خب، فکر کن یه SSD با ظرفیت ۲۵۶ ترابایت! آره، درست شنیدی، سندیسک اومده یه حافظه اس اس دی معرفی کرده که تقریباً رؤیاییه! اسمش هست UltraQLC SN670 و قراره تو نیمه اول سال ۲۰۲۶ به بازار بیاد. این دیگه حجم سرسام‌آوری داره و رسماً بزرگترین SSD تاریخ سندیسک حساب میشه. اما قبل از اینکه بری به فکر خریدش بیفتی، باید بگم این مدل اصلاً برای مصرف خونگی ساخته نشده! درواقع برای دیتاسنترها، زیرساخت هوش مصنوعی و شرکت‌هایی که با حجم عظیم داده‌ها سروکار دارن طراحی شده.
از لحاظ فنی این SSD اساساً یه هیولای تکنولوژیه! مثلاً پایه‌اش بر اساس معماری ۳D NAND با ۲۱۸ لایه ساخته شده که خودش نوعی حافظه فلش عمودیه، یعنی سلول‌های حافظه رو روی هم چیدن و اینطوری حجم بیشتری تو فضای کمتری جا میشه. همچنین یه چیز داره به اسم CBA یا همون CMOS Bonded to Array، یعنی چی؟ یعنی تراشه کنترل‌کننده رو مستقیماً روی آرایه حافظه به هم چسبوندن تا ارتباطشون سریع‌تر باشه.
این حافظه با PCIe Gen5 NVMe کار می‌کنه. اگه نمی‌دونی اینا چین: PCIe Gen5 نسل پنجم رابط انتقال داده فوق سریع بین سخت‌افزاره، NVMe هم یه پروتکل جدیده برای اینکه SSD ها بتونن با سرعت نور با کامپیوتر ارتباط برقرار کنن!
حالا یه نکته جالب اینکه این مدل اصلا توش خبری از حافظه کش (Cache) SLC که معمولاً تو SSD ها هست، نیست! معمولاً حافظه کش pseudo-SLC تو SSDها مثل یه بافر موقت کار می‌کنه تا اگر یه دفعه داده زیاد رسید، سیستمو قفل نکنه. اما سندیسک گفته اینجا قیدش رو زده و روش ‘Direct Write QLC’ آورده. QLC یعنی توی هر سلول حافظه چهار بیت جا می‌دن و این معمولاً کندتر از مثلا TLC (سه بیت) یا SLC (تک بیت) عمل می‌کنه، اما خب ظرفیت رو زیاد می‌کنه. با این ترفند تازه داده‌ها مستقیم روی QLC نوشته می‌شن که یا به خاطر افزایش پایداری داده‌اس یا به خاطر برق رفتن ناگهانی که آسیب نزنه، اما تو کارای کوتاه مدت یا حجم بالا احتمالاً سرعت خوبی مثل SSDای معمولی نداشته باشه.
البته سندیسک ادعا کرده که سرعت خون/نوشتن تصادفی‌اش (یعنی Random Read/Write) هم بهتر شده، مثلاً تا ۶۸٪ سریع‌تر از مدل‌های دیگه ۱۲۸ ترابایتی نسل ۵ QLC و تا ۵۵٪ نوشتن تصادفی سریع‌تره! حتی توی خوندن و نوشتن ترتیبی هم می‌گه تا بیشتر از ۷٪ و ۲۷٪ رشد داره! این آمار و ارقام، خب همش ادعاس، چون هنوز هیچ بنچمارک یا تست رسمی منتشر نکردن که ببینیم حرف حسابشون چیه یا مثلاً IOPS یعنی تعداد ورودی/خروجی بر ثانیه چقدره.
یه ویژگی باحال دیگه داره به اسم Dynamic Frequency Scaling، یعنی خودش بسته به نیاز، سرعتش رو تنظیم می‌کنه تا تا ۱۰٪ تو همون میزان مصرف برق عملکردش بهتر باشه. خوبی دیگه اینکه Data Retention Profile طوریه که گفته باهاش عمر حافظه هم زیاد میشه و فرسایش هنگام بازنویسی داده تا ۳۳٪ کمتر میشه. باز البته همه این‌ها روی کاغذ قشنگه تا وقتی عدد و رقم واقعی منتشر نشه!
کنترلر و سیستم‌عامل داخلیشم سفارشی سازی شده، که سندیسک می‌گه به کمکش تاخیر کمتر و پهنای باند بیشتری میده – اما بدون تست‌های عملی، فعلاً باید به تبلیغاتشون اکتفا کنیم.
جالب اینجاست که سال‌های قبل‌تر، SSDهای QLC همیشه مشکل کندی نسبت به مدل‌های TLC (سه بیت به‌جای چهار بیت) داشتن و توی تست‌ها دیده بودن که تأخیر QLC بومی (یعنی زمان پاسخ‌دهی برنامه‌ریزی بلاک) حتی به ۸۰۰ تا ۱۲۰۰ میکروثانیه هم می‌رسه که نسبت به SLCها خیلی زیادتر و کندتره. احتمالاً سندیسک یه چیزایی مثل DRAM خیلی بزرگ یا ترفندهای جدیدی آورده که درعمل جبران کنه اما جزئیات دقیقش رو هنوز نگفتن.
این مدل تازه اولش به شکل U.2 عرضه میشه (U.2 یه فرم‌فکتور مخصوص SSDهای حرفه‌ای و دیتاسنتریه)، و احتمالاً مدل‌های دیگه هم در سال ۲۰۲۶ اضافه میشه.
در کل باید بگم این محصول بیشتر شبیه یه جهش نمادین برای آینده زیرساخت داده‌اس تا یه چیز که تو خونه یا لپ‌تاپ ما ببینیم! فعلاً شرکت‌ها و دیتاسنتری‌ها باید کیف کنن و افراد عادی احتمالاً هیچوقت قرار نیست یکی از اینا رو داشته باشن.
پینوشت: به جز این، تو حوزه ذخیره‌سازی، کلی گزینه دیگه هم هست مثل ورک‌استیشن‌های هوش مصنوعی کورسِیر، دستگاه‌های NAS (یعنی سیستم‌های ذخیره‌سازی شخصی شبکه‌ای) یا حتی سرویس‌های ابری که اگه خواستی اطلاعات بیشتری می‌دم. 😄
منبع: +
