بیا یه کشف خفن برات تعریف کنم! یه ماهی صورتی بامزه و برآمده که انگار ریش کوچولوی ژولیده هم داره، رو تو عمق بیش از ۳۳۰۰ متر (یعنی بیشتر از ۱۰,۷۰۰ فوت زیر سطح آب!) در یه جایی به اسم «مونتری کنیون» نزدیک سواحل کالیفرنیا، دیدن. اصل فیلمش رو هم تیم محققان MBARI – یعنی همون موسسه تحقیقات آکواریومی خلیج مونتری – گرفتن و حسابی سر و صدا کرد.
این ماهی جدید یکی از سه گونه جدید «اسنِیلفیش» بود که تو تاریکی مطلق و فشار وحشتناک اعماق اقیانوس زندگی می‌کنن. حالا اسنیلفیش چیه؟ اینا یه جور ماهی بامزه هستن که حتی واسه معمولای اعماق هم عجیب به حساب میان! یه سریاشون روی شکمشون یه چیزی مثل فنجون مکنده دارن (یعنی می‌تونن خودشونو به سنگ و صخره بچسبونن یا سوار موجودای دیگه شن و پادشاهی کنن!). بیش از ۴۰۰ گونه از این ماهی‌ها تا حالا پیدا شدن و تو همه‌جور اکوسیستمی هستن، از برکه‌های کم‌عمق کنار ساحل گرفته تا عمیق‌ترین شیارهای کره زمین.
همه این تحقیقات زیر نظر پروفسور مکنزی جرینگر – که استاد زیست‌شناسی دانشگاه ایالت نیویورک در جنیسوئه – انجام شد. خودش گفته: «علاوه‌بر اینکه اسنیلفیش‌ها عضو مهمیه واسه اکوسیستم، بهمون اجازه می‌دن فرایند تکامل تو محیط تاریک و عمیق اقیانوس رو توی یک خانواده بررسی کنیم.» یعنی با مقایسه گونه‌هایی که نزدیک سطح زندگی می‌کنن با اونایی که تو عمق زیاد هستن، محقق‌ها می‌فهمن چه ویژگی‌هایی لازمه تا یه ماهی بتونه از پس زندگی زیر فشار و تاریکی اقیانوس بربیاد.
خود این ماهی صورتی برآمده که روش فوکوس شده بود و اسم علمی‌ش Careproctus colliculi هست، سال ۲۰۱۹ با کمک یه وسیله کنترل از راه دور گرفتن که مخصوص گشت‌وگذار عمیق تو آب‌هاست (به این وسیله می‌گن ROV – همون ربات‌هایی که بدون سرنشین اعماق دریا رو می‌گردن). چیز باحال‌تر این بود که تو همون سال، با یک زیردریایی نفر-بر به اسم «آلوین» رفتن پایین‌تر و دو ماهی عجیب دیگه هم پیدا کردن: یکی‌ش جت سیاه و تیره بود (اونم یه نوع اسنیلفیش به اسم Careproctus yanceyi) و دیگری هم بهش می‌گفتن اسنیلفیش براق (Paraliparis em)، که یه مدل لاغر و خوش‌استیل بود و دیگه اون فنجون مکنده رو هم نداشت!
حالا تحقیق کردن واسه اینکه این ماهی‌ها واقعا گونه جدیدی هستن یا نه، مث حل کردن پازل بود. هم تعداد مهره‌های ستون فقرات و پره‌های باله‌شون رو شمردن، هم محل سوراخ‌های حسی رو چک کردن و حتی شکل و اندازه مکنده (برای اونایی که داشتن) رو بررسی کردن! تازه اطلاعات ژنتیکی هم گرفتن تا ببینن تو کل خانواده اسنیلفیش‌ها آیا قبلا کسی اینا رو شناسایی کرده یا نه. هرچی پیش رفتن، مطمئن‌تر شدن که این سه ماهی واقعاً تا حالا برای علم ناشناخته بودن و خودشون یه کشف جدید حساب می‌شن.
یه نکته خیلی باحال اینه که چنین اکتشافاتی واقعا همکاری و تخصص‌های مختلف می‌خواد؛ از مهندس و دانشمند گرفته تا خدمه کشتی! پروفسور جرینگر معتقده بزرگ‌ترین چالش همین دسترسی به اعماق اقیانوسه، و خب تازه دوتا گونه ناشناخته، همزمان در یکی از مناطق معروف و خیلی بررسی‌شده اعماق، فقط نشون می‌ده چقدر چیزهای جدید هنوز درباره سیاره‌مون هست که نمی‌دونیم.
یادت باشه، این تحقیقات تو مجله علمی «Ichthyology and Herpetology» چاپ شدن و نشون دادن که نه‌تنها اسنیلفیش‌ها تو این فشار عجیب غریب حالشون خوبه، بلکه اون پایین کلی موجود و گونه جدید دیگه هم هست که هنوز باید کشفشون کنیم.
خلاصه، هنوز سقف شگفتی‌های اعماق پاره نشده، و شاید دفعه بعد که ماهی صورتی گنده و ریش‌داری رو دیدی، بدون وسط یکی از عجیب‌ترین رازهای زمین قرار گرفتی!
منبع: +
