اگه بچه کوچیک داری یا اصلاً دوست داری بدونی بچه‌ها چه‌جوری ذهنشون شکل می‌گیره، این مطلب مخصوص خودته! یه تحقیق جذاب تو چین انجام شده که اومده سراغ بچه‌های پیش‌دبستانی تا رابطه بین ورزش‌کردن، خواب و عملکرد مغزشون رو بررسی کنه. حالا بریم ببینیم کیا چی کار کردن و به چه نتیجه‌هایی رسیدن.
🍃 اول از همه، بذار معنی “عملکرد اجرایی” رو برات روشن کنم. این همون توانایی مغزه که بچه می‌تونه باهاش کارهاشو برنامه‌ریزی کنه، تمرکزش رو حفظ کنه، یا جلوی واکنش‌های عجولانه‌شو بگیره. خلاصه، یه جورایی فرمون کنترل مغز آدمه!
✅ این دانشمندها ۱۵۹ تا بچه پیش‌دبستانی رو آوردن و میزان فعالیت بدنی‌شون و وضعیت خوابشون رو بررسی کردن. برای اندازه‌گیری ورزش، از یه دستگاه جالب به اسم “ActiGraph GT3X-BT” استفاده کردن (یه جور گجت که تحرک آدم رو دقیق پیگیری می‌کنه). درباره خواب و عملکرد مغزی هم از پرسشنامه‌های معتبر مخصوص بچه‌ها استفاده کردن، و بعدشم داده‌ها رو با برنامه‌های آماری حرفه‌ای تجزیه و تحلیل کردن (مثلاً نرم‌افزار SPSS و Mplus که مخصوص محاسبه و تحلیل داده‌های پیچیده هستن).
نتایجش چی شد؟ الان بهت می‌گم!
1️⃣ هر چی بچه‌ها بیشتر ورزش می‌کردن – چه ورزش سبک (LPA)، چه متوسط تا شدید (MVPA)، چه کلاً هر نوع تحرک (TPA) – مغزشون بهتر کار می‌کرد! یعنی امتیاز عملکرد اجراییشون پایین‌تر (که نشونه عملکرد بهتره) می‌شد. شاید برات عجیب باشه ولی تو این پژوهش، امتیاز بالاتر یعنی مشکل بیشتر!
2️⃣ به همین ترتیب، هر چی تحرکشون بیشتر بود، کمتر دچار مشکلات خواب می‌شدن. یعنی ورزش باعث میشه بچه‌ها شب راحت‌تر بخوابن و کمتر اذیت بشن.
3️⃣ و نکته مهم: هر چی مشکل خوابشون بیشتر بود، کنترل و تصمیم‌گیری مغزشون هم بدتر می‌شد. اینجا یه اصطلاح مهم داریم: “رابطه مثبت” یعنی هر دو تا چیز با هم زیاد یا کم می‌شن.
4️⃣ نکته خفن تحقیق اینه که مسائل خواب تقریباً یه چهارم تا یه سوم تاثیری که ورزش روی عملکرد مغز بچه‌ها داره رو توضیح میده. یعنی چی؟ یعنی بخشی از اینکه چرا ورزش مغز بچه رو شارژ می‌کنه، اینه که خوابشون رو بهتر می‌کنه!
🧐 خلاصه اینکه، بچه‌هایی که بیشتر می‌جنبن و تحرک دارن (چه نرم چه شدید)، هم شب خواب راحت‌تری دارن هم تو کارِ کنترل مغزشون (مثلاً تمرکز، برنامه‌ریزی، و خودکنترلی!) موفق‌ترن. مشکلات خواب هم وسط این داستان یه نقش واسطه‌ای بازی می‌کنه؛ به این میگن “تاثیر واسطه‌ای” یا Mediation Effect.
نتیجه‌ی آخر اینه که اگه دوست داریم بچه‌هامون مغز قوی‌تر و کنترل بهتری روی رفتارهاشون داشته باشن، باید به اندازه‌ی کافی ورزش کنن و مراقب خوابشون هم باشیم. معلمای مهد و والدین می‌تونن با سرگرم کردن بچه‌ها به بازی‌های فیزیکی، کلی به رشد ذهنی و سلامت خوابشون کمک کنن.
همین! اگه سوالی داشتی، حتماً بپرس 😉
منبع: +
