خب بزارین یه ماجرای مهم و کمی دلهره‌آور رو براتون تعریف کنم! روسیه اخیراً خودش اعتراف کرده که حتی وقتی قول داده بود موشک‌های هسته‌ایِ میان‌بُرد و کوتاه‌بُرد رو مستقر نکنه، دست از ساخت و توسعه‌شون برنداشته! یعنی وسط ممنوع بودنِ استقرار این موشک‌ها، با خیال راحت آزمایش و تولید می‌کرده و الانم کلی از این موشک‌ها رو انبار کرده!
سرگئی ریابکوف، معاون وزیر خارجه روسیه، به رسانه‌های دولتی اون‌ها گفته: «از همون اول هم ما گفتیم این ممنوعیت فقط مربوط به استقراره، از تحقیق و توسعه چیزی نگفتیم.» یعنی به زبان ساده، روس‌ها تعهد داده بودن این موشک‌ها رو مستقر نکنن، ولی تو آزمایشگاه و کارخونه، پروژه‌ها رو متوقف نکردن! ریابکوف گفته: «این مدت رو صرف توسعه سامانه‌ها و ساخت یه انبار حسابی کردیم. تا جایی که من می‌دونم الان یه زرادخانه درست و حسابی داریم.»
قصه از کجا شروع شد؟ برگردیم به زمان جنگ سرد. اون موقع آمریکا و شوروی سابق (که الان بخشی‌ش شده روسیه) در سال ۱۹۸۷ یه توافق مهم امضا کردن به اسم “معاهده نیروهای هسته‌ای میان‌برد” یا همون INF Treaty. خلاصه‌اش این بود: هیچ‌کدوم حق نداشتن موشک‌های بالستیک و کروز که بردشون بین ۵۰۰ تا ۵،۵۰۰ کیلومتره رو بصورت زمینی مستقر کنن. بالستیک یعنی همون موشک‌هایی که میرن بالا و با قوس زیادی دوباره به سمت هدف برمی‌گردن. موشک کروز هم اوناییه که نزدیک زمین پرواز می‌کنن تا راحت‌تر شنونده‌ها رو دور بزنن.
این پیمان باعث شد تهدید هسته‌ای تو اروپا و آسیا کمتر بشه. اما با گذشت زمان روابط بین روسیه و آمریکا کم‌کم بد شد و این پیمان هم ترک برداشت. سال ۲۰۱۹ آمریکا زیر ریاست ترامپ از این پیمان خارج شد و روسیه رو متهم کرد که داره زیرآبی میره، ولی روس‌ها اینو قبول نکردن. بعد از این جدایی، هر دو طرف دوباره دستشون باز شد برای ساخت و استقرار این موشک‌ها!
خلاصه، روسیه تا همین چند وقت پیش به‌شکل یکطرفه قبول کرده بود که فعلاً این موشک‌ها رو مستقر نکنه (بهش میگن Moratorium یعنی توقف داوطلبانه)، ولی این اواخر گفتن دیگه این ممنوعیت رو هم کنار گذاشته و علتش رو هم اقدام‌های آمریکا و متحداش دونستن. روس‌ها معتقدن که طرف مقابل ـ یعنی آمریکا و غرب ـ داره موشک‌های زمین‌پایه خودش رو میاره سمت اروپا و آسیا-اقیانوسیه، و هشدارهای روسیه رو کسی جدی نگرفته. به قول وزارت خارجه‌شون: «دیگه هیچ شرایطی باقی نمونده که این محدودیت یکطرفه رو نگه داریم. پس روسیه خودش رو ملزم نمی‌دونه مثل قبل خودشو محدود کنه.»
دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین هم گفت که روسیه آزادی عمل کامل داره و اگه ناتو (همون پیمان نظامی غربیا) حرکتی نزدیک مرزهای روسیه بزنه، دست به کار میشه. حتی گفتن که اقدامات غرب “تهدید مستقیم” برای امنیت روسیه‌ست و باید بهش جواب داده بشه.
توی همین قِصّه، ماجرای اعزام دو تا زیردریایی هسته‌ای آمریکایی به آب‌های نزدیک روسیه هم هست! ترامپ حرف از این زد که این حرکت واکنش به “اظهارات خیلی تحریک‌آمیز” مدودف (معاون شورای امنیت روسیه و رئیس‌جمهور سابق) بوده. همه این کارها یعنی تنش میان واشنگتن و مسکو یه پله بالاتر رفته. هر دوتا طرف دارن خودشون رو آماده می‌کنن برای شاید دوباره افتادن تو بازی تسلیحات موشکی که بیشتر از سی سال جلوش رو گرفته بودن.
نتیجه‌اش هم معلومه؛ با رفتن پیمان INF و این سرزنش‌های متقابل، خطر شروع یه رقابت تسلیحاتی جدید تو اروپا و آسیا به شدت جدی‌تر شده. یعنی همون مسابقه تسلیحات جنگ سرد، نسخه سال ۲۰۲۵! خلاصه با اینکه روس‌ها نه تنها توقف نکردن، بلکه کلی موشک هم ساختن و حالا دارن صریحاً میگن اگه غرب بیشتر قلدری کنه، ما هم کاری می‌کنیم که دوست نداری! امیدارم این داستان به خیر بگذره و دوباره سر عقل بیان!
منبع: +
