یه تیم دانشجویی با خودروی برقی خورشیدی‌شون همه رو تو مسابقه استرالیا شگفت‌زده کردن!

خب، بذارین واستون یه داستان باحال تعریف کنم که نشون می‌ده دانشجوها چطوری دارن یه تنه آینده‌ی ماشین‌های برقی رو تغییر می‌دن! همین چند وقت پیش، مسابقه معروف Bridgestone World Solar Challenge توی استرالیا برگزار شد. این مسابقه هر دو سال یه بار از سال ۱۹۸۷ برگزار می‌شه و واقعاً یه میدان آزمایشی فوق‌العاده برای ماشین‌های خورشیدی به حساب میاد. اگه نمی‌دونین، ماشین خورشیدی یعنی ماشینی که موتور اصلیش با انرژی خورشیدی کار می‌کنه.

امسال اما یه تیم از بچه‌های دانشجویی از Hong Kong با خودروی خورشیدی Sophie 8X همه رو شوکه کردن و برنده‌ی کلاس تورینگی یا همون Cruiser شدن. Cruiser تو این مسابقه به دسته‌ای از ماشینا گفته می‌شه که به‌جای اینکه فقط رو سرعت تمرکز کنن، باید بتونن مسافر و بار واقعی هم جا‌به‌جا کنن، یه جورایی شبیه ماشینای معمولی.

حالا چی کار کردن این Sophie 8X؟ این ماشین تونست مسیر ۳۰۰۰ کیلومتری از داروین تا آدلاید تو استرالیا (تقریباً ۱۸۶۴ مایل یا همون حدود ۳ هزار کیلومتر اونم وسط صحرا و بیابون‌های استرالیا!) رو فقط تو ۴۴ ساعت برونه! یعنی با یه سرعت متوسط حدود ۶۹ کیلومتر بر ساعت زد جلو! خلاصه که این یه تست واقعی بود واسه نشون دادن قدرت مهندسی، خلاقیت و به کار بردن انرژی‌های تجدیدپذیر.

یکی از جالب‌ترین تفاوت‌هایی که این ماشین با مدلای معروف برقی دیگه داره، وزنشه. مثلاً مدل Tesla Model Y، حدود ۱۹۰۰ کیلو وزن داره (تقریباً دو برابر ماشینای کلاس Cruiser)! اما Sophie 8X حدود ۴۰۰ تا ۸۰۰ کیلو وزنشه. یعنی واقعاً سبک و جمع‌و‌جوره و اصلاً بیهوده انرژی مصرف نمی‌کنه.

حالا اگه فکر می‌کنین باتری این ماشین چقدر بزرگ و سنگینه، همینو بدونین: پک باتری Sophie 8X فقط ۱۵/۲ کیلووات‌ساعت ظرفیت داره و وزنش فقط ۴۰ کیلوئه! حالا در مقایسه، تسلا وای (Model Y) یه باتری خیلی بزرگ‌تر داره (بالای ۶۰ کیلووات‌ساعت!) و فقط باتریش هم خودش یه ۷۷۰ کیلو وزنشه! یعنی تقریباً نصف وزن یه ماشین کامل!

سقف Sophie 8X رو با ۶ متر مربع سلول خورشیدی پوشوندن؛ یعنی نه تنها باتری رو شارژ می‌کنه، بلکه مستقیم هم برق مورد نیاز ماشین رو تأمین می‌کنه. تازه، تو باتری‌هاش هم از نوع لیتیوم خیلی پیشرفته با چگالی انرژی ۴۰۰ وات‌ساعت بر کیلوگرم استفاده کردن که هم سبک‌تره، هم جمع‌و‌جورتر.

اصلاً از لحاظ تکنولوژی هم این تیم حسابی سنگ‌تموم گذاشته بودن. واسه این مدل از موتورهای درون چرخ permanent magnet synchronous استفاده کردن (این موتورها خیلی کارآمدتر هستن و وزن کم‌تری دارن. Permanent magnet synchronous یعنی موتوری که داخل چرخ ماشین کار گذاشته می‌شه و بجای اتصال به Axle، مستقیم نیرو رو به چرخ‌ها منتقل می‌کنه). این موتورها ۱۸ درصد سبک‌تر شدن نسبت به نسخه قبلی‌شون. یه کنترلر نیمه‌هادی خیلی حرفه‌ای با تکنولوژی سیلیکون کارباید هم اضافه کردن که شدیداً بازده تبدیل انرژی رو بالا می‌بره.

خود اعضای تیم توضیح دادن که این موتورهای SiC مخصوص (SiC یعنی سیلیکون کارباید، که باعث می‌شه مصرف انرژی خیلی پایین بیاد) می‌تونن تو سرعت ثابت ۱۰۰ کیلومتر بر ساعت تا ۳۰ درصد مصرف انرژی رو کم‌تر کنن! این یعنی وقتی جاده طولانی و مستقلی داری، برتری رقابتی فوق‌العاده‌ای پیدا می‌کنی.

یه نکته دیگه هم که واقعاً تو برتری Sophie 8X نقش داشت، طراحی آیرودینامیکشه. بدنه رو از فیبر کربن ساختن (هم سبکه، هم مقاوم) و با مدل‌سازی CFD (یه تکنولوژی شبیه‌سازی جریان هوا به طور دقیق) طراحی کردن که مقاومت هوا یا همون drag واقعاً کم بشه. حتی واسه شرایط آب‌وهوایی و جاده هم مدل‌سازی ویژه انجام دادن که انرژی رو درست مدیریت کنن.

ولی مسابقه خیلی نفس‌گیر بود! Sophie 8X تونست خط پایان رو اول رد کنه اما فقط ۴ دقیقه با تیم دوم – Solaride III Enefit از استونی – فاصله داشت. تیم دانشگاه بلونیا از ایتالیا سوم شد و تیمایی از تایوان و استرالیا هم تا دقایق آخر تلاش کردن که قبل از قطعی عصرگاهی به خط پایان برسن.

نکته خفن دیگه این بود که Sophie 8X الان مجوز رانندگی تو خیابون‌های هنگ‌کنگ رو هم داره! یعنی این ماشین فقط مخصوص مسابقه نیست و واقعاً تونسته استانداردهای ایمنی یه ماشین شهری رو هم بگذرونه – این خیلی مهمه، چون نشون می‌ده دانشجوها واقعاً دارن یه پله به دنیای واقعی و استفاده از این ماشین‌ها نزدیک‌تر می‌شن.

کریس سل‌وود، سفیر مسابقه هم حسابی تیم رو تحسین کرد و گفت: “چه افتخاری برای این تیم! پارسال (۲۰۲۳) جزو بخش غیررقابتی بودن و امسال تونستن عنوان اصلی رو ببرن.”

جالبه بدونین این مسابقات Bridgestone World Solar Challenge تو این چند دهه پذیرای بیش از ۱۰ هزار نفر از دانشگاه‌های معروف مثل کمبریج، استنفورد و توکای ژاپن بوده. هر سال هم باعث شد ماشین‌های خورشیدی و تکنولوژی سبز باحال‌تر و کاربردی‌تر بشن و کلی ایده‌های نو رو تست کنن.

در کل، داستان Sophie 8X خیلی الهام‌بخشه – هم برای آینده‌ی ماشین‌های برقی، هم واسه این که نشون می‌ده دانشجوها و دانشگاه‌ها چقدر می‌تونن در تغییر جهان موثر باشن!

منبع: +