اگه تا حالا به این فکر کردی که بچه‌های مدرسه، مخصوصاً دخترای ۱۰ تا ۱۹ ساله، چطوری خودشون رو تو آینه‌ی شبکه‌های اجتماعی می‌بینن، این مقاله حسابی به کارت میاد! اخیراً یه تحقیق جالب انجام شده که اومده سراغ دخترای دبستانی و دبیرستانی تا ببینه واقعاً شبکه‌های اجتماعی چه تاثیری روی اعتماد به نفس، احساس نسبت به بدنشون و تصویر خودشون تو ذهن دارن یا نه.
تو این بررسی، ۱۸۹ تا دختر شرکت داشتن؛ تقریباً نصف نصف بین دبستان و دبیرستان. این دخترها اول باید فرم‌هایی مثل “پروفایل درک از خود برای نوجوانان” (Self-Perception Profile for Adolescents)، “مقیاس احترام به بدن” (Body Esteem Scale، یعنی همون احساسی که نسبت به بدن خودشون دارن) و یه پرسشنامه درباره‌ی عادت‌هاشون تو شبکه‌های اجتماعی رو پر می‌کردن.
بذار یه آمار خفن بهت بدم: تقریباً ۸۷٪ از این دخترا اینستاگرام داشتن، ۷۳٪ با تیک‌تاک حال می‌کردن، ۵۰٪ فیسبوک داشتن، فقط ۱۴٪ توییتر رو استفاده می‌کردن و ۵۵٪ هم سراغ شبکه‌های اجتماعی دیگه بودن. حالا شوکه نشی! به طور میانگین، هر نفر تقریباً ۲۴۰ دقیقه (یعنی ۴ ساعت نزدیک کامل!) روزانه داشت تو شبکه‌های اجتماعی می‌چرخید! شاخ درآوردی یا نه؟!
حالا یک نکته جالب دیگه اینه که برعکس اون چیزی که فکر می‌کنی، کوچیک‌ترها (یعنی دخترای دبستانی) حتی بیشتر از دبیرستانیا پای شبکه‌های اجتماعی بودن. مثلاً میانگین زمان استفاده برای دبستانیا ۳۴۳ دقیقه در روز بود (بله، بیشتر از ۵ ساعت!) ولی دبیرستانیا حدود ۲۴۴ دقیقه (تقریباً ۴ ساعت). یعنی هرچی سن بالاتر میره، انگار یه کم ول می‌کنن به شبکه‌ها و کمتر توشون غرق می‌شن.
یکی از نکات عجیب و سرگرم‌کننده‌ای که این پژوهش نشون داد این بود که اصلاً هیچ رابطه معناداری بین رفتارهای کلی تو شبکه‌های اجتماعی (مثل لایک زدن، عکس پوسـت کردن و غیره) با اینکه دخترها چه تصوری از خودشون دارن یا چقدر بدن خودشون رو دوست دارن، پیدا نکردن! یعنی برخلاف خیلی از نگرانی‌های قدیمی، اینکه چی رو اشتراک می‌گذاریم یا چقدر لایک می‌خوریم، ظاهراً تأثیر خاصی رو احساس عزت نفس و احترام به بدن بین این دخترها نداره.
این نتیجه برای کارشناسان روان‌شناسی حسابی خوشحال‌کننده‌ست، چون تا پیش از این خیلی‌ها نگران بودن که شبکه‌های اجتماعی به شدت باعث مشکلات تصویر ذهنی از بدن یا افزایش اضطراب بشن. اما دستکم توی این گروه سنی، مشخص شده که ذهن و اعتماد به نفس دخترها از اون چیزی که فکر می‌کردیم، قوی‌تر و مقاوم‌تره و به راحتی با هر لایکی بالا پایین نمی‌ره!
در نهایت، این تحقیق میخواد بگه که بر خلاف کلی کلیشه و ترسی که داریم، درسته که شبکه‌های اجتماعی کلی وقت بچه‌ها رو می‌گیره، ولی لزوماً باعث خراب شدن تصویرشون از خودشون یا بدنشون نمی‌شه. پس اگه نگرانی درباره‌ی این موضوع داشتی، بدون موضوع به این سادگی‌ها هم نیست و ذهن بچه‌ها حسابی مقاوم‌تره! البته این وسط یادمون نره که منظور از “neuropsychological” یعنی چیزهایی که مربوط به مغز و روانه؛ پس وقتی میگیم تاثیر روانی-عصبی، داریم از تاثیرات شبکه‌های اجتماعی بر مغز و احساسات حرف می‌زنیم.
خلاصه که نترس! شبکه‌های اجتماعی شاید وقت‌گیر باشن، ولی تیغشون اونقدرها هم که فکر می‌کنیم برای تصویر ذهنی بدن و شخصیت برنده نیست.
منبع: +
