خب بیا یه داستان داغ پر از هیجان برات تعریف کنم! همین چند وقت پیش، سه تا جنگنده روسی مدل MiG-31 (اگه نمی‌دونی، MiG-31 جزو جت‌های خیلی سریع و مخصوص نبردهای هوایی روس‌هاست) اومدن و پا رو فراتر گذاشتن و واقعاً وارد حریم هوایی استونی شدن، نه فقط نزدیکش! این حرکت دقیقاً بالای خلیج فنلاند اتفاق افتاده و جالب اینجاست که این سه تا جت تقریباً ۱۲ دقیقه توی آسمون استونی موندن؛ که واسه روس‌ها اصلاً معمول نیست انقدر توی یک حریم بمونن.
ناتو هم که مسئول حفاظت از اعضاشه (ناتو همون پیمان دفاع جمعی معروفه که اگه یه عضو رودررو تهدید بشه، بقیه کشورها هم کمکش می‌کنن)، سریع سه تا جنگنده F-35 ایتالیایی که اونجا مستقر بودن رو فرستاد بالا، در کنار یه سری هواپیمای سوئدی و فنلاندی که اون‌ها هم حمایت کردن.
استونی میگه ما روس‌ها رو مجبور کردیم پرواز کنن و برن بیرون. روس‌ها اما خیلی راحت گفتن نخیر، ما اصلاً تو حریم استونی نبودیم و فقط داشتیم از رو آب‌های بین‌المللی به طرف کالینینگراد می‌رفتیم (کالینینگراد یه تیکه جدا از خاک روسیه تو اروپا است که پایگاه نظامی مهمی هم هست). خلاصه که جنگ سر حرف و ادعاها.
جالب‌تر اینه که چند ساعت بعدش هم بعضی جنگنده‌های روس، از کلک دیگه استفاده کردن و اومدن و یه پرواز نزدیک به سطح دریا روی یه دکل نفتی لهستانی توی دریای بالتیک داشتن (Petrobaltic اسم شرکتشه). این رو هم از رسانه‌ها نقل کردن که نشونه جدی بودن اوضاعه و روس‌ها فعلا دست از تحریک برنداشتن.
حالا چرا ماجرا مهم شد؟ چون استونی جزو اعضای ناتوعه و هرگونه نقض حریم هوایی براش یه حرکت خیلی حساسه. استونی هم بلا‌فاصله رفت سراغ “ماده ۴ ناتو” که یعنی هر وقت یه کشور احساس تهدید کرد، می‌تونه جلسه مشورتی بذاره تا بقیه هم ماجرا رو جدی بگیرن و درباره پاسخ هماهنگ تصمیم بگیرن. تو این ماده نمی‌گن حتماً جنگ ولی یعنی “بیاید دور هم جمع شیم که اوضاع جدیه!”
خیلی از کشورهای مهم مثل اتحادیه اروپا، انگلیس و آمریکا حرکت روسیه رو محکوم کردن و گفتن این دیگه گذشتن از خطوط قرمزه. با این که معمولاً روس‌ها نزدیک حریم می‌رن، ولی وارد شدنشون فرق داره و خطرناک‌تره. تازه چند وقت پیشم یه عملیات هوایی دیگه داشتن که ناتو عملاً تو لهستان به سمت پهپاد روسی شلیک کرد – یعنی اولین برخورد واقعی در این جنگ که ناتو توش اسلحه کشیده بود.
با این اوضاع، خیلی‌ها می‌گن روسیه داره واکنش و هماهنگی ناتو رو آزمایش می‌کنه، ببینه اگه کاری بکنه، چه واکنشی نشون می‌دن. به نظر تحلیل‌گرها این حرکات مخصوصاً برای اینه که سرعت پاسخ ناتو و اتحادشون رو بسنجن. الان هم خیلی‌ها دوباره بحث تحریم و فشار سیاسی و اقتصادی رو داغ کردن.
وزیر خارجه استونی هم گفته روسیه امسال چهار بار این کار و کرده که خودش عادی نیست، ولی اینکه سه تا جنگنده با هم وارد بشن، دیگه یکی از گستاخانه‌ترین اقداماتشونه! بازم تأکید کرده که روسیه هر روز بیشتر داره خطوط قرمز رو امتحان می‌کنه و ما باید سریعتر فشار سیاستی و اقتصادی رو ببریم بالا.
حالا ماجرا فقط همین نبود. یه قضیه دیگه هم بود: یه هواپیمای جاسوسی روسی مدل IL-20M (این هواپیماها مال دوران جنگ سرده و برای شنود و جمع‌آوری اطلاعات الکترونیکی طراحی شدن) نزدیک حریم هوایی ناتو توی دریای بالتیک پرواز کرد. مشکل این بود که طبق معمول روس‌ها هیچ سیگنال شناسایی نمی‌فرستن و برنامه پروازی هم اعلام نمی‌کنن – این کار واسه پروازهای جاسوسی‌شون طبیعیه.
این بار هم جنگنده‌های آلمانی مدل Eurofighter Typhoon (یوروفایتر تایفون هم یه جت جنگی پیشرفته اروپاییاییه) رو خیلی سریع فرستادن که به عملیات “Quick Reaction Alert یا QRA یعنی واکنش سریع نیروی هوایی” معروفه. اینا رفتن و IL-20M رو اسکورت کردن تا از مرز دور بشه. البته این بار روس‌ها مستقیماً وارد حریم نشدن، ولی باز اون نزدیکی داشتن داده‌های الکترونیکی جمع می‌کردن.
به طور خلاصه این داستان‌ها تبدیل به یه مدل جدید شدن: روسیه مدام مرزهای شرقی ناتو (حریم کشورهای بالتیک، لهستان و رومانی) رو قلقلک می‌ده، بعد ناتو هم جت‌های رهگیرش رو می‌فرسته هوا. آخرش هم باز کلی بحث سیاسی و بیانیه و سرزنش پیش میاد.
حتی خانم Ursula von der Leyen رئیس کمیسیون اروپا تو فضای مجازی نوشت: “ما به هر تحریک و چالشی با قاطعیت جواب می‌دیم و بیشتر روی تقویت مرز شرقی سرمایه‌گذاری می‌کنیم. هرچی تهدید بیشتر شه، فشار ما هم بیشتر می‌شه.”
در کل، همه این وقایع نشون می‌ده این کشمکش‌ها و درگیری‌های هوایی ادامه دارن، روسیه میزنه به سیم آخر، ناتو هم هر لحظه آماده‌ست جواب بده – توپ تو زمین دیپلماسی و سیاسته اما هر آن ممکنه اوضاع جدی‌تر شه.
منبع: +
