اگه تو فکر میکردی فقط تو فیلمها و انیمهها رباتهای شبیه انسان میبینیم، وقتشه یه خبر خفن از کرهجنوبی بشنوی! شرکت WIRobotics که غول رباتسازی کرهاست، اخیراً از جدیدترین دسترنج خودش به اسم “آلکس” (ALLEX) رونمایی کرده. آلکس همین چند وقت پیش توی مرکز نوآوری رباتیک دانشگاه فناوری کره معرفی شد و باعث شد خیلیها چشمهاشون گرد بشه!
آلکس برگرفته از “ALL-Experience” یا همون “همهتجربه” ساخته شده، یعنی هر حسی رو که فکرشو بکنی متوجه میشه؛ نه فقط دیدن و تشخیص موقعیت! این ربات میتونه به زور وارد شده، تماس، یا حتی ضربه در دنیای واقعی واکنش نشون بده، درست مثل یک انسان واقعی. یه توضیح کوچیک: “زور وارد شده” یا همون Force، یعنی موقعی که یه چیزی بهش فشار وارد میکنه، متوجه بشه و درست واکنش نشون بده!
چی آلکس رو خاص میکنه؟
خب اولا، قدرت کنترل دقیق زور و نرمی حرکاتشه که باعث میشه توی کارهای صنعتی و حتی خونگی فوقالعاده باشه. آلکس برای حرکتهای طبیعی و تعامل واقعی، ۱۵ درجه آزادی داره. منظور از “درجه آزادی” اینه که هر مفصل یا عضو میتونه توی چند جهت مختلف حرکت کنه – هرچی این عدد بیشتر باشه، حرکت شبیهتر به انسان میشه.
یکی از چیزهای جالب درباره آلکس اینه که حتی بدون سنسورهای لمسی هم میتونه زورهای خیلی کم در حد ۱۰۰ گرم-نیرو رو تشخیص بده و نوک انگشتهاش هم میتونن تا ۴۰ نیوتن فشار بیارن! نیوتن همون واحدی هست که تو مدرسه به عنوان “واحد نیرو” خوندیم و ۴۰ نیوتن واقعاً واسه یک ربات دست کوچیک قویه!
دست آلکس یه سیستم خاص داره که نسبت به رباتهای همکاری قبلی (Collaborative Robots؛ رباتهایی که واسه همکاری با آدمها ساخته شدن)، تقریباً ده برابر اصطکاک و ممان اینرسی کمتری داره. این باعث میشه خیلی روانتر و سریعتر حرکت کنه. تازه یه سیستم برای جبران نیروی گرانش از کمر تا بالاتنه هم داره که یعنی میتونه کارهای سنگین رو بدون هدر رفتن انرژی و خراب شدن اجزای مکانیکی انجام بده.
از نظر وزن؟ فوقالعاده سبکه! دستش فقط حدود ۷۰۰ گرم وزن داره (تقریباً به اندازه یه کتاب قطور)، و قسمت شانه تا پایین هم ۵ کیلوئه. میتونه با یه دست بیشتر از ۳ کیلو بلند کنه، در حالی که خودش سبکتر از خیلی رباتهای بزرگه که بالای ۲۰ کیلو وزن دارن. این نسبت وزن به قدرت واقعاً عالیه و توی خیلی ربات دیگه نمیبینی.
رقبای آلکس کیا هستن؟
راستش امسال چندتا ربات شبیه انسان معرفی شده بودن: Figure 02، DIGIT، REEM، SEROPI و … اما چیزی که آلکس رو منحصر به فرد میکنه، طراحی فوق سبک و ماژولارشه و مخصوصاً دستهای خیلی چابک و هوشمندش که باعث میشه برای کارهای ظریف و همکاری مستقیم با آدمها خیلی به درد بخوره؛ چه تو بیمارستان، چه خونه، یا انواع همکاریهای تیمی! منظور از “ماژولار” اینه که مثلا میتونن هر بخشش رو جداگانه برای هدف خودشون به کار بگیرن.
در مقایسه، مثلاً ربات Figure 02 وزنی نزدیک به ۷۰ کیلو داره و برای کاربردهای خیلی سنگین صنعتی ساخته شده، اما آلکس بیشتر رو ظرافت و ایمنی تمرکز کرده ولی هنوز واسه صنعت هم فوقالعاده اس. یا مثلاً ربات Digit بیشتر واسه کار توی انبار و جابجایی بارای تا ۱۸ کیلو ساخته شده، اما آلکس تو جابجاییهای دقیق و کنترل دست قویتره.
کاربردهاش کجاهاست؟ WIRobotics گفته آلکس رو میشه تو سلامت و مراقبت از سالمندان، تولید کارخانهای و اتوماسیون خونگی هم به کار برد؛ یعنی یه ربات همهکاره و چند منظوره که آینده خیلی جاها ازش خواهید شنید.
آینده آلکس چطور میشه؟
یه نکته مهم اینه که شرکت سازندش میخواد آلکس رو به صورت یه پلتفرم باز و ماژولار گسترش بده تا همه بتونن بسته به نیاز خودشون از بخشای متفاوتش استفاده کنن. همکاریهایی هم با دانشگاهها و شرکتهای بزرگی مثل MIT، UIUC، UMass، KIST، Maxon و حتی یه شرکت هوش مصنوعی فیزیکی به اسم RLWRLD آغاز شده تا هوش و خودمختاری آلکس رو ارتقا بدن. “هوش مصنوعی فیزیکی” یعنی هم هوشش بالاست هم میتونه خودش رو در موقعیتای مختلف وفق بده.
مدیرعامل WIRobotics، یونگجه کیم، گفته: «ما تنها دنبال تقلید حرکت انسانها نبودیم، بلکه میخواستیم روباتی بسازیم که واقعاً دنیا رو تجربه کنه و بهش واکنش نشون بده.” به گفته اونها قرار نیست این ربات فقط بچرخونه و چیزی جابهجا کنه؛ هدف اینه که حتی تو کارای روزمره هم قابل استفاده باشه و دنیایی بسازه که دقت و انعطافپذیری ربات و همزیستی با زندگی واقعی ما به حقیقت بپیونده.
در نهایت، با بالا رفتن تقاضا برای رباتهای انساننما با کاربرد عمومی، به نظر میاد آلکس میتونه بازی رو تو این زمینه عوض کنه؛ چرا که فقط قوی و هوشمند نیست، بلکه واقعاً دنیا رو میفهمه، ایمن طراحی شده و تو هر شرایطی خودش رو وفق میده.
منبع: +