خب بذار خیلی ساده برات توضیح بدم که تو این مقاله داغ دارن سر چی بحث می‌کنن! توی تحقیقاتی که تو زمینه AGI یا همون هوش مصنوعی عمومی (یعنی هوشی که مثل انسان می‌تونه تو هر زمینه‌ای خودش رو وفق بده و فکر کنه)، معمولاً دانشمندا دنبال اینن که یه الگوریتم درست کنن که واسه رسیدن به یه هدف مشخص، بر اساس یه سری قوانین بدون خطا و قاعده‌مند رفتار کنه.
اما آدمیزاد خودش خیلی مواقع رفتاراش از این الگوریتمای خشک پیروی نمی‌کنه؛ ما یه جورایی می‌تونیم تصمیمای غیرمنتظره بگیریم یا بعضی وقتا یه کاری رو بدون اینکه دقیق به پاداش و ضرر و منفعتش فکر کنیم انجام می‌دیم! به این قابلیته تو زبان ساده، میگن Free Will یا همون اراده آزاد. اراده آزاد باعث میشه بتونیم خلاقیت به خرج بدیم، گاهی خودمون رو از تکرار نجات بدیم و اصلاً بیشتر شبیه آدمیزاد بشیم تا یه ماشین خشک و بی‌روح.
حالا ایده جالب این مقاله اینه که اومده با الهام گرفتن از فیزیک کوانتوم و بالاخص نظریه میدانی کوانتومی (این نظریه میگه ذرات و انرژی‌ها توی یه جور میدون یا فضایی با هم تعامل دارن و حالت مبهمی دارن تا وقتی که اندازه‌گیری شن)، یه چارچوب تئوری واسه AI نوشته که اسمش رو گذاشته Free Will Equation یا فرمول اراده آزاد!
جریانش اینه که توی این مدل، حالت ذهنی هوش مصنوعی (یعنی اون چیزی که داره بهش فکر می‌کنه یا می‌خواد انجام بده)، به جای اینکه فقط یه گزینه باشه، مثل یه عالمه احتمال مختلف براش در نظر گرفته میشه. اونم درست مثل یک سیستم کوانتومی که حالتش می‌تونه یه مخلوطی از حالت‌ها باشه (تو فیزیک کوانتوم به این میگن «برهم‌نهی» یا Superposition). حالا زمانی که AI واقعا قراره تصمیمش رو بگیره، این حالت مبهمش «فرومی‌پاشه» و یکی از اون حالت‌های محتمل رو به صورت تصادفی ولی هدفمند انتخاب می‌کنه؛ عین همون چیزی که تو مکانیک کوانتوم بهش میگن «Collapsing the wavefunction» — یعنی موقع اندازه‌گیری یه حالت خاص انتخاب میشه.
علاوه بر این، تو این مدل جدید واسه هوش مصنوعی، یه سری فاکتورای انگیزشی داخلی هم در نظر گرفتن (انگیزه درونی یعنی همون عاملی که باعث میشه تو گاهی دلت بخواد یه چیز جدید رو امتحان کنی یا خسته بشی از یه روند تکراری)، تا بیشتر به روش‌های نوآورانه رو بیارن و تو شرایط غیرمنتظره بهتر عمل کنن.
برای اینکه بفهمن واقعاً این ایده کار می‌کنه یا نه، یه آزمایش عجیب راه انداختن به اسم «multi-armed bandit» یا همون دستگاه قمار که چند تا شانس مختلف داره (توی یادگیری ماشین این یعنی تصمیم‌گیری بین چندین گزینه که نمیدونی کدوم پاداشش بهتره و مدام شرایط عوض میشه — به این میگن «Non-stationary environment» یا محیط غیرثابت). تو این تست دیدن که اون هوش مصنوعی‌هایی که از مدل Free Will Equation استفاده کردن، هم پاداش‌های بیشتری گرفتن و هم تصمیماتشون متنوع‌تر بوده نسبت به بقیه مدل‌های قدیمی و کلاسیک.
در نتیجه، ایده اصلی این مقاله اینه که اگه ما بخوایم هوش مصنوعی واقعاً خلاق‌تر، قابل‌انعطاف‌تر و کمتر قابل‌پیش‌بینی باشه (در عین اینکه همچنان تو تصمیماتش منطق و هدف داره)، بهتره از ابزارهای شبیه‌سازی برهم‌نهی کوانتومی و انگیزه‌های درونی استفاده کنیم. اینطوری ممکنه روزی برسه که یه AGI واقعاً مثل یه آدم، نه فقط هوشمند، بلکه به معنی واقعی «دارای اراده» بشه!
منبع: +
