آیا تا حالا فکر کردی چرا بعضی بچه‌ها تو مدرسه جمع‌تر و فعال‌ترن و از درس خوندن بیشتر کیف می‌کنن؟ خب، یه تحقیق جالب اومده دقیقاً به این موضوع سر و کله زده و حسابی بررسی کرده که چه عواملی باعث می‌شن بچه‌های راهنمایی با انرژی بیشتری تو مسائل درسی وارد بشن.
اصل داستان اینه: این مطالعه با بررسی 746 تا دانش‌آموز راهنمایی (تقریباً نصف‌شون دختر بودن!) فهمیده که ورزش کردن خیلی روی علاقه و انگیزه بچه‌ها واسه درگیر شدن با مدرسه تأثیر داره. حالا «درگیر شدن با مدرسه» منظورش اینه که دانش‌آموزا واقعاً خودشون رو تو درس و فعالیت‌های مدرسه شریک می‌دونن، نه اینکه فقط سر کلاس بشینن و حوصله‌شون سر بره.
تو این پژوهش اومدن با یه مدل خاص به اسم “مدل میانجی سریالی” کار کردن. همین وسط یه توضیح بدم: مدل میانجی یعنی مدل‌هایی که نشون می‌دن چطور یه عامل (مثلاً ورزش) از طریق چند تا چیز دیگه (مثل رابطه با بقیه یا حمایت درسی) رو یه نتیجه دیگه (مثل علاقه به درس و مدرسه) تأثیر می‌ذاره. حالا “سریالی” یعنی این واسطه‌ها یکی بعد از اون یکی میان تو مسیر.
نتایج جالب بود: اول اینکه اونایی که پایه‌شون بالاتر می‌رفت (مثلاً از کلاس هفتم به هشتم)، معمولاً کمتر ورزش می‌کردن و از طرف دیگه انگیزه و علاقه‌شون به مدرسه هم یه ذره افت می‌کرد. ولی جالب‌تر اینکه هرچی سنشون می‌رفت بالاتر، روابطشون با دوستا و هم‌کلاسی‌ها بهتر می‌شد. این نشون می‌ده که تعاملات اجتماعی تو سنین بالاتر قوی‌تر می‌شه، اما ورزش و انگیزه درسی شاید کمی کمتر بشه.
یه چیز باحال دیگه این بود که جنسیت (یعنی دختر یا پسر بودن) و اینکه بچه تک‌فرزند باشن یا نه، خیلی تأثیری روی بقیه متغیرها نداشت! یعنی مهم نیست دختر باشی یا پسر یا حتی تنها بچه خانواده، تأثیر اصلی رو چیزای دیگه گذاشته بودن.
حالاکه به نقش ورزش در انگیزه درسی اشاره شد، بیاید یه قدم جلوتر بریم. این تحقیق نشون داد اون دسته بچه‌هایی که بیشتر ورزش می‌کنن، جدا از همه چیز، مستقیماً تعامل مثبت‌تری با مدرسه دارن. اما چیزی که جالب‌ترش می‌کنه، اینه که وقتی این بچه‌ها به خاطر ورزش، روابط بین‌فردی بهتری پیدا می‌کنن (یعنی دوستای بیشتری دارن، راحت‌تر با بقیه کنار میان)، همین باعث می‌شه حمایت درسی (academic support یعنی حمایت‌هایی که بچه‌ها چه از طرف معلم‌ها و چه دوستا برای درس گرفتن دریافت می‌کنن) هم بیشتر بشه. این حمایت و روابط خوب با دوستا باعث می‌شه علاقه‌شون به مدرسه بیشتر و بیشتر شه.
در واقع، این وسط روابط بین فردی و حمایت درسی مثل پلی هستن که ورزش رو به انگیزه درسی وصل می‌کنن. مدل آماری شون نشون داد همه اینا با هم می‌تونن تا تقریباً 31.8٪ تفاوت تو علاقه بچه‌ها به مدرسه رو توضیح بدن که واقعاً رقم قابل توجهیه!
پس اگه دنبال دلیل می‌گردی که چرا ورزش برای دانش‌آموزای راهنمایی مهمه، اینجاست: ورزش فقط برای بدن خوب نیست؛ می‌تونه کاری کنه که هم دوستای بیشتری پیدا کنی، هم حمایت درسی بیشتری بگیری و در نهایت، خیلی باحال‌تر تو مدرسه و درس‌ها مشارکت کنی.
کل این تحقیق در واقع یه راه عملی نشون می‌ده که مدرسه‌ها و والدین می‌تونن با روش‌هایی مثل تقویت ورزش، بهتر کردن روابط دانش‌آموزا و بالا بردن حمایت برای درس، کمک کنن که بچه‌ها دل‌شون بیشتر با درس و مدرسه باشه و آینده‌شون رو بسازن.
خلاصه، دفعه بعد که خواستی ورزش رو جدی نگیری به این فکر کن که شاید کلید علاقه به درس و موفقیت تحصیلیت، شروع از یه توپ فوتبال یا بسکتبال باشه!
منبع: +
