ببین، یه مشکل بزرگ این روزا تو دنیای پیوند کلیه اینه که کلی کلیه از افرادی که فوت شدن وجود داره، ولی خیلی از اینا هیچ‌وقت استفاده نمیشن! یعنی کلی مریض هست که دنبال کلیه‌ان، اما کلیه هست و کسی استفاده نمی‌کنه. حالا سوال اصلی اینه: چطور بفهمیم کدوم کلیه‌ها ممکنه به درد کسی بخوره و کدوماشون احتمال اینکه استفاده نشن زیاده؟ اگه اینو زودتر بفهمیم، میشه کلیه‌ها رو بهتر به آدمایی که واقعا نیاز دارن برسونیم.
اینجا پای هوش مصنوعی وسط میاد. تا الان مدل‌های مختلفی با کمک machine learning (یعنی یادگیری ماشینی؛ الگوریتم‌هایی که از داده‌ها یاد می‌گیرن و پیش‌بینی می‌کنن) درست کردن تا ریسک استفاده نشدن کلیه رو پیش‌بینی کنن. اما مشکل اینه که خیلی از این مدل‌ها انقدر پیچیده‌ان که عملاً استفاده کردن ازشون تو دنیای واقعی سخت و سرگیجه‌س!
خبر خوب اینه که یه تیم اومده یه راه ساده‌تر پیشنهاد داده. اونا اومدن مدلی ساختن که ساده‌تر و قابل فهم‌تره، ولی بازم دقتش با مدل‌های حرفه‌ای برابره! چطوری؟ اونا از یه شاخص معروف به اسم KDRI استفاده کردن. KDRI یا Kidney Donor Risk Index یعنی شاخص ریسک کلیه اهدایی که یک عددیه و نشون میده احتمال موفقیت پیوند این کلیه چقدره. بعدش چندتا ویژگی مهم دیگه رو هم باهاش ترکیب کردن. بعضی ازین ویژگی‌ها رو به کمک یادگیری ماشینی انتخاب کردن و بعضیا رو هم از متخصص‌های پیوند پرسیدن که چی‌ها واقعاً تاثیرگذاره.
یه نکته جالب دیگه اینه که اونا فقط به ویژگی‌های خود کلیه نگاه نکردن! بلکه اوضاع و احوال اون سازمان‌هایی که وظیفه تامین اعضا (یا Organ Procurement Organizations – OPOها) رو دارن هم تاثیرگذاره. OPO همون موسسه‌هایی هستن که کارشون گرفتن و تقسیم کردن اعضای بدن اهداشده‌اس. تحقیق نشون داده این موسسه‌ها هم تو اینکه یه کلیه استفاده بشه یا نه، نقش دارن و خودشون خیلی با هم فرق دارن.
خب خلاصه شو بخوام بگم: این مدل‌های جدید، ساده و قابل فهم‌ان، ولی درصد پیش‌بینی‌شون با مدل‌های پرپیچ‌وخم قبلی برابره. نتیجه اینه که اگه بخوایم بهتر بین اهداکننده و دریافت‌کننده‌ها وصل برقرار کنیم، این مدل‌ها خیلی کمک می‌کنن. تازه واضحه که چه عواملی باعث میشه بعضی کلیه‌ها هیچ‌وقت استفاده نشن، و میشه با دونستن اینا تو سیاست‌گذاری‌ها و تقسیم کلیه بهتر عمل کرد، مخصوصاً واسه اون کلیه‌هایی که ممکنه سخت‌تر گیر کسی بیاد.
در کل، این تحقیق نشون میده راه حل‌های ساده – وقتی درست انتخاب بشن – می‌تونن کار رو خیلی راحت و دقیق انجام بدن. پس اگه روزی شد که به پیوند کلیه نیاز داشتی یا کسی رو می‌شناختی، شاید همین مدل‌های جدید بتونن یه امید بزرگ باشن!
منبع: +
