اگه تا حالا این حس بهت دست داده که توی شبکه‌های اجتماعی همه خوشگل‌تر و رو فرم‌ترن، تنها نیستی! یه تحقیق خیلی جالب و نسبتا تازه اومده دقیقاً همین موضوع رو زیر ذره‌بین گذاشته. موضوعش چی بوده؟ تاثیر شبکه‌هایی مثل تیک‌تاک روی حسادت به بدن (یعنی همون حسی که میگی: “آخ کاش منم اینجوری بودم!”) و اینکه چطور باعث میشه آدم‌ها بیشتر به فکر جراحی زیبایی بیفتن.
ماجرا از این‌جا شروع شد که قبل‌ترها بعضی تحقیقات گفته بودن استفاده از شبکه‌های اجتماعی می‌تونه باعث حسادت بشه، مخصوصاً بین خانم‌ها. ولی هیچ‌کس دقیق نیومده بود بررسی کنه که دقیقا شبکه‌های اجتماعی چه تاثیری روی حسادت به بدن و شکل ظاهری میذارند. واسه همین، این محقق‌ها اومدن تیک‌تاک رو برداشتن (همون شبکه اجتماعی ویدیویی که کلی ویدیوها و فیلترهای خفن داره!) و چندتا مطالعه انجام دادن که تعداد کل شرکت‌کننده‌هاش ۷۶۷ نفر بودن.
حالا بیام خلاصه و خودمونی بگم چی کار کردن و چی فهمیدن:
تو اولین مطالعه‌شون، با پرسشنامه آنلاین از آدم‌ها پرسیدن و متوجه شدن وقتی خانم‌ها بیشتر از تیک‌تاک استفاده می‌کنن، به‌طور محسوسی حسادت به بدن توشون میره بالا. یعنی همش خودشونو با بدن بقیه مقایسه می‌کنن و دوست دارن مثل بقیه باشن.
یه آزمایش دیگه هم توی لابراتوار انجام دادن، طوریکه بعضی‌ها رو تو حالت فعال استفاده از تیک‌تاک گذاشتن (یعنی دقیقا کاری کردن که انگار الان دارن تیک‌تاک می‌بینن)، بعضی‌ها رو هم تو حالت معمولی. نتیجه؟ اونایی که بیشتر درگیر تیک‌تاک بودن، نسبت به گروه کنترل، حسادت بیشتری به ظاهر خودشون داشتن.
توی یه مطالعه دیگه اومدن تفاوت استفاده فعال و منفعل رو بررسی کردن. منظور از استفاده فعال یعنی وقتی خودت تو تیک‌تاک ویدیو می‌ذاری یا با بقیه تعامل داری؛ استفاده منفعل یعنی فقط ویدیوهای بقیه رو نگاه می‌کنی و هیچ فعالیتی نمی‌کنی. جالب اینجاست که استفاده منفعل (یعنی همون فقط دید زدن زندگی بقیه بدون اینکه خودت کاری کنی)، خیلی بیشتر باعث حسادت به بدن میشه. چرا؟ به خاطر موضوعی به اسم ‘مقایسه صعودی’ یا همون Appearance Upward Comparison یعنی آدم خودش رو با کسایی مقایسه می‌کنه که از خودش بهتر به نظر میان، مخصوصاً از نظر ظاهر. معلوم شد که این حس مقایسه، نقش «میانجی» کامل داره، یعنی کامل این تاثیر رو توضیح میده.
در نهایت، توی آزمایش آخرشون اومدن بررسی کنن که این حسادت به بدن چه تاثیری روی فکر آدم‌ها برای جراحی زیبایی می‌ذاره. نتیجه خیلی واضح بود: اونایی که منفعلانه تیک‌تاک رو می‌بینن و حسادت به بدنشون بیشتر شده، بیشتر هم به فکر جراحی زیبایی میفتن تا خودشون رو مطابق استانداردهای شبکه‌های اجتماعی کنن.
کلاً جمع‌بندی این تحقیق اینه که اگه فقط مصرف‌کننده محتوا تو شبکه‌هایی مثل تیک‌تاک باشی و دائم خودتو با بقیه مقایسه کنی، ممکنه حسادت به ظاهر تو رو بالا ببره و حتی انگیزه‌ت برای سر و شکل دادن به خودت (مثلاً با جراحی) هم افزایش پیدا کنه.
پس دفعه بعدی که داشتی یکی از اون ویدیوهای خفن تیک‌تاک رو می‌دیدی و یهو احساس کردی کاش تو هم اونجوری بودی، بدون که این یه حس کاملاً طبیعی برای خیلی‌هاست؛ ولی بهتره بدونی پشت این حس یه مکانیسم روانشناختی پنهونه! و البته مهمه با خودت مهربون تر باشی و بدونی که اکثر این ویدیوها پر از فیلتر و ادیت و زاویه‌بندی حرفه‌ای هستن! 😉
منبع: +
