خب بذار از خبر داغ شروع کنم: هفته پیش یه اتفاق جنجالی تو ایالت تگزاس افتاد. از روز اول سپتامبر، یه قانون سفت و سخت به مدت دو سال اومده و تولید و فروش گوشت آزمایشگاهی رو ممنوع کرده! یعنی از همین حالا تا سپتامبر ۲۰۲۷، کسی حق نداره همچین چیزی تو تگزاس بفروشه یا تولید کنه.
حالا گوشت آزمایشگاهی یا همون “cultivated meat” یعنی چی؟ یعنی به جای این که یه گاو یا مرغ رو قربونی کنیم، سلول‌های زندهٔ حیوان رو برمی‌دارن و توی آزمایشگاه پرورش می‌دن تا بشه ازش گوشت سالم و مشابه گوشت واقعی درست کرد. یعنی هم حیوانات سالم‌تر می‌مونن، هم درد و رنجشون کمتر میشه. این تکنولوژی رو بهش “گوشتِ کِشْت‌شده” هم میگن.
دو تا شرکت اصلی تو این زمینه تو آمریکا هستن که حسابی دارن تلاش می‌کنن: Wildtype Foods و Upside Foods. اینا همین چند وقت پیش، بعد از اجرایی شدن این ممنوعیت، از مسئولین ایالت تگزاس شکایت کردن و داستان حقوقی به راه افتاد. اقدام‌شون خیلی جدیه، چون معتقدن این قانون باعث میشه کل صنعت گوشت آزمایشگاهی قبل از این که حتی پا بگیره، خفه بشه!
این قضیه فقط تو تگزاس نیست. به جز تگزاس، الان شش ایالت دیگهٔ آمریکا و حتی کشور ایتالیا هم گوشت کشت‌شده رو ممنوع کردن. این همه محدودیت باعث شده این صنعت نوبنیاد با کلی مشکل و سنگ‌اندازی روبرو بشه و نتونه به اون شکلی که باید وارد بازار مصرف شه.
یه نکتهٔ مهم اینجاست که صنعت سنتی دام و کشاورزی حسابی روی آلودگی آب و هوا تاثیر داره. مثلاً دامداری به تنهایی بین ۱۰ تا ۲۰ درصد از گازهای گلخانه‌ای کل دنیا رو به حساب خودش میزاره! حالا گوشت آزمایشگاهی و انواع گوشت‌های جایگزین بالقوه میتونن این آلودگی‌ها رو تا حد قابل توجهی کم کنن.
ولی مسئله اینجاست که فعلا کل این داستان تو مرحلهٔ ابتداییه. تو آمریکا فقط چند تا شرکت اجازه پیدا کردن که محصولشونو بفروشن؛ مثلاً دخملای Upside Foods تونستن اولین شرکتی باشن که گوشت مرغ کشت‌شده رو سال ۲۰۲۲ تو آمریکا بفروشن. Wildtype Foods هم تابستون گذشته شروع کرد به فروش ماهی سالمون آزمایشگاهی‌ش تو آمریکای شمالی. تازه اگه خارج از آمریکا رو هم نگاه کنیم، فقط کشورهای سنگاپور، اسرائیل و استرالیا چندتا شرکت رو قبول کردن که محصولاتشونو بفروشن.
جالبه بدونی فقط تو رویدادهای خاص یا رستوران‌های گرون و شیک میشد این گوشت‌ها رو امتحان کرد، نه حتی رستوران‌های معمولی. مثلاً تو آستینِ تگزاس یه رستوران سوشی بود که از ماهی سالمون کشت‌شدهٔ Wildtype واسه تست منوها استفاده کرد و حسابی سر و صدا به پا شد. سرآشپزش حتی گفته بود طعم این ماهی خیلی به ماهی‌های وحشی نزدیکه!
با وجود اینکه محصولات محدودن و بازار هنوز خیلی کوچیکه، مقامات تگزاس خیلی جدی اومدن وسط و این قانون رو تصویب کردن. جالب اینه که نویسنده طرح، سناتور چارلز پری، اصلاً جواب خبرنگارا رو نداد و فقط یجایی گفته بود ورود گوشت آزمایشگاهی ممکنه بازار سنتی دام رو بهم بزنه و شغل و درآمد کشاورزا و روستایی‌ها رو تهدید کنه. انجمن گاوداران و دامداران هم کاملاً این طرح رو حمایت کردن.
تازه رئیس این انجمن گفته همین دو سال فرجه (موریتوریوم یعنی دوره توقف یا مهلت موقت) باعث میشه یه چک و بالانسی رو این صنعت بیاد تا اگه قراره گوشت‌های جدید وارد بازار شن، حداقل اطلاعات شفاف به مردم بدن!
ولی کمپانی‌های نوآور مثل Upside Foods میگن هدف این ممنوعیت‌ها آشکارا اینه که اصلاً به ما اجازه نفس کشیدن ندن! مثلاً میرا پاسک، مدیر حقوقی Upside Foods گفته اگه قرار باشه تو بازار اصلاً رقابت نباشه یا ما رو بازی ندن، چطور مردم انتخاب داشته باشن یا تکنولوژی پیش بره؟
حتی موسسه‌ای به اسم Good Food Institute هم که تخصصش تو پروتئین‌های جایگزینه (یعنی پروتئین‌هایی که از منابع جدید و متفاوت میان)، اعلام کرده این سبک ممنوعیت‌ها فقط باعث میشه نوآوری بمیره، اقتصاد ضربه بخوره و تگزاسی‌ها هم دسترسی‌شون به غذاهای جدید و بهتر رو از دست بدن.
اینجا این شکایت حقوقی واقعا یه راه آخر برای شرکت‌های دخیل بود. مثلاً جستن کولبک، مدیرعامل Wildtype گفته بودن واقعاً نمی‌خواستیم کار به اینجا بکشه اما دیگه چاره‌ای نموند. پیدا کردن راهی که سلول رو تو آزمایشگاه تبدیل به چند تن گوشت کنن اصلاً کار ساده‌ای نیست؛ کلی شرکت سال‌هاست جون کندن تا تونستن مدل قابل خوردن و با کیفیت تولید کنن، این دعواها فقط بدترش می‌کنه!
به هر حال، فعلاً داستان گوشت کشت‌شده تو تگزاس، و حتی دنیا، پر از فراز و نشیبه. باید ببینیم در آینده، هم بازار و هم قانون‌گذارها چه رفتاری با این صنعت جالب و پر پتانسیل دارن!
منبع: +
