بیا یه کم با هم درباره این موضوع جذاب حرف بزنیم: کارآفرین‌ها چطور با چالش‌هاشون کنار میان و چی باعث میشه حالشون از نظر روانی خوب باشه یا نباشه؟ یه تحقیق جدید تو استان سند پاکستان انجام شده که حسابی به این موضوع پرداخته، مخصوصاً توی کارآفرین‌های این منطقه که قبلاً زیاد روشون کار نشده بود.
حالا چی اومدن بررسی کردن؟ چند تا مفهوم مهم مطرحه: یکی سرمایه روانشناختی یا همون PsyCap که یعنی چه قدر یه نفر امید، خوشبینی، تاب‌آوری (توانایی بلند شدن بعد از سختی) و اعتماد به نفس داره. اینا دقیقاً همون چیزهایین که به آدم کمک می‌کنن تو زندگی و کارای سخت وایسته و عقب نکشه. و بعدش، صحبت از حال خوب روانشناختی یا PWBه، یعنی حس شادی و سلامت روحی که آدم داره.
وسط این دو تا، یه عامل کلیدی هست به اسم burnout یا همون خستگی شغلی. اگه تا حالا حس کردی سرکار، همه چی برات تکراری و فرسوده شده و انگیزه و انرژی‌ت ته کشیده، دقیقاً همون حالش رو گرفتی! Burnout یعنی همون خسته شدن ذهنی و احساسی که باعث میشه آدم کم‌کم حس کنه داره ته می‌کشه و نمی‌تونه دیگه با انرژی و انگیزه کار کنه.
حالا نکته جالب داستان اینه که این تحقیق با پایبندی به یه نظریه به اسم Conservation of Resources یا همون نظریه «محافظت از منابع» انجام شده. یه توضیح ساده: این نظریه میگه وقتی منابع ذهنی و روانی آدم (مثلاً انرژی، امید، حمایت اجتماعی و …) کم بشه، احتمالاً حالش بد میشه و بیشتر در خطر خستگی شغلی قرار می‌گیره.
تو تحقیق حاضر، یه تیم پژوهش با پرسشنامه‌هایی که قبلاً هم اعتبار داشتن سراغ 309 نفر از کارآفرین‌های سند رفتن. به واسطه روش نمونه‌گیری تصادفی داده گرفتن (یعنی شانسی انتخابشون کردن که نتیجه دقیق‌تر بشه). بعدشم با یه ابزار آماری به اسم Partial Least Square Structural Equation Modeling یا خلاصه همون PLS-SEM (یه مدل پیشرفته آماری برای بررسی روابط علت و معلولی، حالا خیلی وارد جزئیات نمی‌شیم) تحلیل‌شون کردن.
نتیجه چی شد؟
– هرچی سرمایه روانشناختی بالاتر باشه (یعنی اُمید، خوشبینی، تاب‌آوری و خودباوری)، حال خوب روانشناختی کارآفرین‌ها هم بالاتره.
– هرچی PsyCap بالاتر باشه، میزان خستگی شغلی پایین‌تر میاد.
– جالب‌ترش اینه که burnout یا همون خستگی شغلی به نوعی نقش واسطه رو داره بین ذهنیت مثبت (PsyCap) و حال خوب (PWB). یعنی اگر کسی سرمایه روانشناختی خوبی داره، کمتر burnout میشه، و این باعث حال خوب و روان خوش‌تر براش میشه.
در نتیجه، اگه بخوایم نتیجه رو ساده کنیم: داشتن امید و خوشبینی و انرژی روانی باعث میشه اون حجم خستگی شغلی کمتر بشه و همین خستگی کمتر، اجازه میده کارآفرین‌ها حال بهتری تجربه کنن. ولی اگر burnout بره بالا، اون جنبه‌های مثبت روانی به مرور کم‌رنگ‌تر می‌شن و حال خوب کم‌کم از بین میره.
خلاصه‌ش: این تحقیق نشون داد که نظریه محافظت از منابع تو دنیای کارآفرین‌ها هم درست جواب میده و واقعاً اینکه آدم چطور از منابع روانیش مراقبت کنه و چقدر امید و انرژی داشته باشه، نقش اساسی تو سلامت روانش داره.
اگه کارآفرین یا حتی فرد پرتلاشی هستی که هی تو زندگی دنبال پیشرفت و رشد می‌ری، حواست باشه منابع روانیت رو از دست ندی، به امید و خوشبینی بچسب، هر وقت حس کردی خسته شدی، یه قدم عقب برو، منابع رو دوباره شارژ کن، چون همون burnout ممکنه حال خوبت رو غیب کنه!
پس دفعه بعد که دیدی انرژی‌ت داره تموم میشه، بدون این فقط یه حس گذرا نیست؛ روان‌شناس‌ها حسابی روش کار کردن و راهش رو هم پیدا کردن!
منبع: +
