بذار یه چیزی رو باهاتون در میون بذارم: همه‌مون شنیدیم که «ورزش تو طبیعت» – که بهش NBPA یا همون Nature Based Physical Activities هم میگن – حسابی واسه حال‌وهوامون خوبه. مثلاً میشه همون پیاده‌روی تو جنگل، دوچرخه‌سواری تو پارک، یا حتی یوگا زیر آسمون باز. این همه محقق میان میگن که کلی فایده داره، ولی کمتر کسی گفته دقیقاً چرا و چطوری این اتفاق می‌افته.
اینجاست که قضیه‌ی Mindfulness میاد وسط! Mindfulness همون حضور ذهنه، یعنی حواس‌جمع و با دقت تو لحظه بودن. مثلاً وقتی داری راه میری و واقعا صدای خش‌خش برگا زیر پاتو می‌شنوی یا باد رو روی صورتت حس می‌کنی. خب حالا یه نظریه هست به اسم Ecological Dynamics یا به اختصار ED. این نظریه میگه که فعالیت بدنی تو دل طبیعت باعث میشه حواست بیشتر جمع بشه (یعنی همون Mindfulness)، و همین باعث میشه حال کلی زندگی آدم بهتر بشه. ED رو بذار اینجوری خلاصه کنم: «همه‌چی به هم وابسته‌س و تجربه‌ی ما از محیط، رفتار و احساساتمون رو شکل میده.»
حالا چند تا دانشمند کنجکاو اومدن همین ایده‌ها رو بررسی کنن که دقیقاً آیا واقعا وقتی میری تو طبیعت ورزش می‌کنی، Mindful میشی و نتیجتاً حال دلت بهتر میشه یا نه. اونا یه کاری به اسم Scoping Review کردن. Scoping Review یعنی اینکه همه تحقیقات مربوط رو جمع می‌کنن و یه نگاه کلی و وسیع بهشون می‌ندازن تا بفهمن داستان چیه. الان چون تحقیقات هنوز خیلی زیاد نیست، همین روش بهترین و ساده‌ترین گزینه‌س.
اینا رفتن سراغ مقاله‌هایی که هم علمی باشه، هم معتبر و داوری شده باشه و بین ژانویه ۲۰۰۲ تا سپتامبر ۲۰۲۴ چاپ شده باشه. فکر کن اولش ۱۵۷۱ مقاله پیدا کردن! ولی حسابی غربال کردن و در آخر فقط ۹ تا پژوهش اونقدر مرتبط بودن که بشه روشون حساب کرد.
چه نتیجه‌ای گرفتن؟ خب، جالب اینه که توی همه تحقیق‌هایی که بررسی کردن، مشخص شد ورزش توی طبیعت حسابی به Mindfulness یا همون حضور ذهن کمک می‌کنه. و نکته باحال‌ترش اینه که حتی اگه قبلاً تو این کار خبره نبودی – یعنی تا حالا نه اهل ورزش تو طبیعت بودی، نه می‌دونستی Mindfulness چیه – باز هم این اثر مثبت برات وجود داره. یعنی لازم نیست حتماً استاد یوگا یا جنگل‌نورد حرفه‌ای باشی تا این حس خوب رو بگیری!
در کل فهمیدن که این ارتباط Mindfulness و ورزش توی طبیعت فرمولیه واسه حالِ بهتر: وقتی وسط شلوغیای روزمره، میری پارک یا حاشیه روستا، یه کم بدنتو تکون می‌دی و به محیط توجه می‌کنی، حسِ سرزندگی و حالِ خوب میاد سراغت – حتی اگه اصلاً قبلاً همچین تجربه‌ای نداشتی.
یه چیز دیگه هم که نشون دادن این بود که تا حالا تمرکز بیشتر روی جنگل‌ها و محیط‌های طبیعی بکر بوده، ولی میشه این اثر رو تو پارک‌های روستایی یا اطراف شهرها هم تجربه کرد. پس الزامی نیست بری تو دل جنگل. اگه یه پارک معمولی هم سر راهته، این اثر می‌تونه اونجا هم باشه.
در نهایت این مقاله‌ها میگن که همون‌طور که تحقیقات درباره ترکیب ورزش و طبیعت و حضور ذهن داره تازه جا می‌افته، کلی فضای خالی واسه پژوهش‌های جدید وجود داره. خلاصه اینکه، دفعه بعدی که حال دلت خرابه یا دنبال یه روش ساده برای حس خوب می‌گردی، یه ورزش کوتاه تو طبیعت رو با دقت و حضور ذهن امتحان کن. هم لذت می‌بری، هم یه جورایی با خودت وصل میشی!
منبع: +
