خب، امروز قراره درباره یه موضوع جالب حرف بزنیم که هم به دنیای علم ربط داره و هم به محیط‌زیست کمک می‌کنه! ماجرا سرِ تولید یه ماده به اسم «پلی‌هیدروکسی‌آلکانوآت» یا همون PHA هست. بذار ساده بگم: PHAها پلاستیکایی هستن که بر خلاف اکثر پلاستیکای معمولی، کاملاً طبیعی و زیست‌تخریب‌پذیرن؛ یعنی خودشون تو طبیعت تجزیه میشن و دردسر محیط‌زیستی درست نمی‌کنن. خیلی باحاله، نه؟ پلی‌هیدروکسی‌آلکانوآت واقعاً یه انتخاب عالی برای ساخت پلاستیکای سبز و دوست‌دار زمین حساب میشه.
حالا چطوری این «پلاستیک سبز» رو تولید می‌کنن؟ یکی از روش‌های جدیدش اینه که از یه باکتری خاص به اسم Priestia megaterium استفاده کنن. راستی، اسم این باکتری قبلاً تو کتابا به عنوان Bacillus megaterium اومده بود، اما الان اسم جدیدش شده Priestia megaterium. این باکتری‌ها استاد درست کردن PHA هستن!
یه نکته خیلی جذاب این پژوهش اینه که به جای استفاده از قندهای گرون‌قیمت، میان از گلیسرول استفاده می‌کنن! حالا گلیسرول چیه؟ یه ماده‌ی شیرینه که کلی هم از فرآوری سوخت‌های زیستی و بیودیزل بدست میاد و قیمتش خیلی پایین‌تره. در واقع، معمولاً گلیسرول به عنوان یه ماده‌ی اضافه تو صنعت دور ریخته میشه؛ ولی با این ترفند، هم از یه محصول اضافه استفاده میشه، هم هزینه‌ها پایین میاد، هم محیط‌زیستمون کمتر آسیب میبینه.
تو این مقاله (که در اصل یه اصلاحیه‌ی علمی بوده)، تیم PLOS One تاکید کرده که اشتباهی تو نسخه قبلی مقاله وجود داشته و حالا دارن یه سری اطلاعات رو تصحیح می‌کنن. شاید خیلی جزئیات فنی رفته باشه یا اشتباهاتی تو روش کار آزمایشگاهی بوده که الان درستش کردن.
یه نکته خوب این روند علمی اینه که همیشه دانشمندها باید با دقت اطلاعات رو منتشر کنن و اگه اشتباهی هم پیش اومد بیاید و شفاف با همه به اشتراک بذارن و اصلاحش کنن. این کار رو بهش میگن ‘Correction’ یا همون «تصحیح مقاله علمی» که خیلی تو معتبر موندن مجله و پژوهش اهمیت داره.
کلاً داستان این پژوهش حول محور اینه که باکتری‌های خاص مثل Priestia megaterium می‌تونن از گلیسرول به خوبی برای تولید PHA استفاده کنن، و حتی شاید بشه این روشو در مقیاس صنعتی هم پیاده کرد. یعنی هم هزینه‌ها میاد پایین، هم پلاستیک‌سازی بر پایه منابع طبیعی و قابلیت تجزیه‌پذیری پیشرفت می‌کنه.
در آخر، اگه دوست داری بدونی چرا پلاستیک‌های زیست‌تخریب‌پذیر مهم هستن: چون پلاستیکای معمولی کلی سال تو طبیعت باقی می‌مونن و آلودگی درست می‌کنن، ولی چیزایی مثل PHA راحت تو طبیعت از بین میرن و دوستانه‌ترن نسبت به سیاره‌مون!
اینم خلاصه ماجرا: وقتی یه تیم علمی چیزی رو اشتباه منتشر کنه، با جرئت میان و اصلاحش می‌کنن تا اطلاعات همه دقیق باشه؛ تازه این یه پژوهش باحال بود که نشون میده میشه با مواد اضافه یا به دردنخور مثل گلیسرول، پلاستیکای سبز تولید کرد. واقعاً جذابه، نه؟
منبع: +
