یه خبر جالب برات دارم! فقط چند روز پیش یه سیارک تازه کشف شده – که تقریباً هم‌اندازه یه اتوبوس مدرسه‌ست – قراره فردا (۳ سپتامبر) از نزدیکی زمین رد بشه. نکته باحال‌تر اینکه دفعه بعدی که انقدر نزدیک میاد، دقیقاً صد سال دیگه‌س! یعنی ۴ سپتامبر ۲۱۲۵ میلادی باید دوباره منتظرش باشیم!
این سیارک که 2025 QV5 اسمشه (یعنی همون اسمی که دانشمندها بهش دادن)، اولین بار ۲۴ آگوست کشف شده. اندازه‌‌ش تقریباً ۱۱ متره. یعنی در حد همون طول یه اتوبوس معمولیه و داره با سرعت بالای ۲۲ هزار کیلومتر در ساعت به سمت زمین میاد (البته خیالت راحت، قرار نیست بخوره به زمین!).
حالا این گذرش چقدر نزدیکه؟ فردا، این فضاپیما کوچولو از فاصله ۸۰۵ هزار کیلومتری زمین عبور می‌کنه – یعنی تقریباً دو برابر فاصله ماه تا زمین. اگه بخوام ملموس‌تر بگم، ماه نسبت به این سیارک خیلی نزدیک‌تره، پس اصلانگران نباش!
جالبه بدونی مدار حرکت این سیارک شکلی تقریباً دایره‌ای داره و هر ۳۵۹/۴ روز یه دور کامل دور خورشید می‌زنه. خورشید همون ستاره‌ایه که همه سیاره‌ها مثل زمین دورش می‌گردن. توی این سفرش بین زمین و سیاره زهره (یا همون ونوس که نزدیک‌تر به خورشیده) جابجا میشه. البته گاهی هم نیروی گرانش این دوتا سیاره باعث میشه یه‌کم مسیرش لق بزنه یا تغییر کنه. (گرانش یعنی همون نیروهایی که باعث میشه چیزا به طرف هم کشیده بشن، مثل جاذبه زمین که ما رو به سطح زمین می‌چسبونه!)
یه نکته مهم: این سیارک با اینکه نزدیک میشه، اونقدر کوچیک هست که حتی اگر هم قصد برخورد با زمین رو می‌داشت، بیشتر موادش توی جو می‌سوخت و از بین می‌رفت. برای همین، بهش “پتانسیل خطرناک” یا Potentially Hazardous نمی‌گن. (یعنی نگرانی جدی ازش نداریم!)
با اینکه از خطر خبری نیست، اما دانشمندها کلی شوق دارن تا اطلاعات بیشتری ازش جمع کنن. مثلا تلسکوپ راداری گلدستون ناسا توی کالیفرنیا قرار شده با جزئیات حرکتش رو ثبت کنه. رادار یعنی دستگاهی که با امواج خاص، مسیر اجسام دور رو شناسایی می‌کنه و حتی می‌تونه تصویری ازشون بسازه.
راستی این اولین بار نیست که 2025 QV5 به زمین نزدیک میشه! طی یه قرن آینده باز هم چند بار “گذردهی نزدیک” خواهد داشت. مثلاً سال ۲۰۲۶ قراره ۵ میلیون کیلومتری زمین باشه (تقریباً شش برابر فاصله فردای ما) و در سال ۲۰۲۷ هم حتی دورتر رد میشه. اما هفته بعدیش که باز بتونه تا این حد نزدیک بیاد برای ما – یعنی ۸۳۰ هزار مایل یا ۱/۳ میلیون کیلومتر – صد سال و یکی روز و دو ساعت بعده! (واسه نسل بعدیمون خبر جالبه!)
با همه این‌ها، تعداد دقیق و مسیر این نزدیکی‌ها کاملاً ثابت نیست؛ چرا؟ چون هرچی دانشمندان اطلاعات بیشتری درباره مدار و رفتار این سیارک به دست بیارن، ممکنه تاریخ‌ها یا فاصله‌های دقیق رد شدنش تغییر کنه. مثلا یادته اون سیارکی که اسمش 2024 YR4 بود و می‌گفتن شاید سال ۲۰۳۲ به زمین بخوره؟ بعد هرچی داده بیشتر جمع شد، دیدن هی احتمال برخوردش پایین‌تر اومد تا رسید به صفر!
یه نکته هم اینجاست که اگه سیارک‌هایی سر راه مثل بین زمین و زهره قرار بگیرن یا مثلا سیارک دیگه‌ای کشف بشه که گرانش قوی‌تری داشته باشه، ممکنه مسیر 2025 QV5 تغییر کنه؛ و اگه این اتفاق بیافته، ممکنه اصلاً سر موعدی که منتظرشیم پیداش نشه!
در کل دنیای سیارک‌ها مثل یه بازی شطرنج تو فضاست – هیچی صد درصد قابل پیش‌بینی نیست. اما فعلاً فقط یه عبور نزدیک و جذاب یه سنگ فضایی رو داریم که میشه فردا رصدش کرد. اگه به نجوم و فضا علاقه داری، این فرصت رو از دست نده!
راستی، اگه دوست داشتی درباره سیارک‌هایی که واقعاً خطرناک به حساب میان بدونی یا این که چرا بعضیا یکدفعه مشهور میشن، یه سر به داستان پرماجرای اون تُکه‌های بزرگ مثل “بنو” و “ریوگو” هم بزن، ماجرا کلی جذابه!
منبع: +
![This image set showcases three views of the Butterfly Nebula, also called NGC 6302. The Butterfly Nebula, located about 3400 light-years away in the constellation Scorpius, is one of the best-studied planetary nebulae in our galaxy. Planetary nebulae are among the most beautiful and most elusive creatures in the cosmic zoo. These nebulae form when stars with masses between about 0.8 and 8 times the mass of the Sun shed most of their mass at the end of their lives. The planetary nebula phase is fleeting, lasting only about 20 000 years. The Butterfly Nebula is a bipolar nebula, meaning that it has two lobes that spread in opposite directions, forming the ‘wings’ of the butterfly. A dark band of dusty gas poses as the butterfly’s ‘body’. This band is actually a doughnut-shaped torus that’s being viewed from the side, hiding the nebula’s central star — the ancient core of a Sun-like star that energises the nebula and causes it to glow. The dusty doughnut may be responsible for the nebula’s insectoid shape by preventing gas from flowing outward from the star equally in all directions. The first and second of the three images shown here highlight the bipolar nature of the Butterfly Nebula in optical and near-infrared light captured by the NASA/ESA Hubble Space Telescope. The new Webb image on the right zooms in on the centre of the Butterfly Nebula and its dusty torus, providing an unprecedented view of its complex structure. The Webb data are supplemented with data from the Atacama Large Millimetre/submillimetre Array, a powerful network of radio dishes. While the nebula’s central star is blanketed with thick, dusty gas at optical wavelengths, Webb’s infrared capabilities reveal the central star and show the doughnut-shaped torus and interconnected bubbles of dusty gas that surround it. [Image description: Three views of the same nebula, presented side by side. The left and middle images, which are labeled ‘Hubble Optical’ and ‘Hubble Near IR’, show the nebula at roughly the same scale. These two images show some similar features, including a dark dust lane that runs through the centre of the nebula and two broad clouds that emerge from either side of the dust lane like the outstretched wings of a butterfly. A diamond-shaped region centred on the dust lane is outlined in each of these images. In the optical Hubble image, the nebula appears clumpy and nearly opaque, with few background stars showing through the cloudy material. The nebula appears in different shades of cream, yellow and orange, with the lightest colours appearing closest to the centre. The background of space is black with a handful of stars that are tinged pink. In the near-infrared Hubble image, the nebula appears cream coloured and most opaque near the centre, then becomes reddish with purple streaks and more translucent out toward the wings of the nebula. There are hundreds of background stars in the image, many of which are visible through the nebula. The third and final image zooms in on the diamond-shaped region near the centre of the other two images. This image is labeled ‘Webb & ALMA, Mid-IR & Sub-mm’. This image is completely different from the other two, showing a bright source at the centre that is surrounded by greenish nebulosity and several looping lines in cream, orange and pink. The upper-right and lower-left corners of this image show a purple streak pointing out of the image.]](https://x-madani.com/wp-content/uploads/elementor/thumbs/unnamed-file-1084-raygb85qnb0hgax97qibnvyodttpynyi7y5f8akts4.jpg "Butterfly Nebula NGC 6302 (Hubble and Webb + ALMA images, side by side)")
