اگه یه ذره با اوتیسم آشنا باشی، می‌دونی که نوجوان‌های اوتیسمی معمولاً با کلی چالش رو به رو میشن. مثلاً ممکنه تو شناخت خودشون گیج باشن، توی جمع راحت نباشن یا حتی دلشون پر از نگرانی و اضطراب (همون internalizing problems که یعنی مشکلات روحی مثل افسردگی و نگرانی که زیاد هم علنی نیستن) باشه. خلاصه دنیای ساده‌ای ندارن.
حالا اینجا یه سوال مهم پیش میاد: «ورزش کردن اصلاً چه تاثیری روی این مشکلات داره؟» یه تحقیق جالب و پر از اطلاعات به این موضوع پرداخته و حسابی روش کار کرده.
توی این پژوهش، ۴۳۶ تا نوجوان اوتیسمی رو با مدل‌های مختلف – یعنی هم شانسی و هم هرکی دم دست بوده! – انتخاب کردن و چندتا پرسشنامه بهشون دادن. مثلاً پرسشنامه میزان فعالیت بدنی (Physical Activity Rating Scale)، یه پرسشنامه برای سنجش نقاط قوت و ضعفشون (Strengths and Difficulties Questionnaire)، و مقیاس‌هایی برای سنجش مهارت اجتماعی-احساسی (که یعنی چقدر خوب می‌تونن احساسات خودشون و دیگران رو درک یا مدیریت کنن) و یه پرسشنامه هم برای کیفیت دوستی‌هایی که توی ورزش دارن (Sport Friendship Quality Scale).
یعنی کامل اومدن بسنجن ببینن ورزش چه تاثیری رو روابط و حال اون‌ها داره. چیزی که به دست اومده اینه:
۱. ورزش کردن باعث میشه نوجوان‌های اوتیسمی کمتر درگیر اون افکار منفی و مشکلات درونی بشن. در واقع، هرچی بیشتر ورزش کنن، مشکلات روحی مثل اضطراب و افسردگیشون کمتر میشه.
۲. کیفیت دوستی‌هایی که تو ورزش پیدا می‌کنن (یعنی همین رفیق‌های فوتبالی یا بسکتبالی!) و مهارت‌های اجتماعی-احساسی شون مستقل از هم باعث میشه تاثیر ورزش روی روحیه‌شون بیشتر شه. این یعنی دو تا راه جدا جدا باعث حال بهترشون میشه: یکی از طریق دوست‌های ورزشی و یکی از راه یاد گرفتن مهارت‌های کنترل احساسات و ارتباط با دیگران.
۳. جالب‌ترش اینه که این دو تا عامل حتی با هم یه زنجیره درست می‌کنن. یعنی ورزش اول باعث میشه آدم دوست‌های ورزشی با کیفیت پیدا کنه، این دوستی با ورزش باعث رشد مهارت‌های اجتماعی-احساسی میشه و در آخر همه این‌ها با همدیگه می‌تونن اون مشکلات روحی رو کمتر کنن. به این میگن chain mediation effect؛ یعنی تاثیر زنجیره‌ای عوامل.
بنابر چیزایی که این تحقیق میگه، ورزش فقط یه راه برای سالم بودن بدن نیست، بلکه روی ذهن و روح آدم و البته دوست‌یابی و یاد گرفتن مهارت‌های اجتماعی هم تاثیر جدی داره – مخصوصاً برای نوجوان‌های اوتیسمی که بیشتر از بقیه با این مسائل سر و کار دارن.
توصیه جالبی که تو این تحقیق مطرح شده اینه که دفعه بعدی که می‌خواید واسه نوجوان اوتیسمی تون یه برنامه ورزش بچینید، به علاقه‌هاش و سنش هم دقت کنین. هرکی ممکنه یه ورزش خاص رو دوست داشته باشه یا با بعضی فعالیت‌ها راحت‌تر باشه. خلاصه، بهترین راه اینه که چیزی رو پیدا کنین که هم بهش علاقه داره، هم سنش بهش می‌خوره.
اینجوری، ورزش نه تنها باعث سلامت جسم میشه، بلکه به تقویت دوستی‌ها، مهارت‌های اجتماعی و حتی تعادل احساسی نوجوان‌های اوتیسمی کمک زیادی می‌کنه. چه بهتر از این؟
منبع: +
