تصادف بزرگ با یه سیاره همسایه باعث شد که روی زمین زندگی شکل بگیره!

خب بچه‌ها، بیاید یه داستان خفن درباره‌ی گذشته خیلی خیلی دور زمین رو تعریف کنم. اون موقع‌ها، زمین نه سبز و خوشگل بود، نه حتی یه جای معمولی واسه زندگی… کلاً یه بیابون خشک و بی‌روح بود که اصلاً زندگی نمی‌تونست توش شکل بگیره. اما همه‌چی وقتی تغییر کرد که یه سیاره بزرگ تقریباً اندازه مریخ، به اسم “تیا” (Theia) زد به زمین!

تیا مدت‌هاست دانشمندها رو سر کار گذاشته. یعنی اونا سال‌ها فکر می‌کردن ماه ما، این قمر نازنین، ممکنه از تکه‌هایی تشکیل شده باشه که بعد برخورد زمین و تیا تو فضا پخش شده بودن. ولی ماجرا فقط ماه نبود!

یه تحقیق جدید نشون میده که تیا فقط زمین رو نکوبید و رفت، بلکه کلی مواد مهم برای زندگی، یعنی همون عناصر فرّار (Volatiles) رو با خودش آورد. حالا عناصر فرّار چیه؟ یعنی یه سری مواد شیمیایی مثل هیدروژن و کربن که راحت به گاز تبدیل میشن، اما همین‌ها بخش اصلی و مورد نیاز واسه درست شدن زندگی هستن. تو بخش‌هایی که به خورشید نزدیک‌ترن، این مواد سریع بخار می‌شن و نمی‌تونستن رو زمین بمونن، واسه همین فقط سیارات دورتر (مثل مشتری و زحل یا اون دنباله‌دارها و سیارک‌ها) پر از مواد فرار بودن.

برنده‌ی داستان ما یعنی تیا، از همون دورها اومد و با خودش این مواد رو واسه ما آورد.

یه نکته باحال اینه که دانشمندها تو این تحقیق، یه مدلی شیمیایی ساختن که ایزوتوپ‌های (یعنی نوع‌های مختلف یه عنصر) شهاب‌سنگ‌ها و سنگای زمینی رو بررسی کردن و مخصوصاً رفتن سراغ ایزوتوپ رادیواکتیو منگنز. حالا ایزوتوپ یعنی یه جور از یه عنصر که فقط تعداد نوترون‌هاش فرق داره. این منگنز خاص تو اوایل منظومه شمسی بوده و کم‌کم در طی میلیون‌ها سال به کروم تبدیل شده. با این مدل، دانشمندها تونستن اولین 15 میلیون سال ساخت زمین رو مثل یه پرونده‌ی جنایی ردیابی کنن! (راستی، کل سن منظومه شمسی حدود 4/5 میلیارد ساله.)

تا حالا فقط زمین رو دیدیم که تونسته زندگی رو ایجاد کنه و میلیاردها سال هم این زندگی رو نگه داره. هنوز دقیق معلوم نیست چه اتفاقات عجیبی باعث شده که زندگی بمونه و این قضیه اصلاً الکی یا تصادفی نبوده!

طبق تحقیق پروفسور کلاوس مزگر، حتی روی سیاره‌هایی که شبیه زمین تو فضا پیدا میشن (که بهشون میگن “سیارات فراخورشیدی” یا Exoplanets)، معلوم نیست شرایط زندگی وجود داشته باشه، چون شاید اون عنصرهای فرار مورد نیاز از یه جای دیگه نیومده باشه! خلاصه زندگی تو کُل کهکشان چیز ساده‌ای نیست و شانسی که ما آوردیم واقعاً خاص بوده.

یه داستان جالب دیگه هم هست: تو یه تحقیق جداگانه که قراره تو ژورنال Icarus منتشر بشه، گفتن که تیا کلی آب هم با خودش آورده و همین الان هم نشونه‌هایی از آب تیا تو بخش گوشته‌ی زمین پیدا میشه. (گوشته همون لایه‌ی ضخیم زیر پوسته‌ی زمینه). این که آب تو گوشته مونده، کلی دانشمند رو گیج کرده، چون آب معمولاً سبک‌تر از مواد گوشته‌ست و باید میومده سطح یا می‌رفته تو اقیانوس‌ها. ولی گویا انقدر آب تیا جدید بوده که هنوز وقت نکرده سطح زمین بیاد!

در کل، داستان برخورد تیا با زمین نشون میده بدون اون شاید هنوز زمین خشک و بی‌روح بود و هیچ خبری از ما و بقیه موجودات نبود. پس هر وقت به ماه یا به خود زمین نگاه کردید، بدونید که رد پای یه تصادف کیهانی تو بخش بخشش هست! چقدر ما خوش‌شانس بودیم؟! 😊

منبع: +