اگه مثل من عاشق آسمون شب باشی و دلت بخواد شهاب‌بارون ببینی، احتمالاً اسم «برساووشی»ها رو شنیدی. این بارش شهابی هر سال توی مرداد (تقریباً وسط تابستون) یکی از پرشورترین و قشنگ‌ترین نمایش‌های طبیعی آسمونه؛ مخصوصاً تو نیم‌کره شمالی زمین.
اما امسال (یعنی سال ۲۰۲۵) اوضاع یه مقدار فرق داره. بارش برساووشی قراره تو شب ۲۱ تا ۲۲ مرداد (مصادف با ۱۲ به ۱۳ آگوست) به اوج خودش برسه و معمولاً میشه تا ۷۵ شهاب در ساعت دید! ولی یه داستان هست: ماه این دفعه تقریباً تپل و کامل تو آسمونه و نورش خیلی زیاد میشه.
ماه کامل تو این ماه، بهش میگن «ماهِ فیل‌ماهی» یا Sturgeon Moon — یعنی ماهی که موقعیه که ماه کامل مرداد میشه. خب، مشکل اینجاست که ماه رو به کامل شدنه و تو شب اوج بارش، تقریباً کامل بالا میاد و آسمون رو روشن می‌کنه. این یعنی وقتی آسمون واقعاً تاریک میشه و وقت شکار شهابه، ماه هم اون بالاست و نورش نمیذاره مثل سالای دیگه راحت شهابای ریز و ضعیف رو ببینی.
مثلاً تو نیویورک، خورشید ساعت ۸:۲۷ شب غروب می‌کنه و ماه (که ۸۴ درصدش پیدا است، بهش میگن “waning gibbous”) ساعت ۱۰ شب طلوع می‌کنه و تا صبح می‌مونه؛ خلاصه دل‌خوشی به شبِ تاریکی نباش!
حالا این یعنی شانست برای دیدن بارش شهابی صفره؟ نه واقعاً! جامعه‌ی نجوم آمریکا گفته که هنوزم میشه چندتا شهاب قشنگ و پر نور رو ببینی. فقط دیگه توقع ۷۵ تا شهاب تو هر ساعت نداشته باش، مخصوصاً اگه نزدیک شهر و زیر نور ماه نشستی.
یه نکته کوچولوی امیدوارکننده هم اینه که تو تابستون ماه مسیرش پایین‌تره (یعنی قوسش تو آسمون جنوبی کمه)، پس اگه پشت به ماه و رو به شمال شرق بشینی، شانس بهتری داری. نقطه‌ای که شهاب‌های برساووشی ازش میان (نجومیا بهش میگن “radiant”) تو صورت فلکی برساووشه و اونم دم صبح تو شمال شرق طلوع می‌کنه.
راستی، بارش برساووشی اصلاً چیه؟ این شهاب‌ها حاصل گرد و غبار و تکه‌های باقیمونده از عبور دنباله‌دار غول‌آسا به اسم سوئیفت-تاتل (Swift-Tuttle) هستن. اندازه این دنباله‌دار حدود ۲۶ کیلومتر قطر داره (یعنی واقعاً گنده‌س!) و آخرین بار سال ۱۹۹۲ به بخش داخلی منظومه شمسی ما سر زد. دفعه بعدی هم رو هواست تا سال ۲۱۲۵!
یه نکته جذاب: هر شب که از اوج بارش بگذره، ماه دیرتر بالا میاد و شاید پنجره کوچیکی برای آسمون تاریک داشته باشی، ولی اون موقع تعداد شهاب‌ها دیگه خیلی کمتر میشه. پس اگر تصمیم گرفتی امسال تماشا کنی، همون شب اوج (۲۱ تا ۲۲ مرداد یا ۱۲ به ۱۳ آگوست) بهترین شانس رو داری.
خلاصه توصیه دوستانه من: یه جای تاریک باش، با یه پتوی راحت، حتما پشتت به ماه باشه و رو به شمال شرق 🙂 اگر دوربین یا موبایل داری که بتونی باهاش شهاب بگیری، عالیه! (ضمناً “شهاب‌عکاسی” خودش کلی داستان و فوت و فن داره؛ یه سرچ بزنی کلی راهنما پیدا میشه.)
در آخر، شاید مثل سال‌های بدون ماه شانس نداشته باشی ولی همون صحنه‌هایی که می‌بینی، همیشه خاص و هیجان‌انگیزه. پس آسمون رو از دست نده و از شکار شهاب‌ها لذت ببر!
منبع: +
![This image from the NASA/ESA/CSA James Webb Space Telescope revisits one of the most iconic regions of the sky, the Hubble Ultra Deep Field, through the eyes of two of Webb’s instruments. The result is a detailed view that reveals thousands of distant galaxies, some dating back to the earliest periods of cosmic history.The field shown here, known as the MIRI Deep Imaging Survey (MIDIS) region, was observed with the three shortest-wavelength filters of Webb’s Mid-Infrared Instrument (MIRI) for nearly 100 hours in total. This included Webb's longest observation of an extragalactic field in one filter so far, producing one of the deepest views ever obtained of the Universe. Combined with data from Webb’s Near-Infrared Camera (NIRCam), this image allows astronomers to explore how galaxies formed and evolved over billions of years. These deep observations have revealed more than 2500 sources in this tiny patch of sky. Among them are hundreds of extremely red galaxies — some of which are likely massive, dust-obscured systems or evolved galaxies with mature stars that formed early in the Universe’s history. Thanks to Webb’s sharp resolution, even at mid-infrared wavelengths, researchers can resolve the structures of many of these galaxies and study how their light is distributed, shedding light on their growth and evolution. In this image, the colours that have been assigned to different kinds of infrared light highlight the fine distinctions astronomers can make with this deep data. Orange and red represent the longest mid-infrared wavelengths. The galaxies in these colours have extra features — such as high concentrations of dust, copious star formation, or an active galactic nucleus (AGN) at their centre — which emit more of this farther infrared light. Small, greenish-white galaxies are particularly distant, with high redshift. This shifts their light spectrum into the peak mid-infrared wavelengths of the data, which are depicted in white and green. Most of the galaxies in this image lack any such mid-infrared boosting features, leaving them most bright at shorter near-infrared wavelengths, which are depicted with blue and cyan colours. By returning to this legacy field first made famous by the NASA/ESA Hubble Space Telescope, Webb is continuing and expanding the deep field tradition — revealing new details, uncovering previously hidden galaxies, and offering fresh insights into the formation of the first cosmic structures. The MIRI observations were taken as part of the Webb programmes #1283 and #6511 (PI: G. Östlin). [Image Description: An area of deep space with thousands of galaxies in various shapes and sizes on a black background. Most are circles or ovals, with a few spirals. More distant galaxies are smaller, down to being mere dots, while closer galaxies are larger and some appear to be glowing. Red and orange galaxies contain more dust or more stellar activity.] Links Science paper (G. Östlin et al.) Slider Tool Pan Video Transition video (with Hubble Ultra Deep Field)](https://x-madani.com/wp-content/uploads/elementor/thumbs/unnamed-file-453-ra2iliotwxmgy5s71b2mqxpjxsfbhyosnx0bztidhg.jpg "A fresh look at a classic deep field")
