تاحالا شده ببینی وقتی مامان یا بابا حالت خوب نیست یا استرس دارن، خودت هم بی‌دلیل بی‌حوصله یا ناراحت می‌شی؟ خب یه تحقیق تازه دقیقا رفته سراغ همین موضوع که چرا استرس و فشار روانی والدین روی حال روانی بچه‌ها هم تاثیر می‌ذاره و از چه راه‌هایی این انتقال رخ می‌ده.
قبلش یه توضیح کوچولو: وقتی می‌گیم «Distress» یعنی همون احساسات منفی مثل استرس، نگرانی، ناراحتی و اینطور چیزها. حالا بیایم ببینیم توی این تحقیق چه خبره!
توی این پژوهش ۳۴۸ تا خانواده شرکت کردن و اینطوری بوده که هم پدر یا مادرها رو بررسی کردن، هم بچه‌هاشون رو. میانگین سن بچه‌ها هم حدود ۱۴ سال بوده، یعنی بیشترشون نزدیک به دبیرستان. بیشترشون هم دختر بودن.
حالا محقق‌ها اول از والدین پرسیدن که چقدر فشار روانی دارن و حال و احوالشون چطوره. بعدش سراغ بچه‌ها رفتن تا ببینن اولاً جو احساسی خانواده چطوره (یعنی اون فضا و حس کلی که بین اعضا هست، مثلاً مهربونی یا دعوا و سردی)، دوماً بچه‌ها خودشون چقدر تو بحث ذهن‌آگاهی (Mindfulness یعنی اینکه آدم بتونه تو لحظه حال باشه و افکارش رو بدون قضاوت نگاه کنه) مهارت دارن و سوماً باور به دلسوزی به خودشون چطوره (Self-compassion یعنی اینکه آدم موقع سختی، خودش رو سرزنش نکنه و با خودش مهربون باشه).
نتیجه خیلی جالب بود. در اصل نشون داد وقتی والدین حالشون خوب نیست، این تاثیر لزوماً مستقیم به بچه نمی‌رسه، بلکه اول به جو احساسی خانواده صدمه می‌زنه. یعنی مثلاً اگه مامان یا بابا زیاد تو خودشون باشن یا بحث کنن، فضا تو خونه سنگین یا سرد می‌شه. این فضا باعث می‌شه که بچه‌ها کمتر بتونن ذهن‌آگاهی داشته باشن و سخت‌تر با خودشون مهربون باشن. کم شدن همین دو تا مهارت هم خودش باز منجر به حال بد و فشار روانی تو بچه‌ها می‌شه.
یکی دیگه از نکات جالب این بود که این مدل واسه همه بچه‌ها صدق می‌کرد، چه دختر چه پسر و چه سن پایین‌تر، چه بالاتر. یعنی فرقی نمی‌کرد بچه تو ۱۲ سالگی باشه یا ۱۸ سالگی، خلاصه این مسیر کلی همیشه یکسان بوده.
پس کل نکته‌ای که از این تحقیق می‌شه گرفت اینه که اگه جو خانواده آروم و با همدلی باشه، والدین حتی اگر خودشون فشار داشته باشن، اون فشار راحت‌تر تو همون فضا کنترل می‌شه و کمتر به بچه‌ها منتقل می‌شه. همچنین تمرین ذهن‌آگاهی و دلسوزی به خود حسابی می‌تونه کمک‌کننده باشه! یعنی اگه بچه یا حتی خود والدین یاد بگیرن تو لحظه حال باشن و خودشون رو درک کنن، مثل یه سپر جلوی استرس و فشار روانی قرار می‌گیرن.
در کل اگه می‌خواین حال خانواده‌تون خوب باشه و بچه‌ها کمتر درگیر استرس بشن، بد نیست بیشتر به فضای احساسی خونه و این مهارت‌ها توجه کنین. نه فقط به خاطر خودتون، بلکه به خاطر همدیگه! 🙂
منبع: +
