خب بچه‌ها بریم سراغ یه تحقیق خیلی جالب که درباره تاثیر ورزش روی مغز نوجوون‌های چینی انجام شده. می‌دونید که دوران نوجوونی کلی بالا و پایین داره؛ مغز آدم هنوز داره شکل می‌گیره و حساسه و راحت ممکنه تمرکز آدم به هم بریزه یا تو فکر و احساساتش یه‌کم اوضاع قاطی بشه.
حالا تو این پژوهش، اومدن بررسی کردن که اصلاً ورزش چه تاثیری روی توانایی‌های ذهنی یا همون قدرت مغز نوجوون‌ها می‌ذاره. اینجا منظور از “توانایی شناختی” همون چیزیه که باعث میشه ما بهتر فکر کنیم، یاد بگیریم یا اشتباهات ذهنی‌مون رو کمتر کنیم.
یه نکته باحال اینه که محقق‌ها فقط نگفتن آقا ورزش خوبه، بلکه رفتن سراغ این که چرا و چجوری خوبه. یعنی دنبال این بودن که بفهمن آیا ورزش از طریق خواب بهتر یا کمتر معتاد شدن به گوشی می‌تونه مغز رو تقویت کنه یا نه؟
برای این کار یه پرسشنامه دادن دست ۵۲۲ تا نوجوون (میانگین سنشون حدود ۱۵.۵ سال بوده)، و باهاشون درباره میزان ورزش، کیفیت خواب، وابستگی یا اعتیاد به گوشی هوشمند (که همون اعتیاد به خوابوندن سرش تو گوشی‌ه!) و مشکلات ذهنی‌شون پرسیدن. این پرسشنامه‌ها خودشون استاندارد بودن؛ مثلاً IPAQ-SF برای فعالیت بدنی بود، PSQI برای کیفیت خواب، SAS-SV هم برای سنجش اعتیاد به گوشی. حالا یه تحلیل انجام دادن به اسم مدلسازی معادلات ساختاری (Structural equation modeling یعنی مدلی که روابط بین چندتا عامل رو همزمان بررسی می‌کنه).
نتیجه چی شد؟ اینجاش خیلی بامزه‌ست:
- اونایی که بیشتر ورزش می‌کردن، هم حواس‌پرتی ذهنی‌شون کمتر بود، هم خواب بهتری داشتن و هم کمتر گوشی‌باز و گوشی‌باز (!) بودن.
- کسایی که ورزششون متوسط یا کم بوده، هم بیشتر به موبایل وابسته بودن، هم خوابشون تو ذوق می‌زده، هم هنگام درس خوندن و کارهای دیگه بیشتر گیج و گم می‌شدن.
یه چیزی هم که پیدا کردن این بود که حتی اگر ورزش به طور مستقیم روی مغز تاثیر بذاره، از راه بهتر شدن کیفیت خواب و کمتر شدن اعتیاد به گوشی هم یه تاثیر اساسی داره. مثلاً کسی که ورزش منظم داره، کیفیت خوابش ارتقا پیدا می‌کنه (یعنی راحت‌تر و عمیق‌تر می‌خوابه) و وقتی خوابش خوب بشه، دیگه کمتر گیج میزنه یا درساشو قاطی می‌کنه. از طرف دیگه، وقتی آدم به گوشی خیلی وابسته نباشه (مثلاً شب‌ها کمتر قبل خواب اسکرول کنه)، باز هم مغزش سرحال‌تره و اشتباهات ذهنی کمتر پیش میاد.
البته باید بدونین، چون این تحقیق “مقطعی” بوده (یعنی فقط یه بار ازشون پرسیدن و سال‌ها پیگیرشون نشدن)، نمی‌تونیم صددرصد بگیم ورزش قطعاً مغز رو بهتر می‌کنه. ولی خب ارتباطشون قوی بوده و حالا میشه تحقیقات بیشتری کرد تا بفهمیم این تاثیر درازمدتش چی میشه.
در آخر، این پژوهش یه پایه خوب گذاشته برای برنامه‌هایی که دوست دارن با راهکارهای سبک زندگی دوستانه (مثل ورزش کردن، خواب خوب و کنترل گوشی بازی!) مغز نوجوون‌ها رو شارژ کنن و حواسشونو جمع‌تر کنن. پس دفعه بعد که مامان گفت برو بدو تو حیاط یا پارک، بدون واقعاً داره به فکر مغزته! 😉
منبع: +
