داستان امروز در مورد یه چیزی خیلی جالبه: اینکه ساعت امتحان دادن واقعاً مهمه و می‌تونه روی نتیجه امتحانت تاثیر بذاره! شاید فکر کنی که فقط استرس، درس خوندن یا معلم مهمن، ولی یه تحقیق جدید نشون داده زمان امتحان هم خیلی تاثیرگذاره.
حالا قضیه چیه؟ یه تیم تحقیقاتی تو ایتالیا اومدن و لااقل شونصد تا امتحان رو زیر ذره‌بین گذاشتن. یعنی دقیق‌تر بخوام بگم، ۱۰۴۵۵۲ تا امتحان شفاهی رو آنالیز کردن که بچه‌ها تو دانشگاه داده بودن. امتحان شفاهی همون امتحانیه که استاد و دانشجو رو در رو حرف می‌زنن، سوال جواب می‌دن و ارزیابی انجام میشه. بعد اومدن بررسی کردن که آیا ساعت برگزاری امتحان تاثیری روی قبولی یا مردودی داره یا نه.
نتیجه‌شون واقعاً جالب بود! اونا فهمیدن که نرخ قبولی امتحانا تو طول روز مثل یه منحنی گوسین تغییر می‌کنه. حالا منحنی گوسین چیه؟ همون شکل زنگوله‌ای که می‌گه بیشترین داده‌ها وسط منحنی می‌افتن و دو طرف کمتر میشه. تو این تحقیق هم، نرخ قبولی دانشجوها تو امتحان‌ها، وسط روز یعنی حدود ظهر، به اوج خودش رسیده بوده و صبح زود و عصر پایین‌تر بوده. یعنی احتمالاً اگه ظهر امتحان بدی، شانس قبولیت بیشتره!
یه نکته مهم دیگه این بود که بچه‌ها، فارغ از سختی سوال یا سایر عوامل، باز هم این الگو رو نشون می‌دادن. یعنی محقق‌ها اومدن تاثیر سخت بودن یا آسون بودن امتحان رو هم حساب کردن (بهش میگن controlling for confounding factors، یعنی دخالت دادن همه عوامل جانبی که ممکنه نتیجه رو تغییر بدن) ولی بازم اون قله ظهر پابرجا مونده. این نشون می‌ده که یه جور «تعصب وابسته به زمان» یا همون time-dependent bias تو ارزیابی هست. یعنی اساتید و حتی خود دانشجوها، بدون این که خودشون بفهمن، بسته به ساعت روز جور دیگه‌ای فکر و تصمیم‌گیری می‌کنن.
این تحقیقات قبلاً روی قاضی‌ها و دادگاه‌ها هم انجام شده بود و مثلاً نشون داده بودن که قضات صبح‌ها بیشتر سخت‌گیرن و نزدیک ظهر یا بعد از استراحت‌ها بهتر تصمیم می‌گیرن. حالا این یافته تو بحث امتحان‌های دانشگاهی هم عملاً دیده شده.
حالا چرا مهمه؟ چون نشون می‌ده هم برای دانشجوها و هم نهادهای آموزشی (مثلاً آموزش و پرورش یا دانشگاه‌ها) خیلی مهمه که چه ساعتی امتحان برگزار می‌کنن. این می‌تونه باعث بشه که یه سری از بچه‌ها فقط به خاطر ساعت بدِ امتحان، نمره بدتری بگیرن یا قبول نشن. پس شاید لازم باشه موقع برنامه‌ریزی امتحانا توجه بیشتری به ساعت‌ها بشه تا عدالت واقعی برقرار بشه و هیچ دانشجویی فقط به خاطر اینکه نوبتش افتاد ساعات عجیب و غریب، ضرر نکنه.
در کل، اگه میخوای برای امتحان آماده شی، علاوه بر دونستن مطالب و تمرین، بهتره ساعت بدن خودت و برنامه امتحان رو هم در نظر بگیری – شاید وقتش رسیده به مسئولین دانشگاهمون هم اینو یادآوری کنیم!
منبع: +
