احتمالاً شنیدین که خیلی‌ها بعد از اینکه کرونا گرفتن، دچار مشکل‌های ذهنی و روانی شدن. مثلاً حواس‌پرت میشن، تمرکز ندارن، حافظه‌شون ضعیف میشه یا حتی افسرده و بی‌انرژی میشن. اسم این وضعیت رو گذاشتن «شرایط بعد از کرونا» یا همون Post-Covid-19 Condition که ترجمه‌ش میشه “وضعیت پساکرونا”. حالا سؤال اینه: برای این مشکل‌ها چی کار میشه کرد؟ تحقیق جدیدی به همین موضوع سر زده و جوابش عجیب ساده‌تر از اونیه که فکرشو کنید: تمرین با تبلت!
موضوع این تحقیق این بوده که با استفاده از یه برنامه تمرینی که روی تبلت اجرا میشه، بشه به این افراد کمک کرد تا مشکل‌های ذهنی و روانی‌شون رو کمتر کنن. کل داستان اینجوری بود: ۴۰ نفر که سنشون بین ۳۶ تا ۷۱ سال بود (میانگین تقریباً ۵۰ سال)، به صورت تصادفی به دو گروه تقسیم شدن. تازه ۸۰٪ شرکت‌کننده‌ها هم خانم بودن! یه گروه وارد برنامه تمرینی با تبلت شدن (این گروه مداخله یا Intervention Group)، گروه دیگه جزو گروه کنترل بودن و کاری براشون انجام نشد، فقط باید منتظر می‌موندن و نقش گروه مقایسه رو بازی می‌کردن. گروه تبلتی باید سه ماه با تبلت کار می‌کردن و تمرین‌هایی انجام می‌دادن. منظور از تمرین هم شامل تمرین ذهنی (مثل بازی و معما)، تکنیک‌های ریلکسیشن (یه جور تمرین برای آروم کردن ذهن و بدن) و حتی ورزش فیزیوتراپی بوده.
حالا برای اینکه نتیجه بگیرن، از هر دو گروه تست و ارزیابی گرفتن. این ارزیابی‌ها قبل از شروع تمرین، بعد از سه ماه تمرین و دوباره شش ماه بعد انجام شد تا ببینن آیا اثرش موندگار هست یا نه. معیارهاشون هم کامل بود: از تمرکز و حافظه و کارکردهای مغز تا خودافسردگی، اضطراب و کیفیت زندگی.
برگردیم سراغ نتیجه‌ها. کسایی که تو گروه تمرین با تبلت بودن، با اینکه دو نفرشون انصراف دادن، ولی در نهایت به نسبت گروه کنترل (که اونا هم ۴ نفرشون وسط راه بی‌خیال شدن) تفاوت قابل توجهی داشتن. مثلاً شکایت‌های ذهنی‌شون (یعنی اینکه خودشون حس می‌کنن مغزشون درست کار نمی‌کنه) و علائم افسردگی‌شون خیلی کمتر شده بود. حتی حافظه‌شون ثابت مونده بود (امتیاز MoCA Memory Index که یه نوع تست استاندارد برای حافظه‌ست اینجا منظورشه)، در حالی که تو گروه کنترل امتیاز حافظه‌شون کلی اُفت کرده بود.
البته همه چی روی روال نبود! این تمرین روی بعضی بخش‌ها هیچ اثری نذاشته بود و حتی بعضی تاثیراتش هم با گذشت زمان کم‌رنگ شد. یعنی همه چیز عالی و دائمی نبود. یه نکته جالب دیگه: هرچی کسی علائم بیشتری از پساکرونا داشت، تمرکزش و حافظه‌ش هم ضعیف‌تر می‌شد (یعنی یه رابطه منفی بینشون وجود داشت). و اگه دوره بیماریش هم طولانی‌تر بود، این تاثیر منفی روی حافظه حتی بیشتر پیدا می‌کرد.
جمع‌بندی خود پژوهشگرها هم این بود که تمرین‌های مبتنی بر تبلت می‌تونن راه کمکی خوبی باشن برای بهبود شکایت‌های ذهنی و مشکلات حافظه و افسردگی در کسایی که بعد کرونا دچار این مشکلات شدن. البته تاکید کردن که باید تحقیقات بیشتری بشه تا مطمئن بشیم این اثرات واقعاً پایدار هستن یا نه.
در کل، اگه احساس می‌کنین هنوز بعد کرونا ذهنتون اون قبلی نیست، شاید با چند بازی یا تمرین کوچیک روی تبلت، بتونین تا حدی حالتون رو بهتر کنین. ولی یادتون نره که این تمرین‌ها معجزه نیستن و مثل هر درمانی باید پیوسته پیگیری بشه و انتظار معجزه نداشته باشین. اینم اضافه کنم: تمرین روی تبلت فقط یه راه کمکیه، اگه حس می‌کنین اوضاعتون جدیه، حتماً با پزشک مشورت کنین!
منبع: +
