بذارین یکم درباره یه موضوع مهم و کمتر گفته شده با هم حرف بزنیم: بیمارایی که بیماری التهابی روده دارن، یا همون IBD (Inflammatory Bowel Disease یعنی یه سری بیماری مثل کولیت اولسرو یا کرون که باعث التهاب مزمن تو روده میشه)، معمولا کلی دردسر از جمله انگ اجتماعی یا همون استیگما (stigma یعنی نگاه منفی بقیه به یه نفر چون یه شرایط خاص داره) رو تحمل می‌کنن. یکی از بدترین اثرات این انگ، احساس طرد شدن از جامعه‌ست. ولی چی می‌تونه این وسط کمکشون کنه؟ حمایت اجتماعی، یعنی حس اینکه دوست، خونواده یا حتی جامعه پشتت هستن!
حالا یه تیم تحقیقاتی چینی اومدن بین ۱۰ جولای تا ۱۹ آگوست ۲۰۲۴، تو دو تا بیمارستان کلی سوال از ۵۰۴ تا بیمار IBD پرسیدن (بیشترشون مرد بودن و متوسط سنشون ۳۴ سال بود، جالبه بدونین حدود ۷۷٪ حداقل دو ساله با این بیماری زندگی می‌کردن). کلی پرسشنامه و مقیاس علمی هم براشون پر کردن، مثلاً:
- پرسشنامه تاثیر اجتماعی (Social Impact Scale)
- مقیاس حمایت اجتماعی (Social Support Rating Scale)
- مقیاس احساس طرد شدگی (Generalized Social Alienation Scale)
نتیجه چی شد؟ تحقیقات نشون داد هر چی انگ اجتماعی بالاتر میره، حمایت اجتماعی کمتر میشه و بالعکس. یعنی r برابر با منفی ۰.۴۱۸ (ضریب همبستگی – یه عدد که نشون میده دو تا چیز چقدر با هم رابطه دارن)، و همزمان انگ اجتماعی باعث میشه حس طرد شدگی هم بیشتر شه (r برابر با ۰.۶۶۴). جالب‌تر این که هر چی حمایت اجتماعی بیشتر باشه، احساس دوری و طرد شدن کمتر میشه (r منفی ۰.۵۳۱).
حالا مدل‌های آماری پیچیده‌تر هم زدن (مثلا مدل معادلات ساختاری یا Structural Equation Modeling که یه روش آماری پیشرفته برای بررسی ارتباط چندتا متغیره). این مدل نشون داد که وقتی فرد احساس انگ اجتماعی می‌کنه:
- حمایت اجتماعیش کمتر میشه (ضریب -۰.۴۸۷)
- حس طرد شدنش بیشتر میشه (ضریب ۰.۵۷۲)
- و هر چی حمایت بیشتر باشه، حس طرد شدنش کمتر میشه (ضریب -۰.۳۴۷)
خلاصه حرف این تحقیق اینه: بین سه تا چیز رابطه هست – انگ، حمایت اجتماعی و حس طرد شدن. حمایت اجتماعی مثل یه سپر عمل می‌کنه و بخشی از ارتباط مستقیم بین انگ اجتماعی و احساس طرد شدگی رو قطع یا ضعیف می‌کنه (مدلی که بهش میگن میانجی یا Mediator).
پس بهترین راهکار برای کاهش حس طرد شدن تو این بیمارا، اینه که روی کم‌کردن انگ اجتماعی و تقویت حمایت اطرافیان و جامعه کار کنیم. اگه بتونیم افراد رو کمتر قضاوت کنیم و بیشتر حمایت کنیم، میشه حال روحی بیماران IBD رو خیلی بهتر کرد! تصمیم با ماست: کنار هم باشیم تا هیچکی احساس غریبی و طرد شدن نکنه.
منبع: +
