خب بچه‌ها، یه داستان جالب جدید داریم از دنیای شلوغ فضای نزدیک زمین! معلوم شده که غیر از ماه معروف خودمون، یه جرم فضایی دیگه هم داره تقریباً دور زمین می‌چرخه – که دانشمندها بهش میگن «quasi-moon» یا به قول خودمون یه جور ماهِ تقریباً قلابی! یعنی چی؟ دقیقاً اینا اشیایی مثل سیارکن که به نظر میاد دارن دور ما می‌چرخن، ولی در اصل دور خورشید هستن و فقط مسیرشون طوریه که چند سال یا حتی چند دهه کنار ما تو مدار خودشون حرکت میکنن. خلاصه انگار دارن ادا در میارن که ماه ما هستن!
تازه‌ترینش یه سیارک به اسم 2025 PN7 هست که دانشمندها فکر میکنن ممکنه دهه‌هاست به صورت پنهونی کنارمون بوده، بدون این‌که کسی حواسش بهش بوده باشه! جالبه بدونید که این تنها quasi-moon شناخته شده نیست و قبلاً هم هفت تا از اینا شناسایی شدن. کارلوس د لا فوئنت مارکوس، یکی از پژوهشگرا گفته که این شبه‌ماه‌ها همیشه پر از سورپرایز هستن!
حالا بیاین یکم بیشتر درباره همین 2025 PN7 بدونیم. این جرم آسمونی فقط حدود ۱۹ متر (یا ۶۲ فوت) قطر داره – یعنی حتی کوچیک‌تر از همون شهاب‌سنگی که توی سال ۲۰۱۳ تو شهر چلیابینسک روسیه منفجر شد و حسابی سروصدا به پا کرد. شدت نورش هم ۲۶ هست. حالا این شدت نور یا magnitude یه جور معیار برای اندازه‌گیری روشن بودن اجرام آسمونیه – هرچی عددش کمتر باشه، اون شیء نورانی‌تر دیده میشه. مثلاً وقتی میگیم یه ستاره با magnitude شش یا کمتر، یعنی با چشم غیرمسلح هم دیده میشه، ولی همین 2025 PN7 رو فقط با تلسکوپ خوب میشه دید!
جالب اینجاست که همه چی از یه هواخواه فرانسوی به اسم آدریان کوفینه شروع شد که خودش تو یه گروه بحث درباره سیارک‌ها محاسبه کرده بود این شیء می‌تونه یه شبه‌ماه باشه. اونم تیر ماه ۱۴۰۲ (جولای ۲۰۲۳) با استفاده از داده‌های تلسکوپ Pan-STARRS1 تپه‌ای تو هاوایی یه پیغام توی گروه گذاشت و گفت محاسباتش نشون میده 2025 PN7 حداقل ۶۰ سال دیگه هم همینطور کنار ما می‌مونه! حتی یکی تو همون گروه گفت شاید این سیارک تا الان تقریباً هفتاد ساله کنارمونه و ما خبر نداشتیم.
اصلاً چرا تا حالا کسی ندیده بودش؟ دلیلش سادست: فوق‌العاده کوچیکه، خیلی هم کم‌نوره و اصلاً به سختی میشه دیدش. تازه معمولاً این جور اجرام فقط تو پنجره‌های زمانی خیلی خاص قابل رصد هستن. پس اصلاً عجیب نیست که تازه الان پیداش کردن.
همه این خبرهای هیجان‌انگیز رو دوتا محقق یعنی کارلوس د لا فوئنت مارکوس و رائول د لا فوئنت مارکوس از دانشگاه مادرید توی یه ژورنال به اسم Research Notes of the American Astronomical Society چاپ کردن. این ژورنال یه جای غیررسمیه که بدون بررسی تخصصی علمی (همون peer review که معمولاً دانشمندها روش وسواس دارن!) میشه سریع کشفیات رو با جامعه نجوم به اشتراک بذارن.
حالا چند تا نکته باحال درباره شبه‌ماه‌ها بگم: ممکنه زمین هنوز چند تا شبه‌ماه دیگه هم داشته باشه که ما تا حالا پیداشون نکردیم! با تلسکوپ‌های جدید مثل Vera C. Rubin Observatory که خیلی دقیق‌تر و جدیدن کارشونو شروع کردن، احتمالاً قراره از اینجور سوپرایزها بیشتر داشته باشیم.
در کل، پس اگه شنیدید زمین فقط یه ماه داره، بدونید که داستان پیچیده‌تر از ایناست و همیشه احتمال داره یه شبه‌ماه ناشناس دیگه بی‌سر و صدا کنار ما در حرکت باشه! فضا هنوزم پر از رمز و رازه و هر روز یه کشف عجیب‌تر نصیبمون میشه. 🚀
منبع: +
