خب بذار از یه سوال ساده شروع کنم: به نظرت معلمایی که ورزش میکنن، حالا چه ورزش انفرادی چه گروهی، احساسات خودشون رو بهتر می‌تونن مدیریت کنن؟ یا مثلاً بهتر از بقیه با بچه‌ها ارتباط برقرار میکنن؟ یه تحقیق جالب تو شهر ارزوروم ترکیه دقیقاً اومده همین رو بررسی کنه!
توی این تحقیق، اومدن سطح هوش هیجانی—or همون Emotional Intelligence، یعنی اینکه یه نفر چقدر می‌تونه احساسات خودش و بقیه رو بشناسه و مدیریت کنه—رو بین معلم‌های مقطع متوسطه سنجیدن. حالا چی شد؟ حدود ۴۲۲ نفر معلم (۲۰۴ تا خانم و ۲۱۸ تا آقا) تو سال تحصیلی ۲۰۲۳-۲۰۲۴ پرسشنامه پر کردن؛ یکی فرم اطلاعات فردی و اون یکی Emotional Intelligence Trait Scale Short Form یا به اختصار EITS-SF، که یه ابزار معتبر برای سنجش هوش هیجانیه.
بیاید یه کم درباره هوش هیجانی حرف بزنیم. هوش هیجانی یعنی همون قابلیتی که باعث میشه بتونی خودتو کنترل کنی (به این میگن Self-Regulation، یعنی مدیریت احساسات خودت)، با بقیه همدردی و همدلی داشته باشی (Empathy)، و بتونی با آدما درست ارتباط برقرار کنی (Social Skills؛ مثلاً همون مهارت‌های اجتماعی خودمون دیگه!).
حالا محقق‌ها فرضشون این بود: اون معلم‌هایی که هم ورزش تیمی میکنن و هم ورزش فردی، باید هوش هیجانی‌شون از بقیه بالاتر باشه؛ منظورم از ورزش تیمی مثل والیبال و فوتبال و دسته‌جمعی‌هاس و ورزش فردی هم مثلاً دویدن یا شنا و چیزایی که خودت تنهایی میری سراغشون.
برای بررسی فرضیه‌شون کلی کار آماری کردن! مثلاً t-test که مقایسه میانگینِ دو گروهه، ANOVA که برای مقایسه چندتا گروهه و η2 هم نشون میده اثر یه متغیر چقدره، و Pearson correlation هم همبستگی رو نشون میده (یعنی دو تا چیز چقدر با هم رابطه دارن). ولی نگران نباش، نتیجه رو ساده میگم برات!
جواب چی شد؟ هیجان‌انگیزه، ولی شاید باورت نشه:
- جنسیت معلم؟ تاثیر نداره!
- سن معلم؟ بازهم تاثیر نداره!
- سال‌های سابقه کاری؟ نه، اینم تاثیر خاصی نشون نداد!
- اینکه فقط ورزش کنی یا نه؟ عجیب، ولی تاثیر چندانی پیدا نکردن!
پس چی تاثیر داشت؟ فقط یه گروه کلی تو چشم بود: اونایی که هم ورزش فردی میکنن و هم ورزش تیمی. اینا تقریباً هوش هیجانی‌شون به شکل معناداری بالاتر از بقیه دراومده بود. (میانگین نمره‌شون شد ۸۸.۹۶ با انحراف معیار ۱۷.۹۰؛ و تازه احتمال اینکه این اتفاق تصادفی باشه خیلی کم بود، چون p-value کمتر از ۰.۰۰۱ بود؛ این p یعنی احتمال آماری که نتیجه اتفاقی بوده باشه!).
یعنی چی؟ شاید (و احتمالاً!) ترکیب کردن ورزش تیمی و فردی باعث تقویت کلی هوش هیجانی میشه؛ یعنی هم کار گروهی رو یاد می‌گیری و هم خودکنترلی توی ورزش فردی رو. مثلاً توی تمرین فوتبال هم یاد می‌گیری به رفیقات توجه کنی، هم توی دوی انفرادی باید تمرکز کنی رو خودت و احساست.
نتیجه‌گیری هم این شد: اگه معلم‌هاتون یا حتی خودتون تو فکر ورزش کردنید، شاید بد نباشه کمی تنوع بدین: یه روز تیمی، یه روز تنهایی بدو! هنوز هم اما سوالای زیادی مونده، مثلاً دقیقاً چجوری این دوتا ورزش باهم باعث افزایش هوش هیجانی میشن و چقدر تو آموزش و کلاس تاثیر می‌ذاره؟ واسه همینم پژوهشگران پیشنهاد دادن تحقیقات بیشتر تو این حوزه انجام بشه.
خلاصه، دفعه بعد که معلم‌تون گفت میره هم ورزش گروهی می‌کنه هم شنا میره یا کوهنوردی، یادتون باشه شاید «هوش احساسی» بالاتری هم داره و همین باعث میشه کلاسش جذاب‌تر بشه و خودش ارتباط بهتری با دانش‌آموزها داشته باشه!
پ.ن: این تحقیق هنوز اول راهه و شاید نتیجه تو شهر یا کشور ما فرق کنه، اما ایده کلیش واقعاً جذابه!
منبع: +
