دو پژوهش جدید پرده از یک دوره ۷۰۰۰ ساله آمیزش میان نئاندرتال‌ها و انسان‌های اولیه مدرن، حدود ۴۷۰۰۰ سال پیش، برمی‌دارد. این کشف، درک ما از آمیزش نئاندرتال‌ها و انسان‌های اولیه مدرن را عمیق‌تر می‌کند و بینش تازه‌ای درباره مهاجرت‌های باستانی، تکامل انسان و میراث ژنتیکی جمعیت‌های غیرآفریقایی ارائه می‌دهد.
داستان شگفت‌انگیز آمیزش نئاندرتال‌ها و انسان‌های مدرن
وجود ۱ تا ۴ درصد DNA نئاندرتال در ژنوم افراد با تبار غیرآفریقایی، گواهی بر ارتباط دیرینه میان نئاندرتال‌ها و انسان‌های اولیه مدرن است. این پیوند ژنتیکی، دهه‌هاست که مایه شگفتی پژوهشگران بوده است. اکنون، دو پژوهش منتشر شده در Science و Nature، زمان دقیق این آمیزش را با دقت زیادی مشخص کرده‌اند.
تاریخ مشترک فاش شد
نئاندرتال‌ها و انسان‌های مدرن، نیای مشترک آفریقایی دارند. بخشی از این نیاکان، حدود ۵۰۰۰۰۰ سال پیش به اوراسیا مهاجرت و به نئاندرتال‌ها تکامل یافتند. بخشی دیگر تا حدود ۱۰۰۰۰۰ سال پیش در آفریقا ماندند. وقتی انسان‌های اولیه هوموساپینس سرانجام آفریقا را ترک کردند، در اروپا و آسیا با نئاندرتال‌ها روبرو شدند. این برخوردها به آمیزشی منجر شد که تاثیر ژنتیکی پایدار خود را بر جمعیت‌های غیرآفریقایی امروز گذاشته است.
پژوهش‌های اخیر نشان می‌دهد که این آمیزش در یک دوره تعامل پایدار حدود ۴۷۰۰۰ سال پیش رخ داده است. پژوهشگران مطالعه Science، آغاز این آمیزش را تقریباً ۵۰۵۰۰ سال پیش تخمین زده‌اند که حدود ۷۰۰۰ سال به طول انجامیده است. این بازه زمانی با شواهد باستان‌شناسی که نشان‌دهنده همزیستی طولانی‌مدت این دو گونه است، همخوانی دارد.
نگاهی تازه به مهاجرت‌های باستانی
این یافته‌ها، روایت‌های سنتی از برخوردهای پراکنده میان نئاندرتال‌ها و هوموساپینس را به چالش می‌کشد. فرناندو ویلانیا، انسان‌شناس دانشگاه کلرادو بولدر، این را داستانی توصیف می‌کند که در آن «هر زمان که با یک نئاندرتال روبرو می‌شدید، بچه‌دار شدن با او ایرادی نداشت». این، تصویری از تعاملات مکرر و طبیعی، به جای رویدادهای نادر و تک‌افتاده، به دست می‌دهد.
تیم‌های پژوهشی برای رسیدن به این نتایج، از تحلیل‌های ژنتیکی پیشرفته استفاده کردند. تیم Science، ۲۷۵ ژنوم انسان معاصر و ۵۸ ژنوم انسان باستانی را بررسی و کاتالوگ دقیقی از داده‌های ژنتیکی برای ردیابی جریان DNA نئاندرتال ایجاد کرد. در همین حال، پژوهش Nature، قدیمی‌ترین ژنوم‌های شناخته شده انسان مدرن را از یک خانواده ۴۵۰۰۰ ساله در فرهنگ LRJ تحلیل کرد و نشان داد که آمیزش تقریباً ۸۰ نسل قبل از آنها اتفاق افتاده است.
پیامدهایی برای تکامل انسان
این پژوهش‌ها، پرسش‌های جالبی در مورد مهاجرت و سکونت انسان‌های اولیه هوموساپینس ایجاد می‌کند. اگر همه جمعیت‌های غیرآفریقایی، DNA نئاندرتال را از این رویداد آمیزش به ارث برده باشند، نشان می‌دهد که انسان‌های مدرن، تنها پس از آن به مناطقی مانند شرق آسیا و اقیانوسیه گسترش یافته‌اند. با این حال، این با شواهد باستان‌شناسی حضور انسان‌های مدرن در چین ۱۰۰۰۰۰ سال پیش و در استرالیا ۶۵۰۰۰ سال پیش، در تناقض است.
پونتوس اسکوگلاند، متخصص ژنتیک باستانی در موسسه فرانسیس کریک، می‌گوید یا تاریخ‌گذاری این مکان‌ها اشتباه است، یا نسب‌های اولیه انسان در این مناطق، بدون به جا گذاشتن اثری در DNA مدرن، منقرض شده‌اند. یوهانس کراوزه، نویسنده همکار پژوهش Nature، تأکید می‌کند که تاریخ بشر، تاریخ پیروزی مداوم نیست، بلکه شامل موارد متعددی از انقراض است.
میراث ژنتیکی نئاندرتال‌ها
ژن‌های نئاندرتالی که به ارث برده‌ایم، نقش پیچیده‌ای در شکل‌گیری انسان‌های اولیه هوموساپینس داشته‌اند. برخی از این ژن‌ها مفید و به سازگاری با محیط‌های جدید کمک می‌کردند، در حالی که برخی دیگر مضر بودند و در نهایت از مجموعه ژن‌ها حذف شدند. مناطقی از ژنوم انسان که فاقد DNA نئاندرتال هستند، نشان می‌دهد که بعضی عناصر ژنتیکی احتمالاً با بقای هوموساپینس سازگار نبوده‌اند.
توافق هر دو پژوهش بر روی یک دوره واحد از آمیزش، اهمیت این رویداد را در تاریخ بشر برجسته می‌کند. الکساندر پلات، متخصص ژنتیک در دانشگاه پنسیلوانیا، این یافته را «قابل توجه» و «چشم‌گشا» می‌داند، زیرا تأثیر عمیق این تعاملات باستانی را بر ساختار ژنتیکی امروز ما نشان می‌دهد.
اگر به خواندن کامل این مطلب علاقه‌مندید، روی لینک مقابل کلیک کنید: smithsonian magazine
