یه خبر داغ برات دارم! دانشگاه جورجیا تک (Georgia Tech) قراره با همکاری چند تا مرکز دیگه و حمایت ۲۰ میلیون دلاری بنیاد ملی علوم آمریکا (National Science Foundation که خلاصه‌ش میشه NSF و یکی از مهم‌ترین نهادهای تحقیقاتی آمریکاست)، یه سوپرکامپیوتر فوق‌العاده به اسم Nexus بسازه که حسابی قراره علمو تکون بده!
اما چرا اینقدر مهمه؟ چون قراره Nexus با هوش مصنوعی (AI یا Artificial Intelligence، یعنی همون فناوری که باعث میشه کامپیوترها مثل مغز انسان تصمیم بگیرن یا چیز جدید بسازن) کار کنه و سرعت پردازشش فوق‌العاده بالاست؛ یعنی وقتی کامل بشه – که سال ۲۰۲۶ برنامه‌شو دارن – می‌تونه در هر ثانیه، بیشتر از ۴۰۰ کوادریلیون عملیات انجام بده! حالا این یعنی چی؟ اگه همه آدم‌های روی زمین همزمان هرکدوم ۵۰ میلیون محاسبه در ثانیه انجام بدن، تازه اندازه‌ی Nexus میشه. واقعاً عجیبه!
حالا چرا ساختنش؟ هدف اصلی اینه که کارهای خیلی سنگین مثلا پیدا کردن داروهای جدید، انرژی‌های پاک، مدل‌سازی آب‌وهوا یا حتی نوآوری توی رباتیک رو راحت‌تر و سریع‌تر انجام بدن. پروژه Nexus دقیقاً برای حل اینجور مسائل علمی پیشرفته و کارهای سنگین محاسباتی (High-Performance Computing یا HPC، یعنی کامپیوترهایی که برای حل مسایل خیلی بزرگ و پیچیده ساخته شدن) طراحی شده.
یکی از حال‌به‌حال‌ترین ویژگی‌هاش اینه که همه دانشمندها فقط از دانشگاه‌های معروف یا شهرهای بزرگ آمریکا نمی‌تونن ازش استفاده کنن؛ بلکه هر پژوهشگر از هر گوشه آمریکا می‌تونه از طریق بنیاد ملی علوم (NSF) درخواست بده و به‌نوعی استفاده از هوش مصنوعی رو برای همه دسترس‌پذیر کردن. اصطلاحاً می‌گن قراره دسترسی به این قدرت محاسباتی «دموکراتیک» بشه، یعنی همه بتونن ازش بهره ببرن، نه فقط یه عده خاص.
در مورد سخت‌افزارش هم بگم: Nexus حدود ۳۳۰ تریلیون بایت رم (Memory، یعنی حافظه موقت و سریع برای پردازش داده‌ها) و ۱۰ کوادریلیون بایت حافظه فلش داره. فلش استوریج یعنی یه نوع حافظه مثل همون فلش مموری خودمون، فقط خیلی بزرگ‌تر و سریع‌تر. عین این می‌مونه که ۱۰ میلیارد بسته کاغذ رو بزاری رو هم؛ اگه این بسته‌ها رو بچینی روهم، ارتفاعش از زمین تا ماه میره و یک سوم راه رو هم برمیگرده! یعنی اگه دنبال ذخیره حجم زیادی از دیتا هستی، دیگه خودشه!
یه بخش جالب دیگه: توی طراحی Nexus سعی کردن که ابزارها و نرم‌افزارهایی که مرتبط با هوش مصنوعی هستن رو طوری بسازن که استفاده‌ش برای دانشمندهای همه حوزه‌ها آسون باشه. یعنی لازم نیست حتماً برنامه‌نویس یا متخصص سوپرکامپیوتر باشی؛ خودنمای رابط کاربری راحت میاد کمکِت.
این پروژه فقط کار یه دانشگاه هم نیست؛ جورجیا تک با مرکز ملی اپلیکیشن‌های سوپرکامپیوتری دانشگاه ایلینوی اوربانا-شمپین (National Center for Supercomputing Applications که بهش NCSA هم می‌گن و یکی از مراکز توپ آمریکاست!) همکاری می‌کنه و قراره با یه شبکه خیلی پرسرعت، این دو سیستم رو به هم وصل کنن و با این کار، یه زیرساخت تحقیقاتی ملی درست میشه که همه بتونن با سرعت عالی به داده‌هاش دسترسی داشته باشن.
تا حتی ۱۰ درصد از ظرفیتش رو هم جورجیا تک برای محققای خودش نگه می‌داره ولی باقی ظرفیتش رو با یه روند بررسی از طریق NSF، در اختیار همه دانشگاه‌ها و پژوهشگرا قرار می‌دن. پس اگه کسی پروژه علمی خفن داره، می‌تونه اپلای کنه و با این غول محاسباتی کار کنه.
Nexus قراره باعث بشه هم مسائل علمی الان با سرعت بیشتری حل شن، هم شاید کلی ایده و کشف جدید از دلش دربیاد. ضمن اینکه جورجیا تک قبلاً تجربه ساخت پروژه HIVE و دیتاسنتر پیشرفته CODA رو داشته، پس خیلی هم دست‌خالی نبوده و همین سابقه‌شون باعث شده انتخاب بشن.
یکی از مسئولین شاخ پروژه، سروش مارو (Suresh Marru) که رئیس جدید مرکز AI در علوم و مهندسی جورجیا تک هست، میگه: «این سوپرکامپیوتر قراره به نوعی همه رو برابر کنه». یعنی دیگه لازم نیست برای تحقیق‌های هوش مصنوعی، حتماً توی سیلیکون ولی یا دانشگاه معروف باشی؛ ابزارها می‌رسه به هر نقطه‌ای.
در کل، ساخت Nexus یه جورایی ورود جدی جورجیا تک به جمع مراکز بزرگ سوپرکامپیوتری جهان محسوب میشه. آخه این پروژه نتیجه سال‌ها برنامه‌ریزی بوده و حالا قراره همه ثمره‌شو بچشن.
پیش‌بینی می‌کنن با راه‌اندازی Nexus، هم شتاب پیشرفت بقیه سوپرکامپیوترای دنیا بالا بره، هم شاید حوزه علم و تکنولوژی کلی سورپرایز برامون داشته باشه. خلاصه، اگه علاقه‌ای به هوش مصنوعی یا علم داری، این پروژه رو از دست نده چون قراره کلی ازش بشنویم!
منبع: +
