خب اول بذار یه کم فضاسازی کنم. بارداری خودش کلی قصه داره: یه عالمه تغییرات فیزیکی و روانی که گاهی حسابی آدم رو به دردسر می‌ندازه. مخصوصاً وقتی بحث استرس میاد وسط! حالا توی این شرایط، چه کارایی میشه کرد که راحت‌تر این دوران رو گذروند؟ یکی از جواب‌هاش رو یه تیم محقق با کلی ابزار هوشمند و گجت‌های جالب پیدا کردن و من قراره امروز برات تعریفش کنم.
ماجرا از این قراره که اومدن با یه سری خانوم باردار که وضعیتشون نرمال بوده و توی هفته‌های دوم تا سوم بارداری بودن (یعنی همون وسطاش)، روی تأثیر فعالیت بدنی روی استرس بدنی‌شون تحقیق کردن. خب، حالا این استرس بدنی یعنی چی؟ توی این تحقیق از HRV یا Heart Rate Variability استفاده شده که یعنی «تغییرپذیری ضربان قلب» و یه جور شاخص برای سنجش میزان استرس بدنه. هرچی HRV بالاتر باشه، یعنی بدن از پس استرس‌ها بهتر برمیاد.
برای اینکه نتایجشون دقیق‌تر باشه، شرکت‌کننده‌ها باید هر روز احساساتشون (مثلاً چقدر ناراحت یا پراسترس بودن) رو با موبایل توی یه فرم سریع ثبت می‌کردن – به این میگن Ecological Momentary Assessment یا EMA یعنی ارزیابی لحظه‌ای با اپلیکیشن موبایل. بعدش هم یه حلقه‌ی هوشمند به اسم Oura به دستشون بوده که به طور مداوم ضربان قلبشون رو ضبط می‌کرد؛ خلاصه از هر دو جنس داده جمع می‌کردن: هم حسی، هم عددی.
حالا نکته‌ی جالبی که پیدا کردن این بود: توی روزهایی که خانوم‌های باردار خیلی استرس یا اضطراب داشتن، با هر هزار قدم اضافه (یعنی هرچی بیشتر راه میرفتن)، HRV شبشون تقریباً ۳/۵ درصد بیشتر می‌شد. یعنی انگار بدنشون بهتر با فشارهای عصبی کنار میومد، اونم فقط با کمی فعال‌تر بودن! این نتیجه خیلی معنی‌دار بوده (برای دوستای آمار دوست: P-value کم‌تر از 0.001، یعنی مطمئن بودن تصادفی نیست!).
ولی یه نکته‌ی باحال‌تر: تو روزهایی که حالشون معمولی یا خیلی خوب بوده (نه استرس خاصی نه ناراحتی)، این افزایش HRV با فعالیت بدنی تقریباً صفر یا خیلی کم بوده. یعنی مثلاً اگر اضطراب کم بوده و هزار قدم اضافه راه میرفتن، خیلی تغییر قابل‌توجهی توی بدنشون اتفاق نمی‌افتاده.
کل حرف مقاله اینه که: اگه یه خانوم باردار توی روزهایی که حسابی سختی و استرس داره، بیشتر فعالیت کنه (مثلاً پیاده‌روی کنه)، احتمالاً خیلی بیشتر براش فایده داره تا روزهایی که حال روحیش اوکیه. پس میشه توصیه کرد تو روزای «پر اضطراب» حتماً یه تکونی به خودتون بدین.
حالا این مدل تحقیقات واقعاً لازمه، چون با کمک گجت‌های ورزشی و اپ‌های موبایلی (که بهشون موبایل هلث یا mHealth میگن، یعنی سلامت همراه)، میشه شناخت بهتری از حال آدم‌ها پیدا کرد و توصیه‌ها رو هم خیلی شخصی‌تر کرد.
در نهایت، این پیام رو ازش بردار: اگه بارداری و بعضی روزا حسابی استرس داری، حتی یه پیاده‌روی ساده یا کمی فعالیت بدنی می‌تونه کمکت کنه روحت و جسمت آروم‌تر شه – مخصوصاً تو همون روزای پراسترس! اما اگه فاز استرس و اضطراب نداری، خب فشار رو خودت نذار، چون تأثیرش خیلی زیاد نخواهد بود.
خلاصه‌ش اینکه گوش به بدن و حالت بده، مخصوصاً وقتی اوضاع قمر در عقربه! و بدون تکنولوژی الان می‌تونه تو همین مسیر هم حسابی به کمکت بیاد.
منبع: +
