خب بچهها، بیاین درباره یه موضوع خیلی باحال صحبت کنیم! تا حالا شنیدین بعضیا برای کمکردن استرس امتحان یا بالابردن کاراییشون، سراغ دارو میرن؟ حالا جالب اینجاست که یه گروه دانشجو پزشکی توی یه تحقیق وارد ماجرای جذاب پلاسیبوها شدن. پلاسیبو چیه؟ پلاسیبو یعنی یه جور داروی الکی یا بیخاصیت که طرف میدونه هیچ ماده دارویی واقعی توش نیست، اما مغزش فکر میکنه داره دارو میخوره و همین باعث میشه حس بهتری پیدا کنه یا حتی عملکردش بهتر بشه.
ماجرا اینه که قبلاً توی یه تحقیق (شماره ثبتش DRKS00013557) بررسی کردن که اگه سه هفته به دانشجوها پلاسیبو بدن و خودشون بدونن دارن پلاسیبو میگیرن (که بهش میگن Open-Label Placebo یا OLP، یعنی پلاسیبوی باز و شفاف)، چه تاثیری روی امتحان و حال روحیشون میذاره. نتیجهش این بود که اونایی که پلاسیبو خوردن، حال روحیشون بهتر شده و کسایی که اعتقاد بیشتری به اثر داروها داشتن، تو امتحان هم بهتر عمل کردن.
حالا تو این تحلیل جدید اومدن سراغ یه گروه کوچیکتر از همین دانشجوها (تعدادشون 104 نفر بود) و یه سوال بامزه پرسیدن: آیا چیزایی مثل استرس امتحان و شیوههای یادگیری (Learning Strategies یا LS یعنی همون تکنیکهایی که برای یاد گرفتن مطالب استفاده میکنیم)، میتونه اثر اون پلاسیبوها رو بیشتر کنه یا نه؟
تو این تحلیل، اومدن دوز پلاسیبو رو به مدت سه هفته به دانشجوها دادن و بعد بررسی کردن چه کسایی عملکرد بهتری دارن. نتیجه خیلی جالب بود: دانشجوهایی که سطح استرس امتحانشون بالاتر بود، وقتی پلاسیبو گرفتن، نمرهشون بهتر شد! همچنین اونایی که روشهای یادگیری باحالتر و مؤثری داشتن، یعنی بلدن چطوری درس بخونن که خیلی بهتر مطالب به ذهن بمونه، با گرفتن پلاسیبو عملکرد قویتری نشون دادن.
خلاصه کلام: به نظر میاد مغز و روان ما با پلاسیبوها بازی درمیارن! یعنی اگر یه دانشجو اضطراب امتحان داره، یا تکنیکهای یادگیری خوبی استفاده میکنه، حتی یه قرص الکی هم میتونه کمکش کنه عملکرد بهتری نشون بده. این نشون میده که فرآیندهای روانشناختی مثل اضطراب یا استفاده از راهبردهای ذهنی، میتونن اثر داروهای پلاسیبو رو توی شرایط امتحانی بیشتر کنن. در واقع، این مساله به چیزی به اسم «خودکارآمدی» (Self-efficacy) ربط داره، یعنی طرف به خودش باور داره که میتونه موفق بشه و این باعث اثر قویتر پلاسیبو میشه.
این تحقیق تازه راه رو باز کرده و میگه باید مطالعات بیشتری انجام بشه، چون اگه این فرآیندها رو بشناسیم، شاید بتونیم با روشهای ساده حال دانشجوها رو بهتر کنیم و حتی از این ایده برای درمانهای بالینی استفاده کنیم تا مردم تو بلندمدت هم حال روانی و عملکرد بهتری داشته باشن!
پس دفعه بعد که استرس امتحان گرفتی، هم حواست به باورها و تکنیکهای یادگیری باشه، هم شاید یه جرعه انگیزه یا یه قربانی از جنس پلاسیبو نتیجه خیلی عجیبی برات داشته باشه!
منبع: +
