اگه فکر می‌کنید تو این تابستون‌ها هوا داره گرم میشه و ما بدبخت شدیم، بذار یه داستان باحال از ۵۶ میلیون سال پیش براتون تعریف کنم! اون موقع هم دنیا گرمای وحشتناکی رو تجربه می‌کرد؛ یه اتفاق خیلی بزرگ و سریع که بهش “Paleocene-Eocene Thermal Maximum” یا به اختصار PETM میگن. یعنی یه بازه زمانی که زمین یهو حسابی گرم شد و کار همه رو ساخت!
توی این دوره، یه پستاندار گوشت‌خوار بامزه (و واقعاً عجیب!) به اسم Dissacus praenuntius زندگی می‌کرد. این موجودات تقریباً اندازه یه شغال یا کویوت بودن، وزنی حدود ۱۲ تا ۲۰ کیلو داشتن و قیافه‌شون یه چیزی بود مثل گرگ با سر بزرگ، ولی رو هر انگشتشون سم خیلی ریز داشتن! فکر کن!
بد نیست بدونی: “Mesonychidae” اسم خانواده‌ای منقرض‌شده از پستاندارهاست که اعضاش همه عجیب و غریب بودن و ترکیبی عجیب از ویژگی‌های حیوانای مختلف داشتن.
این Dissacusها عادت داشتن هرچی گیرشون میومد بخورن؛ از گوشت و میوه گرفته تا حشره. اما وقتی هوا حسابی داغ شد و شرایط زندگی تغییر کرد، مجبور شدن برن سراغ یه رژیم جدی‌تر: استخون! بله، درست شنیدی. دلیلش هم این بود که دندوناشون خیلی شبیه کفتار بود و قدرت بالایی برای خوردن مواد سفت داشتن.
دانشمندای دانشگاه راتگرز آمریکا بررسی کردن و با تحلیل خط‌وخش‌ها و گودی‌های ریز رو دندون‌های فسیل‌شده‌شون فهمیدن که این موجودات کم‌کم بیشتر استخون می‌جویدن. راستی این روش باحال “Dental microwear texture analysis” اسمشه، یعنی بررسی بافت و خط‌وخش دندون‌ها برای فهمیدن اینکه اون موجود چی خورده. یه جور کارآگاهی با دندونای فسیل!
قبل از اون گرمای شدید، رژیم غذایی Dissacusها شبیه یوزپلنگ امروزی بود؛ فقط گوشت و شاید یه ذره میوه و اینجور چیزا. ولی وقتی گرما اومد و محیط زیست به هم ریخت، شکارها کم شد و Dissacusها مجبور شدن برن سراغ خوردن استخون و چیزای سخت‌تر، درست مثل کاری که حالا کفتارها و شیرها گاهی انجام می‌دن. بهش میگن “adaptation”؛ یعنی سازگار شدن با شرایط جدید که واسه زنده موندن ضروریه.
یه نکته جالب: دانشمندا گفتن این تغییر رژیم فقط به خاطر گرما نبود، بلکه کم‌شدن منابع غذایی باعث شد Dissacus بدنش رو کوچیک‌تر کنه و با هرچی گیرش میاد کنار بیاد!
حالا چرا این داستان مهمه؟ چون همین اتفاقات داره الان هم تکرار میشه! یعنی اگه محیط و آب‌وهوا عوض بشه، اون حیوانایی که فقط یه چیز رو می‌خورن (مثلاً پاندا که فقط بامبو می‌خوره)، خیلی راحت تو دردسر می‌افتن. اما حیوانای همه‌چیزخوار مثل راکون و شغال، شانس زنده موندن بیشتری دارن. اصلاً تو همین تحقیق، دانشمندها گفتن الان هم شغال‌های آفریقا مجبور شدن کم‌کم بیشتر استخون و حشره بخورن چون جنگلا و غذاهاشون کم شده.
در واقع مطالعه این فسیل قدیمی یه هشدار جدیه برای ما! وقتی اکوسیستم‌ها و زنجیره‌های غذایی با سرعت به‌هم می‌ریزن، همه حیوانا (و شاید ما آدم‌ها) یا باید سریع سازگار بشیم یا ممکنه نابود بشیم؛ همون بلایی که سر Dissacus اومد و این گونه بعد از ۱۵ میلیون سال بالاخره به خاطر همین تغییرات و رقابت با بقیه منقرض شد!
اگه به این داستانا علاقه داری، اصل یافته‌ها تو ژورنالی به اسم Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology چاپ شده (اسمش خودش یه کم استخون‌دار و سخته، نه؟!). خلاصه، تاریخ پر از درس برای امروزه؛ باید مواظب باشیم زیاد سخت‌گیر نباشیم و همه‌چیزخوار تر باشیم تا زنده بمونیم!
منبع: +
