خب بزارین واستون یه خبر جالب و خفن بگم! یه دوربین مخفی (بهش میگن camera trap یعنی دوربینی که به صورت خودکار عکس میگیره از هر جنبندهای که از جلوی لنزش رد شه) تو کوههای شرقی هیمالیا تو هند از یه گربه کمیاب و اخمو به اسم “گربه پالاس” یا همون Pallas’s cat عکس گرفته. این اولین بار بود که کسی تو ایالت آروناچال پرادش (Arunachal Pradesh) چنین عکسی میگیره، اصلاً قبلش کسی حتی فکر نمیکرد این کوچولو اینجا زندگی کنه!
گربه پالاس که اسم علمیش Otocolobus manul هست، یکی از اسرارآمیزترین و کممطالعهشدهترین گربههای وحش جهانه. خیلی کم پیش میاد کسی ازشون عکس یا مدرکی گیرش بیاد. این کشف باحال نشون میده محدوده زندگی این گربهها بیشتر از چیزی بوده که فکر میکردیم و به جز آروناچال پرادش، قبلاً فقط تو سیکیم، بوتان و شرق نپال دیده شده بودن.
ماجرا از این قراره که تو تابستون و پاییز ۲۰۲۴، محققها از WWF هند (که یه سازمان حفظ محیط زیسته) و اداره جنگلهای آروناچال پرادش اومدن ۱۳۶ تا دوربین مخفی رو تو ۸۳ تا نقطه سخت و مرتفع دوتا منطقه کوهستانی “وست کامنگ” و “تاوانگ” کار گذاشتن. میدونید چقدر منطقه رو پوشش دادن؟ بیشتر از ۲۰۰۰ کیلومتر مربع که تقریباً میشه ۷۷۰ مایل مربع! تازه این دوربینها بیش از هشت ماه تو اون سرما و ارتفاع بالا (بیشتر از ۴۰۰۰ متر، یعنی بالای ۱۳ هزار پا از سطح دریا!) موندگار بودن. واقعاً یکی از بزرگترین و سختترین تحقیقات حیات وحش تو این منطقه بوده.
بامزهترین بخشش اینه که عکسی که گرفتن، گربه پالاس تو ارتفاع ۴۹۹۲ متری (یعنی نزدیک ۱۶۴۰۰ پا) بوده! اصلاً همین عکس رو میتونین تو اینترنت ببینین، گربه عین پیرمردها اخمو و موفرفری وایساده وسط برفها.
راستی، یه توضیح کوچیک: WWF یعنی “صندوق جهانی طبیعت”. کارش حفاظت از حیات وحش و محیطزیسته.
یکی از دانشمندای WWF هند به اسم ریشی کومار شارما گفت که کشف این گربه تو این ارتفاع فوقالعادهست و نشون میده چقدر چیزای جدید هنوز تو مناطق مرتفع هیمالیا منتظر کشف شدن. تازه، نکته جالب اینه که همون ناحیه همزمان جمعیت پلنگ برفی (snow leopard)، پلنگ معمولی (common leopard)، گربه ابرمانند (clouded leopard یعنی گربهای با دندونهای بلند و عجیب که حتی میتونه از درخت آویزون شه) و حتی ماربلد کت (marbled cat یعنی یه گربه کوچیک با نقش و نگار شبیه سنگ مرمر) رو هم داره. یعنی اکوسیستم اونجا واقعاً خفنه و تنوع جانوری بالایی داره.
حالا یه نکته باحال درباره گربه پالاس: این بچهها حدود ۵.۲ میلیون سال پیش از خانواده پلنگها جدا شدن! یعنی خودشون قدیمیان و یکی از باستانیترین گربههای زندهدنیا هستن. بدنشون کامپکته و موهای پرپشتی دارن. معمولاً با محیط صخرهای و پوشیده از بوته هم قاطی میشن و اصلاً پیدا کردنشون کار هر کسی نیست.
گربههای پالاس شبا شکارچی هستن و معمولاً منتظر میشینن (بهش میگن کمین) تا موش، پرنده یا مارمولک گیرشون بیاد و واسه غذا گرفتن یهو حمله میکنن. چون زمین زیر پاشون یخزده و هوا خیلی سرده، یه حرکت جالب دارن: پاهاشون رو روی دم پرموشون میذارن تا از سرمای زمین در امان بمونن. به این میگن سازگاری با محیط سخت!
توی همین تحقیق، فقط گربه پالاس نبوده، پنج تا گونه دیگه گربه وحشی هم پیدا کردن. بهغیر از پلنگ معمولی و پلنگ برفی، گربه ابرمانند، گربه پلنگی (leopard cat) و ماربلد کت هم دیدهشده. حتی یه لحظه جالب رو فیلم گرفتن که یه پلنگ برفی و یه پلنگ معمولی اومدن دقیقاً همونجا یکم برای خودشون بو گذاشتن (تو دنیا حیات وحش به این کار میگن scent marking یعنی حیوانا جای خودشون رو نشون میدن که اینجا قلمرو منه!). اینجا واقعاً مشخص میشه چطور این گربهسانهای بزرگ قلمروهاشون با هم تلاقی پیدا میکنه و چطوری کنار هم زنده میمونن.
یکی از اعضای تیم تحقیق هم گفته این یافتهها خیلی مهمه و نشون میده هنوز کلی فرصت تحقیقاتی و حفاظتی تو این ارتفاعات باز شده. خلاصه اگر اهل محیط زیست و حیوانات وحشی هستین، این خبر احتمالاً کلی هیجانزدهتون میکنه!
راستی، درباره زندگی گربهها و خبرهای عجیبشون میدونستین مثلاً گربهها حتی تو کلمبو واژهها بهتر از نوزادهای انسان میتونن ارتباط برقرار کنن؟ یا اینکه گربههای اهلی خیلی دیرتر از چیزی که فکر میکردیم اهلی شدن؟ دنیای گربهها کلاً پر از نکته جذابه، پس همیشه چیزای جدید برای کشف هست.
منبع: +