اگه دنبال این باشی که ردپای کربنی خودتو کم کنی، احتمالاً یه ایده برات جالب باشه: اینکه برای خودت یه “بودجه کربنی” بذاری. یعنی توی یه بازه زمانی مشخص – مثلاً یه سال یا یه ماه – از یه حدی بیشتر کربن توی جو آزاد نکنی! (ردپای کربنی هم یعنی مجموع مقدار گازهای گلخانه‌ای که رفتار روزمره‌ی هر نفر آزاد می‌کنه، مثل رانندگی، خرید کردن، یا حتی خوردن غذاهای خاص).
حالا یه پژوهش جالب توی انگلیس بوده که اومدن دیدن چجوری میشه آدم‌ها رو قانع کرد خودشون یه بودجه پایین‌تر برای مصرف کربنشون تعیین کنن و واقعا هم بهش پایبند بمونن. این آزمایش آنلاین بین 2047 نفر انجام شده – یعنی کاملاً نمونه بزرگی هم حساب میشه.
روش کارشون این بوده: اول براشون یه ماشین حساب ردپای کربنی ساختن که بر اساس خرج و مخارج ماهیانه هرکسی، تخمین می‌زد چقدر کربن تولید کرده. بعد اومدن با دو تا ترفند، آدم‌ها رو مجبور به تعیین بودجه کردن.
ترفند اول چی بود؟ چیزی به اسم “انکرینگ” یا همون “تکیه‌گاه ذهن”. یعنی چی؟ فرض کن ازت می‌پرسن بودجه کربنیتو بذار ۶۰۰ کیلو یا ۳۰۰۰ کیلو! اون عدد اولیه که جلوت میذارن (انکر)، حسابی رو انتخابت تأثیر می‌ذاره. اینجا یه گروه با انکر پایین روبرو شدن (یعنی اعدادی مثل ۶۰۰) و یه عده با انکر بالا (مثلاً ۳۰۰۰).
راه دوم، استفاده از “گروه مرجع اجتماعی” بود. یعنی به یکی گفتن بقیه انگلیسی‌ها چجوری ردپای کربنشون رو کنترل می‌کنن، به یه عده دیگه گفتن مشتری‌های همین بانکی که توش حساب دارن چطور عمل می‌کنن، یا مثلاً کسایی که خرجشون شبیه توئه چقدر کربن تولید می‌کنن. (گروه مرجع اجتماعی یعنی آدم‌هایی که فکر می‌کنیم رفتار ما باید شبیه اونها باشه!)
نتیجه چی شد؟ خیلی جالبه: تاثیر اون انکر یا همون عدد اولیه (چه بالا چه پایین) خیلی بیشتر از تاثیر گروه‌های مرجع اجتماعی بود! یعنی اگه بهت عدد پایین نشون بدن، احتمال اینکه خودت هم بودجه کربنی پایینی انتخاب کنی خیلی بیشتره، نسبت به اینکه فقط بدونی بقیه چیکار کردن. حتی کاملاً مستقل از این که گروه مرجع کی باشه.
تازه کسایی که بودجه پایین‌تری انتخاب کردن، واقعا گفتن انگیزه بیشتری دارن سبک زندگی‌شون رو عوض کنن که به اون محدودیت برسن. یعنی فقط انتخاب بودجه پایین‌تر باعث شد خودشون رو بیشتر به چالش بکشن و تمایل به تغییر داشته باشن.
خلاصه به زبون خودمونی اگه می‌خوای کمتر کربن مصرف کنی، به جای اینکه فقط ببینی بقیه چیکار می‌کنن، از همین تکنیک “انکرینگ” استفاده کن: همیشه یه عدد پایین جلوی چشمت بذار – مغزت ناخودآگاه با اون عدد هماهنگ میشه! اگه دور و بریات هم می‌خوان ردپای کربنیشونو کم کنن، اول از یه بودجه کربنی کم شروع کنین و بعد آروم آروم بهش پایبند بمونین. همین ترفند ساده و ذهنی واقعاً جواب می‌ده!
منبع: +
