خب، یه خبر باحال و شاید یه‌کم عجیب داریم! یه دنباله‌دار با اسم عجیب ۳I/ATLAS که الان کلی درباره‌ش شایعه درست شده. خیلی‌ها گفتن این یه سفینه فضایی بیگانگان (آره، واقعاً!) ولی خب واقعیت اینه که این دنباله‌دار سومین جرم بین‌ستاره‌ای هست که تونستیم پیداش کنیم. یعنی اجسامی که از بیرون منظومه شمسی وارد منظومه ما شدن.
توی همین حین که مردم دارن درباره‌ش تئوری می‌سازن، یه عده دانشمند اومدن یه پیشنهاد خیلی جالب دادن: دو تا فضاپیما قراره به صورت تصادفی از مسیر دُم (تزئین ته دنباله‌دار که همیشه سمت دور از خورشید کشیده میشه) این دنباله‌دار رد بشن! این دو فضاپیما، هرا (Hera) و اروپا کلیپر (Europa Clipper) هستن. هرکدومشون هم در اصل برا هدف دیگه‌ای داشتن ماموریت انجام می‌دادن — هرا داشته می‌رفته سمت یه سیارک دوتایی معروف به دیدیموس-دی‌مورفوس، که همون جاییه ناسا یه فضاپیما رو بهش کوبوند (داستان دارت! 😁). اروپا کلیپر هم در حال سفر به قمر اروپا در کنار مشتریه تا یخ‌های اون رو بررسی کنه.
حالا چی شده؟ این دنباله‌دار ۳I/ATLAS در خرداد ماه کشف شد و از اون موقع دُمش هی بزرگ‌تر و پرآب‌تر شده! گزارش‌ها نشون میدن به حدی آب ازش فواره زده که دنباله‌ش داره مثل یه آب‌پاش (از این آب‌پاش‌های قوی) آب پخش می‌کنه و ذرات آب و یون‌ها رو تو فضا می‌پاشه! (یون یعنی اتم یا مولکولی که بار الکتریکی داره.) حتی الان دیگه این دنباله‌دار از دید تلسکوپ‌های زمینی بیرون رفته — یعنی بیخیال، انقدر دور یا به خورشید نزدیکه که دیگه هیچ کی نمی‌تونه با چیزی رو زمین خوب ببینتش. ولی تا تاریخ حضیض، یعنی ۷ آبان (۲۹ اکتبر)، احتمالاً این دُم بازم بزرگ‌تر بشه.
حالا جالبیش اینجاست که “باد خورشیدی” (یعنی ذرات باردار که خورشید تو فضا فوت می‌کنه!) باعث میشه دُم دنباله‌دار یه مسیر خمیده و عجیب پیدا کنه، چون این ذرات رو از خورشید دورتر هل میده. پس رد شدن از وسط دُمش یعنی باید مسیر دقیق این ذرات رو بدونی. اینجا یه مدل به اسم Tailcatcher (به معنی دم‌گیر!) به کار اومده که مسیر احتمالی یون‌ها رو پیش‌بینی می‌کنه.
البته این مدل کاملاً دقیق نیست، چون داده‌های باد خورشیدی همیشه باید بعدش جمع‌آوری بشه و عملاً اون لحظه نمی‌شه خیلی دقیق بود. با این حال پیش‌بینیا نشون میدن فضاپیماها شاید ۸ میلیون کیلومتر با محور اصلی دُم فاصله داشته باشن (یعنی هرا ۸.۲ و اروپا کلیپر ۸ میلیون کیلومتر)، ولی ذرات دنباله‌دارهای پرانرژی مثل ۳I/ATLAS می‌تونن میلیون‌ها کیلومتر تو فضا پخش بشن، پس احتمال زیادی هست که این دو تا فضاپیما بتونن مستقیم از ذرات دُمش نمونه‌برداری کنن!
فقط یه نکته ضایع: نهایتاً فقط یکی از این دو فضاپیما، یعنی اروپا کلیپر، ابزار مناسب رو برای این کار داره! این فضاپیما ابزارهایی مثل دستگاه پلاسما و مغناطیس‌سنج (وسیله‌ای که میدان مغناطیسی رو اندازه می‌گیره) داره که دقیقاً مناسب ثبت یون‌ها و تغییرات میدان مغناطیسی‌ایه که دُم دنباله‌دار رو ایجاد می‌کنه. “ساختار پرده‌مانند مغناطیسی” هم یعنی وقتی دنباله‌دار با این باد خورشیدی برخورد داره، باعث میشه میدان مغناطیسی مثل یه پرده دورش جمع شه! اما هرا همچین تجهیزاتی نداره و احتمالاً فقط باید نقش بیننده رو بازی کنه.
همه‌ی این ماجرا خیلی سریع و آنی قراره رخ بده: بازه زمانی برای هرا از ۳ آبان تا ۱۰ آبان و برای اروپا کلیپر از ۸ تا ۱۵ آبان خواهد بود. دانشمندها هم امید دارن که تا اون موقع تیم‌های کنترل فضاپیما بتونن عملیات کوچیکی بچینن تا شاید اولین بار در تاریخ بشریت بطور مستقیم از دُم یه دنباله‌دار بین‌ستاره‌ای نمونه‌برداری انجام بشه. تصور کن، لازمه این رو داشته باشی تا وقتی درباره ماموریتت حرف می‌زنی، بگی در کنارش یه کشف فضایی ناب هم کردی!
راستی، اگه این خبر برات جالب بود بد نیست بدونی قبلاً نزدیک‌ترین تصویر از این دنباله‌دار رو مدارگرد مریخ گرفته و عجیب‌تر اینکه دنباله‌دارهایی مثل ۳I/ATLAS بخش زیادی از چیزایی که درباره منظومه‌های ستاره‌ای دیگه فکر می‌کردیم رو داره عوض می‌کنه!
خلاصه، اگه تو چند هفته آینده خبرهایی درباره اطلاعات جالب از دُم ۳I/ATLAS شنیدی، بدون دقیقاً چیا پشت قضیه بوده!
منبع: +
