خود عجیب دیگه چه رازهایی از دل مریخ بیرون می‌کشن! شاید همین چیزها یه روز بفهمونن که واقعاً روی مریخ چی گذشته.
راستی، اگه به داستان‌های بیشتر از مریخ علاقه‌مندین، چیزهایی مثل فروش گران‌ترین شهاب‌سنگ مریخی یا اینکه اگر موجود زنده‌ای ۳/۷ میلیارد سال پیش اونجا بوده، باید چتر می‌برده (!) هم خیلی جالبه و کلی ماجرا داره!
منبع: +
![This image set showcases three views of the Butterfly Nebula, also called NGC 6302. The Butterfly Nebula, located about 3400 light-years away in the constellation Scorpius, is one of the best-studied planetary nebulae in our galaxy. Planetary nebulae are among the most beautiful and most elusive creatures in the cosmic zoo. These nebulae form when stars with masses between about 0.8 and 8 times the mass of the Sun shed most of their mass at the end of their lives. The planetary nebula phase is fleeting, lasting only about 20 000 years. The Butterfly Nebula is a bipolar nebula, meaning that it has two lobes that spread in opposite directions, forming the ‘wings’ of the butterfly. A dark band of dusty gas poses as the butterfly’s ‘body’. This band is actually a doughnut-shaped torus that’s being viewed from the side, hiding the nebula’s central star — the ancient core of a Sun-like star that energises the nebula and causes it to glow. The dusty doughnut may be responsible for the nebula’s insectoid shape by preventing gas from flowing outward from the star equally in all directions. The first and second of the three images shown here highlight the bipolar nature of the Butterfly Nebula in optical and near-infrared light captured by the NASA/ESA Hubble Space Telescope. The new Webb image on the right zooms in on the centre of the Butterfly Nebula and its dusty torus, providing an unprecedented view of its complex structure. The Webb data are supplemented with data from the Atacama Large Millimetre/submillimetre Array, a powerful network of radio dishes. While the nebula’s central star is blanketed with thick, dusty gas at optical wavelengths, Webb’s infrared capabilities reveal the central star and show the doughnut-shaped torus and interconnected bubbles of dusty gas that surround it. [Image description: Three views of the same nebula, presented side by side. The left and middle images, which are labeled ‘Hubble Optical’ and ‘Hubble Near IR’, show the nebula at roughly the same scale. These two images show some similar features, including a dark dust lane that runs through the centre of the nebula and two broad clouds that emerge from either side of the dust lane like the outstretched wings of a butterfly. A diamond-shaped region centred on the dust lane is outlined in each of these images. In the optical Hubble image, the nebula appears clumpy and nearly opaque, with few background stars showing through the cloudy material. The nebula appears in different shades of cream, yellow and orange, with the lightest colours appearing closest to the centre. The background of space is black with a handful of stars that are tinged pink. In the near-infrared Hubble image, the nebula appears cream coloured and most opaque near the centre, then becomes reddish with purple streaks and more translucent out toward the wings of the nebula. There are hundreds of background stars in the image, many of which are visible through the nebula. The third and final image zooms in on the diamond-shaped region near the centre of the other two images. This image is labeled ‘Webb & ALMA, Mid-IR & Sub-mm’. This image is completely different from the other two, showing a bright source at the centre that is surrounded by greenish nebulosity and several looping lines in cream, orange and pink. The upper-right and lower-left corners of this image show a purple streak pointing out of the image.]](https://x-madani.com/wp-content/uploads/elementor/thumbs/unnamed-file-1084-raygb85qnb0hgax97qibnvyodttpynyi7y5f8akts4.jpg "Butterfly Nebula NGC 6302 (Hubble and Webb + ALMA images, side by side)")
