تا حالا براتون پیش اومده که برید یه جایی که قبلاً کارخونه یا محوطه صنعتی بوده و الان تبدیل شده به یه مکان تاریخی یا فرهنگی؟ خب، این جور جاها بهشون میگن “میراث صنعتی”؛ یعنی جاهایی که از دوران صنعتی به جا مونده و الان قراره نگهداری و مراقبت بشن.
راستش حفظ و نگهداری این اماکن خیلی مهمه، اما همه مردم خیلی درگیرش نیستن. یعنی هنوز خیلیا دقیق نمیدونن چرا باید براش زمان یا پول بذارن. اینجاست که یه تحقیق حسابی اومده بررسی کنه چی باعث میشه مردم بخوان توی این کار شرکت کنن یا حتی پول بدن. چه دلایلی باعث میشه آدمها بیان وسط میدون و واقعاً حمایت کنن؟
برای همین، پژوهشگرها یه بررسی حسابی توی یه جای معروف به اسم “چانگتو ۱۹۵۸” در شهر چانگچون چین انجام دادن. یه پرسشنامه کامل به ۳۸۵ نفر از بازدیدکنندهها دادن و ازشون پرسیدن که:
- فکر میکنن این مکان چقدر ارزش داره؟
- درباره محیط زیست چقدر آگاه و حساسن؟
- چقدر خودشون رو جزیی از این مکان یا گروه حامی این نوع جاها میدونن؟ (که بهش میگن “هویت اجتماعی”؛ یعنی حس تعلق یا وابستگی به یه گروه یا جامعه خاص)
- چقدر فکر میکنن دولت واقعاً داره برای حمایت از این مکان کار میکنه؟
- و یه عامل مهم دیگه: “دلبستگی مکانی” یعنی اینکه چقدر با این مکان احساس صمیمیت میکنن، یا براشون نوستالژی یا علاقه عاطفی دارن.
- انگیزش شرکت توی فعالیتها و حتی تمایل به پرداخت پول برای حفظش چقدره؟
برای اینکه درست بسنجن اینا چطور به هم ربط دارن، یه مدل آماری خیلی دقیق به نام “مدلیابی معادلات ساختاری” یا SEM استفاده کردن؛ این یه مدل ریاضی خیلی حرفهایه که نشون میده تاثیرات مستقیم و غیرمستقیم بین عوامل دیگه و دلبستگی مکانی چطوریه.
خب حالا نتیجه چی شد؟
چهار عامل اصلی یعنی «ارزش درکشده» (یعنی مردم فکر کنن این مکان باارزشه)، «آگاهی محیطزیستی» (یعنی آدمها حساس باشن که حفظ اینجور جاها چه تاثیری تو محیط زیست داره)، «هویت اجتماعی» (همون تعلق داشتن به جماعت یا گروه حامی) و «حمایت دولت» باعث میشن آدمها هم بیشتر دلشون بخواد در این کار گروهی شرکت کنن و هم حاضر باشن هزینه بدن.
نکته جالب اینه که “دلبستگی مکانی” مثل یه پلی بین این عوامل عمل میکنه. یعنی اگر شما خودتون رو جزیی از این گروه بدونید و نسبت به مکان حس داشته باشید، خیلی بیشتر انگیزه پیدا میکنید که مشارکت کنید یا حتی پول بدید. توی نتایج تحقیق نشون داد که اثرگذاری “هویت اجتماعی” از همه بیشتره؛ یعنی اگه حس کنیم تعلق داریم به این جمعیت یا گروهی که طرفدار حفظ این مکانها هستن، خیلی راحتتر حمایت میکنیم.
پژوهشگرها پیشنهاد دادن اگر مسئولین یا مدیران میراث صنعتی میخوان واقعاً حمایت مردمی رو بالا ببرن، باید روی ایجاد دلبستگی و پیوند عاطفی با مردم، پیامهای محیطزیستی جذاب و جلب اعتماد مردم به حمایت دولت تاکید کنن. این جوری آدما هم بیشتر خودشون رو مسئول میدونن، هم راحتتر دل و جیب باز میکنن!
پس دفعه بعد که گذرتون به یه جای صنعتی تاریخی افتاد که دارن بازسازیش میکنن یا حفظش میکنن، یادتون باشه عوامل روانی و اجتماعی پشت صحنه هست که باعث میشه مردم واقعاً بیان پای کار! خلاصه، قصه حمایت از میراث صنعتی فقط به پول و قانون نیست؛ خیلیاش برمیگرده به احساس و تعلق خاطر آدما.
منبع: +
