اگه دنبال خبرهای جدید درباره وضعیت هوا و آب و هوا هستی، بذار برات یه موضوع جالب رو قشنگ باز کنم: ماجراهای “لا نینا” برای پاییز و زمستون امسال.
اصلاً لا نینا چیه؟
قبل از هر چیزی، یه توضیح راحت: لا نینا (La Niña) یکی از دو فاز اصلی الگوهای هوایی جهان به اسم “ال نینو-سادن اسیلیشن” یا همون ENSO هست. ENSO مجموعه‌ای از تغییرات توی دمای آب و جو مناطق استوایی پاسیفیکه.
- ال نینو: موقعیه که سطح آب‌های پاسیفیک گرمتر از حالت عادی میشه.
- لا نینا: فاز سردشه، یعنی آب‌ها سردتر از میانگین می‌شن.
هر کدوم از این دو، روی آب و هوای دنیا تاثیرای قشنگ و بخصوصی دارن. مثلاً، لا نینا معمولاً باعث میشه هوای شمال آمریکا سردتر و مرطوب‌تر بشه، ولی نیمه جنوبی آمریکا گرمتر و خشک‌تر می‌مونه. تازه، احتمال شکل‌گیری بیشتر توفان‌های دریایی (هاریکین) توی اقیانوس اطلس هم بیشتر میشه.
امسال احتمال لا نینا هست؟
طبق پیش‌بینی سازمان هواشناسی ملی آمریکا (National Weather Service)، شرایط لا نینا احتمالاً از پاییز شروع میشه و ممکنه تا اوایل زمستون هم بمونه. ولی پیش‌بینی کردن که اگه بیاد، ضعیف و کوتاه‌مدت خواهد بود و احتمال رخ دادن تغییرات اساسی تو وضعیت هوا خیلی بالا نیست.
در واقع، احتمال این که دوره سه‌ماهه جولای تا سپتامبر، شرایط لا نینا رو بیاره فقط ۲۱ درصده. اما برای بازه‌های سه‌ماهه بین سپتامبر تا ژانویه، این احتمال به بیشتر از ۵۰ درصد می‌رسه. با این حال، تیم پیش‌بینی میگن که بعیده با یک لا نینای بزرگ و تاثیرگذار مواجه بشیم.
چرا اینقدر پیش‌بینی لا نینا کار سختیه؟
الگوهای ENSO، یعنی همین چرخه‌های ال نینو و لا نینا، هر دو تا هفت سال یک بار به تناوب شکل می‌گیرن و هر فاز معمولاً ۹ تا ۱۲ ماه طول می‌کشه. اما زمان‌بندی دقیقشون سخته و دقیقاً مشخص نیست کی اتفاق میفتن چون به عوامل زیادی بستگی داره مثل دمای سطح دریا و وضعیت جو.
تعریف دقیقش هم اینه: اگر دمای سطح اقیانوس تو منطقه خاصی به اسم نینیو (یه منطقه تو مرکز شرقی پاسیفیک) ۰.۵ درجه سلسیوس خنک‌تر از متوسط بشه، ما لا نینا داریم. اگه گرمتر بشه، میشه ال نینو!
پارسال چی شد؟
منتظر لا نینا برای تابستون پارسال بودیم، ولی طبق معمول کائنات دبه کرد! تازه از دسامبر شرایطش ظاهر شد، که اونم دیگه برای قوی شدن دیر شده بود و عملاً تاثیر زیادی نذاشت.
یکی از دلایلش هم این بود که دمای آب اقیانوس‌ها بیشتر از معمول بود. از مه ۲۰۲۳ تا مارس ۲۰۲۴ تو فاز ال نینو بودیم و دقیقاً همون موقع رکورد گرمای کره زمین رو زدیم. البته مساله فقط این چرخه‌ها نیست و تغییرات اقلیمی (یعنی همون تغییرات بلندمدت دما و شرایط زمین به خاطر گرمایش جهانی) همچنان به گرم شدن زمین ادامه داده.
رسماً لا نینا (فعلا) نه!
حالا، برای اینکه یه دوره و وضعیت به عنوان “لا نینا واقعی” توی رکوردهای تاریخیش ثبت بشه، لازمه حداقل برای ۵ دوره سه ماهه پشت سر هم، دمای آب‌ها زیر همون خط -۰.۵ درجه سلسیوس بمونه. سال قبل این اتفاق نیفتاد، و امسال هم بالاخره شاید مث پارسال فقط چند ماه کوتاه غیررسمی ببینیم.
بالاخره تاثیرش چیه؟
اگه امسال لا نینا تشکیل بشه (که احتمالاً ضعیف هم خواهد بود)، تاثیر خیلی شاخی برای زمستون نداره. همونطور که امیلی بکر، یکی از استادای دانشگاه میامی و نویسنده اصلی بلاگ ENSO، گفته: تأثیرش احتمالاً خیلی محسوس نیست و موج تغییرات شدید تو آب و هوا ایجاد نمی‌کنه.
البته پیش میاد که حتی همین دوره‌های کوتاه لا نینا هم روی بعضی نقاط تاثیر داشته باشن، مثلاً سال زمستون قبلی، وضعیتی شبیه یه لا نینای نسبتاً قوی رو رقم زد.
در آخر…
پس اگه دنبال یه زمستون شدید یا برفی خاص هستی، به نظر میاد به آرزوت نمی‌رسی! امسال (اگه لا نینا بیاد)، ظاهر قضیه اینطوریه که کوتاه و ضعیف و بدون تاثیرات بزرگ خواهد بود. با این حال، رکوردشکنی‌های دما و شرایط خاص آب و هوایی بیشتر به تغییرات اقلیمی مرتبط هستن تا فقط این چرخه‌های ENSO.
پس، فعلاً خیالت راحت! آماده بمون واسه یه زمستون تقریبا نرمال با کمی چاشنی لا نینا… ولی قرار نیست دنیات رو دگرگون کنه! 😉
منبع: +
