خیلی وقت‌ها شنیدیم که انگیزه بچه‌ها برای فعالیت فیزیکی خودش اصل موضوعه. یعنی چی؟ یعنی اگه بچه‌ها خودشون از ته دل بخوان ورزش کنن، خیلی راحت‌تر وارد می‌شن و این کار رو تا مدت‌ها ادامه می‌دن. اما اینکه چی باعث میشه این انگیزه توی دانش‌آموزها قوی بشه، سوال خیلی مهمیه.
حالا بیاین سراغ یه برنامه جذاب به اسم Global Health Program یا همون GHP. این برنامه تو استان کبک کانادا اجرا شده و چیزی حدود ۱۰ هزار دانش‌آموز رو پوشش داده! هدف اصلیش هم تغییر رفتار و عادت‌های بچه‌ها به سمت سالم‌تر شدن از طریق آموزش‌هایی بود که با رهبری مسئولای مدرسه همراه شده بود. خلاصه کلی حال داد به مدرسه‌ها!
اما اصل تحقیق درباره این بود که ببینن آیا دخالت و حمایت مدیرها و مسئولای مدرسه (که بهشون میگن school leaders) روی انگیزه بچه‌ها برای ورزش موثره یا نه. اصلاً school leaders یعنی اونایی که کار مدیریت یا رهبری تو مدرسه رو دارن و تصمیم‌گیر اصلی برای برنامه‌ها و حال و هوای مدرسه‌ان.
روش کار چطور بود؟
یه مطالعه پرسشنامه‌ای آنلاین بین ۶۵۸ تا بچه و نوجوون تو سال ۲۰۲۴ انجام دادن. میانگین سن این بچه‌ها تقریباً ۱۴/۵ سال بود و ۴۲ درصدشون هم دختر بودن. اطلاعات مربوط به انگیزه حرکت و ورزش، برداشت خودشون از حمایت مدیران مدرسه و میزان فعالیت بدنی‌شون رو گرفتن. حالا منظور از فعالیت بدنی (physical activity) همون هر نوع ورزش یا تحرک بدنی روزمره است که بدنمون رو فعال می‌کنه و به سلامتی کمک می‌کنه.
یه نکته جالب: بچه‌هایی که تو این تحقیق بودن، بطور میانگین حدود سه سال توی این برنامه شرکت کرده بودن. اما فقط نزدیک ۳۰ درصدشون گفتن که حسابی فعال بودن!
خب، اصل نتایج چی بود؟
تحقیقات نشون داد هرچقدر دخالت و حمایت مدیرای مدرسه بیشتر باشه، انگیزه «خودجوش» بچه‌ها برای فعالیت بدنی هم بالاتر میره. منظور از انگیزه خودجوش (autonomous motivation) اینه که خود بچه‌ها واقعاً دلشون بخواد و با اجبار والدین یا کسی دیگه ورزش نکنن.
حالا یه سوال جالب: آیا این ارتباط به این بستگی داشت که بچه‌ها قبلاً تا چه حد فعال بودن یا چند سال تو برنامه بودن؟ جواب: نه! هیچ فرقی نمی‌کرد، چه کسی که تازه اومده بود تو برنامه چه کسی که سال‌ها بود عضو GHP بود.
پس چی یاد گرفتیم؟
این نتایج خیلی باحاله چون می‌خواد بگه نقش مدیر و مسئول مدرسه فقط روی بچه‌های ورزشکار یا بچه‌هایی که مدت زیادی تو برنامه بودن تاثیر نداره؛ یعنی هرکی تو مدرسه باشه، اگه رهبر مدرسه حمایت کنه، انگیزه‌ش برای ورزش کردن بیشتر میشه.
جمع‌بندی: پس اگه می‌خوایم بچه‌ها رو به ورزش کردن و داشتن سبک زندگی سالم عادت بدیم، باید هوای جو مدرسه رو داشته باشیم و یه مدیریت قوی و انرژی مثبت درست کنیم، نه فقط یه برنامه خشک و خالی. اگه مدیر و مسئول مدرسه از ته دل پیگیر باشن، این هیجان و انگیزه به بچه‌ها هم منتقل میشه و خودشون پایدارتر ورزش رو دنبال می‌کنن. مثل همین تجربه موفقی که در مدارس کبک تو کانادا دیدیم.
منبع: +
