خب بچه‌ها، بیاین با هم یه موضوع خیلی باحال رو بررسی کنیم که تقریباً همه‌مون یه جورایی باهاش درگیریم: رابطه بین خجالتی بودن، حس تنهایی و اینکه چقدر به موبایلمون وابسته‌ایم! یه تحقیق جدید تو چین انجام دادن که دقیقاً اومده این سه تا موضوع رو بررسی کنه و ببینه چطوری به هم ربط دارن.
کل داستان از اونجایی شروع شد که دیدن دانشجوها واقعاً دارن روز به روز بیشتر درگیر اعتیاد به گوشی موبایل (که توی انگلیسی بهش Mobile Phone Addiction یا به اختصار MPA میگن) میشن. اعتیاد به موبایل یعنی کسی اون‌قدر از گوشی‌ش استفاده می‌کنه که دیگه براش ضرر داره و نمی‌تونه کنترلش کنه.
پس واسه اینکه بفهمن دقیقاً چی داره اتفاق می‌افته، از تیر 2024 تا مارچ 2025 یه مطالعه طولی (یعنی مطالعه‌ای که تو یه بازه زمانی بلند انجام میشه و تغییرات رو بررسی می‌کنن) روی 404 تا دانشجوی دانشگاهی تو چین انجام دادن. حالا چطوری؟ اومدن سه بار ازشون پرسشنامه گرفتن و با سه تا ابزار معروف سنجیدن:
- مقیاس خجالتی بودن Cheek and Buss Shyness Scale (یه تست برای اینکه بسنجن چقدر کسی خجالتیه)
- مقیاس احساس تنهایی (هم عاطفی هم اجتماعی)
- مقیاس تمایل به اعتیاد به موبایل (یعنی اینکه نشونه‌های اعتیاد به گوشی توشون چقدره)
نتایج چی نشون داد؟ حالا بزارین خلاصه و خودمونی براتون توضیح بدم:
اول از همه، فهمیدن که بین خجالتی بودن، احساس تنهایی و اعتیاد به موبایل همزمان یه ارتباط خیلی قوی وجود داره. یعنی هر سه تا با هم جور در میان و اگه یکی بالا بره، معمولاً اون دو تا هم دچار تغییر میشن.
اما یه نکته مهم اینه که تأثیر مستقیم خجالتی بودن روی اعتیاد به موبایل خیلی ثابت و قوی نبود، ولی برعکس اگه کسی خیلی موبایل‌باز و معتاد باشه، احتمال اینکه بعدش خجالتی‌تر بشه خیلی بالاست! یعنی انگار اول موبایله بعد خجالت.
همچنین، دانشجوهایی که خجالتی‌تر بودن، معمولاً احساس تنهایی بیشتری رو هم تجربه می‌کردن. اما این که اگر تنها باشی، لزوماً بعدش خجالتی‌تر بشی، اون‌قدر هم واضح نبود. پس میشه گفت خجالتی بودن تنهایی رو زیاد می‌کنه، اما لزوماً برعکسش همیشه نیست.
جالب‌تر اینکه رابطه بین احساس تنهایی و اعتیاد به موبایل دوطرفه بود! یعنی اگه کسی احساس تنهایی می‌کرد، بیشتر می‌رفت سراغ گوشی و هرچی بیشتر تو گوشی بود، دوباره بیشتر احساس تنهایی می‌کرد. یه جور دور باطل یا همون چرخه معیوب!
یک نکته دیگه که پژوهشگرها پیدا کردن این بود که خجالتی بودن توی ابتدای تحقیق، باعث می‌شد بعداً از طریق افزایش حس تنهایی، اعتیاد به موبایل توی مرحله بعدی بیشتر بشه. اما نکته جالب اینجا بود که اعتیاد به موبایل، از طریق حس تنهایی، باعث نشده خجالتی بودن بعداً بیشتر بشه. یعنی فقط یه مسیر مشخص بود.
خب جمع‌بندی حرف پژوهشگرها این بود که اگر کاری کنیم دانشجوها کمتر احساس تنهایی و خجالتی بودن کنن، احتمال اینکه معتاد به موبایل بشن هم کمتر میشه و کلاً سلامت روان و رفتارهاشون بهتر میشه. برعکس، اگر کسی درگیر این چرخه بشه (یعنی هم خجالتی و گوشه‌گیره، هم تنها، هم گوشی‌باز)، احتمال اینکه حالش بدتر و بدتر بشه خیلی زیاده. پس بهتره زود دست به کار بشیم: زودتر مشکل رو پیدا کنیم، کمک کنیم و این چرخه رو بشکنیم تا دیگه هم تنها نباشیم، هم خجالتی و هم اسیر گوشی نشیم!
در کل اگر حس کردی داری بیشتر از قبل درگیر گوشی می‌شی یا بیشتر داری احساس تنهایی و خجالت می‌کنی، اصلاً بد نیست با یه مشاور صحبت کنی یا با دوستات یه گپ حسابی بزنی. چون شکستن این چرخه می‌تونه خیلی به حال خوبت کمک کنه!
منبع: +
