حتماً براتون پیش اومده که وقتی می‌رین کنار دریا، یه عالمه جلبک قهوه‌ای رو ساحل ببینین که بهش «سرگاسوم» می‌گن. این جلبک‌ها قبلاً بیشتر فقط تو اقیانوس اطلس بودن، ولی حالا ساحل‌های کارائیب، آمریکا و حتی شمال برزیل پر شده ازشون! اولش فکر می‌کنی خب طبیعیه، ولی وقتی این همه جلبک بیاد دم ساحل، کلی دردسر درست می‌کنه.
ماجرا چیه؟ این جلبک‌ها وقتی جمع می‌شن و شروع به پوسیدن می‌کنن، گازهایی آزاد می‌کنن که واقعاً برای سلامتی آدم‌ها خوب نیست (مثلاً می‌تونن باعث سردرد و تنگی نفس بشن). گذشته از این، هم به صنعت گردشگری آسیب می‌زنن، هم برای ماهیگیرها مشکل درست می‌کنن و کلاً اکوسیستم منطقه رو به‌هم می‌ریزن. همین باعث شده خیلی‌ها دنبال یه راه حل برای این معضل باشن.
حالا یه گروه محقق باحال از دانشگاه سائو پائولو برزیل (USP) و دانشگاه فدرال سائو کارلوس (UFSCar) اومدن سراغ استفاده از این جلبک‌های مزاحم. استاد جائو آدریانو روسینیولو، که کلی از ترکیب زیست و مهندسی برای حل مشکلات محیط زیست سر در میاره، یه راه جالب پیدا کرده: اونم اینکه این جلبک‌ها رو به خاک رس سرامیکی (یعنی خاک رسی که تو ساختمان‌سازی استفاده می‌شه) اضافه کنن!
اینجا یه توضیح مهم هست: سرامیک‌هایی که تو مصالح ساختمون مثل بلوک‌ها و سقف‌ها استفاده می‌کنیم، معمولاً واسه سبکتر شدن بتن و بهتر کردن عایق حرارتی و حتی استفاده تو باغبونی به‌درد می‌خورن. حالا فکر کن سرگاسوم رو بذاری داخلش! اولش شاید عجیب باشه ولی این ایده هم مشکل محیط زیست رو کم می‌کنه، هم زباله جدید درست نمی‌شه، هم به بقیه ماجراها کمک می‌کنه.
چه جوری تست کردن؟ فقط شعار ندادن! اومدن سه مدل مواد درست کردن: یکی بدون جلبک (صفر درصد)، یکی ۲۰ درصد جلبک و یکی ۴۰ درصد. بعدش این مخلوط‌ها رو قالب‌گیری کردن و با دمای خیلی بالا (۸۰۰ تا ۱۰۰۰ درجه سانتی‌گراد) حسابی حرارت دادن. این فرایند رو «زینترینگ» می‌گن؛ یعنی مواد رو توی کوره می‌ذارن تا سفت و قوی شه. حتی تو این آزمایش‌ها با مایکروویو هم این کار رو انجام دادن.
نتایج جالب بود! وقتی مقدار جلبک رو تو خاک رس زیاد کردن (مثلاً همون ۴۰ درصد)، وزن محصول نهایی خیلی کمتر شد و جذب آب و تخلخل هم تغییر کرد. از لحاظ استحکام، فقط نمونه‌هایی که با مایکروویو پخته شدن تو هر دمایی، استاندارد لازم رو داشتن. این خیلی خوبه، چون نشون می‌ده هم دوستدار محیط زیسته، هم به درد ساخت‌وساز می‌خوره.
یه بخش مهم دیگه هم «ارزیابی چرخه عمر» بود. این یعنی حساب کنن از اول تا آخر عمر یه محصول (از استخراج مواد اولیه تا دفعش)، چقدر به محیط زیست آسیب می‌زنه. تو این بررسی، نسخه‌های جلبکی خیلی سبزتر از خاک رس معمولی دراومدن و آلودگی کمتر داشتن. خلاصه که استفاده از این جلبک علاوه بر کم کردن زباله‌های ساحلی، کمک می‌کنه منابع طبیعی مثل سنگ آهک (که معمولاً تو مصالح ساختمونی استفاده می‌شه) کمتر مصرف شه و راندمان انرژی هم بالاتر بره.
تازه ماجرا همین‌جا تموم نمی‌شه! روسینیولو و تیمش تونستن تا ۳۰ درصد از این جلبک رو بذارن تو پنل‌ها و حتی آهک رو کامل با خاکستر سرگاسوم جایگزین کنن. یعنی هم طول عمر و عملکرد مکانیکی مصالح بهتر شده، هم با استانداردهای فعلی مطابقت دارن.
به طور خلاصه، دارن یه زباله مزاحم رو تبدیل به یه ماده مفید و دوستدار طبیعت می‌کنن که هم سبک‌تره، هم انرژی کمتری مصرف می‌کنه و هم برای سواحل و آدم‌ها صدتا فایده داره. کی فکرشو می‌کرد جلبک‌های مزاحم ساحلی یه روزی قهرمان محیط زیست شن؟!
منبع: +
